ΚΟΣΜΟΣ

Ανάλυση CNNi: Γιατί μια συνάντηση με τον Πούτιν θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ στον Μπάιντεν

Ανάλυση CNNi: Γιατί μια συνάντηση με τον Πούτιν θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ στον Μπάιντεν
Οι πρόεδροι των ΗΠΑ και της Ρωσίας συμφώνησαν επί της αρχής σε συνάντηση για το Ουκρανικό. Οι αστερίσκοι όμως είναι πολλοί και όχι πάντα ευδιάκριτοι AP Photo/Patrick Semansky

H καταρχήν συμφωνία για μια συνάντηση κορυφής μεταξύ Τζο Μπάιντεν και Βλάντιμιρ Πούτιν, μπορεί να καταγράφεται ως μια νίκη της εξωτερικής πολιτικής, ωστόσο ενέχει πολιτικά και στρατηγικά ρίσκα που θα μπορούσαν εύκολα να γυρίσουν μπούμερανγκ για τον πρόεδρο των ΗΠΑ.

Η συναίνεση του Αμερικανού προέδρου να συναντηθεί με τον Ρώσο ομόλογό του έρχεται μετά από ένα Σαββατοκύριακο φρενήρους διπλωματίας και ανησυχητικούς ισχυρισμούς περί ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες για την πραγματοποίηση της συνάντησης που προτάθηκε από τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν, ενώ ο Λευκός Οίκος υπογραμμίζει εμφατικά ότι αυτή θα γίνει μόνο αν «δεν συμβεί μια εισβολή».

Οποιαδήποτε συνομιλία θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα των συνομιλιών μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν και του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ στην Ευρώπη αυτή την εβδομάδα. Και βεβαίως είναι άμεσα εξαρτώμενη από το αν τα στρατεύματα της Μόσχας θα διεισδύσουν περαιτέρω στην Ουκρανία.

«Ο Μπλίνκεν και ο Λαβρόφ θα συζητήσουν περαιτέρω εάν η εισβολή δεν έχει ξεκινήσει μέχρι τότε – σε αυτήν την περίπτωση όλα ακυρώνονται», δήλωσε στο CNNi αξιωματούχος.

Δεν έχει οριστεί χρονοδιάγραμμα ή τόπος διεξαγωγής οποιασδήποτε προεδρικής συνόδου κορυφής. Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκι τόνισε επίσης ότι εάν η Ρωσία επέλεγε να εισβάλει στην Ουκρανία ούτως ή άλλως, οι ΗΠΑ θα επέβαλαν «γρήγορες και σοβαρές συνέπειες... Και επί του παρόντος, η Ρωσία φαίνεται να συνεχίζει τις προετοιμασίες για μια πλήρους κλίμακας επίθεση στην Ουκρανία πολύ σύντομα».

Μόνο λίγες ώρες πριν ανακοινωθεί η είδηση για την πιθανότητα μιας συνόδου κορυφής μετά τη νυχτερινή επικοινωνία μεταξύ Μακρόν και Πούτιν –που ακολούθησε άλλη μεταξύ Μακρόν και Μπάιντεν- οι ΗΠΑ προειδοποίησαν ότι ο ισχυρός άνδρας της Ρωσίας έχει δώσει εντολή στους διοικητές του πεδίου για εισβολή στην Ουκρανία.

Η ακραία δυσπιστία που μοιράζονται όλα τα μέρη στη σύγκρουση -Ρωσία, Ουκρανία και δυτικοί σύμμαχοι- σημαίνει ότι αυτή η διπλωματική νίκη θα κρέμεται από μία κλωστή. Οι πρόσφατες επαφές ΗΠΑ και Ρωσίας χαρακτηρίστηκαν από περιφρόνηση, καχυποψία και σαρκασμό. Επομένως, δεν υπάρχει σχεδόν καμία εγγύηση επιτυχίας στη συνάντηση μεταξύ Λαβρόφ και Μπλίνκεν.

Και η κατάσταση γύρω από τα σύνορα της Ουκρανίας, όπου περισσότεροι από 150.000 Ρώσοι στρατιώτες βρίσκονται σε επιφυλακή, είναι τόσο τεταμένη που οι τοπικές συγκρούσεις θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν μια ευρύτερη σύγκρουση τερματίζοντας τη διπλωματία. Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους εξετάζουν επίσης την πιθανότητα ο Πούτιν να είναι διατεθειμένος να μιλήσει όχι επειδή έχει δεύτερες σκέψεις για την εισβολή, αλλά αντίθετα αναζητά έναν τρόπο να χωρίσει την Αμερική από τους φίλους της πριν από μια εισβολή.

Ωστόσο, εάν ο Πούτιν απομακρυνθεί από αυτό που θεωρήθηκε στην Ουάσιγκτον ως μια σχεδόν βέβαιη νέα εισβολή στην Ουκρανία, αυτό θα θεωρηθεί ως προσωρινή επιτυχία για τον επιθετικό πόλεμο πληροφοριών του Λευκού Οίκου που σκοπό έχει να αφαιρέσει το στοιχείο του αιφνιδιασμού από την τεράστια συσσώρευση στρατευμάτων του και να αποτρέψει κάθε πλαστή αφορμή για εισβολή.

Κάθε φορά που αποτρέπεται ένας πόλεμος, ειδικά αυτός στον οποίο οι ΗΠΑ προέβλεψαν χιλιάδες θύματα αμάχων, αποτρέπεται η τραγωδία, η δυστυχία και η πιθανότητα αποσταθεροποίησης των προσφυγικών ροών. Επομένως, είναι υποχρέωση όλων να προσπαθήσουν.

Το πολιτικό στοίχημα του Μπάιντεν

Ακόμα κι αν η φαινομενική συμφωνία για μια σύνοδο κορυφής ισχύει ο Μπάιντεν αναλαμβάνει ένα σημαντικό στοίχημα.

Οι Ρεπουμπλικάνοι είναι βέβαιο ότι θα τον κατηγορήσουν ότι κατευνάζει τον Ρώσο ισχυρό άνδρα και ότι επιβραβεύει την επιθετικότητά του κρατώντας όμηρο την Ουκρανία. Εάν μια συνάντηση με τον Πούτιν αποτύχει και ακολουθήσει εισβολή, ο Μπάιντεν θα είναι ευάλωτος σε κατηγορίες περί αδυναμίας.

Οποιαδήποτε σύνοδος κορυφής που δεν έχει προηγουμένως σχεδιαστεί πλήρως για την επιτυχία είναι μια πολιτική πράξη υψηλού κινδύνου. Και ο Μπάιντεν δεν μπορεί να αντέξει πολλά ακόμη πλήγματα στο κύρος του, με τη δημοφιλία του να υποχωρεί και μετά τη χαοτική αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν πέρυσι.

Ωστόσο, οι πρόεδροι εκλέγονται για να λάβουν τις πιο σκληρές αποφάσεις. Εάν ο Μπάιντεν αρνιόταν να συναντηθεί και ξεσπούσε πόλεμος στην Ουκρανία, θα κατηγορούνταν ότι δεν έφτασε τη διπλωματία στα όριά της. Και έχει κάποια πιθανή κάλυψη: Εάν ο Πούτιν υποχωρήσει και δεν πραγματοποιηθεί μια σύνοδος κορυφής, αυτό θα έβγαζε τον Μπάιντεν από τη δυσμενή θέση.

Επομένως, υπάρχουν λόγοι για να πάρει το ρίσκο. Παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν θα στείλουν στρατεύματα για να υπερασπιστούν την Ουκρανία επειδή δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ, ο Μπάιντεν έχει λόγο να θέλει την αποφυγή του πολέμου στην Ουκρανία. Οποιαδήποτε ρωσική εισβολή θα μπορούσε να προκαλέσει έξαρση στις ήδη αυξημένες τιμές της βενζίνης και στους ρυθμούς πληθωρισμού που θα μπορούσαν να βλάψουν περαιτέρω τις πιθανότητες των Δημοκρατικών στις ενδιάμεσες εκλογές.

Παίζει ο Μπάιντεν στο παιχνίδι του Πούτιν;

Εκτός από μεγάλο πολιτικό ρίσκο, ο Μπάιντεν θα κερδίσει σημαντικό γεωπολιτικό έδαφος εάν συναντήσει τον Πούτιν.

Μια θεωρία για την παράταξη του Ρώσου ηγέτη γύρω από την Ουκρανία είναι ότι θέλει να αποκαταστήσει το κύρος του Κρεμλίνου ως ισότιμη δύναμη με τις ΗΠΑ. Ουσιαστικά, ο Μπάιντεν παρέχει στον Πούτιν αυτή την πλατφόρμα, παρόλο που πολλοί στην Ουάσιγκτον θεωρούν τη Ρωσία ως μια πολύ μικρότερη δύναμη, παρά το τρομερό πυρηνικό της οπλοστάσιο.

Η ίδια κατηγορία -ότι ένας πρόεδρος των ΗΠΑ αναγνώριζε ισότιμο κύρος- περιφερόταν και στις ατελέσφορες συνόδους κορυφής του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με τον δικτάτορα της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν. Υπάρχει μικρή πιθανότητα η στοργή που εκδηλώνεται σε αυτούς τους έρωτες να επαναληφθεί στις παγερές συνομιλίες Μπάιντεν/Πούτιν.

Το γεγονός ότι αυτή η πιθανή συνάντηση κανονίστηκε από τους Γάλλους, θα αμβλύνει ορισμένους φόβους στην Ευρώπη ότι οι σύμμαχοι των ΗΠΑ περιθωριοποιούνται - ένας παράγοντας που εμφανίστηκε νωρίς στην κρίση της Ουκρανίας.

Πλήρης αποσύνδεση

Η πιο θεμελιώδης απειλή για την επιτυχία οποιασδήποτε συνομιλίας Πούτιν-Μάιντεν είναι η ασυμβίβαστη φύση των θέσεων των δύο πλευρών.

Οι Ρώσοι απαιτούν διαβεβαίωση ότι η Ουκρανία δεν θα επιτραπεί ποτέ να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και θέλουν η συμμαχία να αποσύρει όπλα και στρατεύματα από κράτη μέλη που κάποτε βρίσκονταν πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα, όπως η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Ρουμανία. Αυτή η προϋπόθεση είναι αδιαπραγμάτευτη για τη Δύση, η οποία λέει ότι εναπόκειται στα μεμονωμένα έθνη να αποφασίσουν για τις τύχες τους.

Οι ΗΠΑ απορρίπτουν τις ρωσικές προειδοποιήσεις ότι αισθάνονται ότι απειλούνται από την ανατολική επέκταση του ΝΑΤΟ μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, χαρακτηρίζοντας τη συμμαχία ως καθαρά αμυντική. Αυτή η θέση μπορεί να έχει νόημα στις δυτικές πρωτεύουσες, αλλά δεν λαμβάνει υπόψη τη πληγωμένη ρωσική υπερηφάνεια - τη ρίζα της προσπάθειας δύο δεκαετιών του Πούτιν να αναδιαμορφώσει το αποδεκτό αποτέλεσμα του Ψυχρού Πολέμου μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.

Στην επανειλημμένη προσπάθεια αποσταθεροποίησης της Ουκρανίας, ο Ρώσος ηγέτης έχει επίσης ξεκαθαρίσει την αποφασιστικότητά του να μην επιτρέψει ποτέ στην πρώην Σοβιετική δημοκρατία να κάνει μια ιδεολογική κίνηση προς τα δυτικά προς το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Έτσι, οποιαδήποτε προσπάθεια διάσωσης, θα μπορούσε να υπονομεύσει την ιστορική του αποστολή και να είναι δύσκολο να την αποδεχτεί.

Αλλά αν ο Πούτιν έχει αποφασίσει ότι το κόστος μιας εισβολής στην Ουκρανία –οι τιμωριτικές δυτικές κυρώσεις και μια πιθανή αιματηρή εξέγερση στη χώρα είναι πάρα πολλά για να αντεπεξέλθει- ο Μπάιντεν μπορεί να είναι σε θέση να δημιουργήσει μια διπλωματική οδό για τον Ρώσο ηγέτη. Υπάρχουν πολλά ζητήματα, όπως ο έλεγχος των όπλων, η αναχαίτιση των συγκρούσεων στον κυβερνοχώρο και η παρεμπόδιση της εξάπλωσης των πυρηνικών όπλων, που θα μπορούσαν να κάνουν κάθε πλευρά πιο ασφαλή.

Αλλά αυτά τα ζητήματα είναι όμηροι της ίδιας θεμελιώδους αποσύνδεσης μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ που έβρασε κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης στην Ουκρανία - και δείχνουν γιατί οποιαδήποτε σύνοδος κορυφής μεταξύ Μπάιντεν και Πούτιν θα θεωρείται αβέβαιη μέχρι να συμβεί και γιατί η επιτυχία είναι απίθανη.

Why a Putin summit would be a huge risk for Biden, by Stephen Collinson, CNN

ΔΗΜΟΦΙΛΗ