ΚΟΣΜΟΣ

Άποφις: Αποστολή στον αστεροειδή με το όνομα του αιγυπτιακού θεού του χάους και του σκότους

Άποφις: Αποστολή στον αστεροειδή με το όνομα του αιγυπτιακού θεού του χάους και του σκότους
Καλλιτεχνική απεικόνιση του OSIRIS-APEX στην επιφάνεια του αστεροειδούς Άποφι University of Arizona

Αφού παρέδωσε με επιτυχία το πρώτο δείγμα αστεροειδούς που συνέλεξε η NASA στο διάστημα, η αποστολή OSIRIS-REx, που τώρα μετονομάστηκε σε OSIRIS-APEX, ξεκινά ένα νέο ταξίδι – αυτή τη φορά για να μελετήσει έναν αστεροειδή που θα πλησιάσει από κοντά τη Γη σε λίγα μόλις χρόνια.

Ο Άποφις, ένας διαστημικός βράχος διαμέτρου περίπου 366 μέτρων, θα πλησιάσει τη Γη σε απόσταση 32.187 χιλιομέτρων σε περίπου 5 ½ χρόνια, δηλαδή πιο κοντά από τους δορυφόρους που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας και 10 φορές πιο κοντά από το φεγγάρι. Ο αστεροειδής πήρε το όνομά του από τον αιγυπτιακό θεό του χάους και του σκότους και πιστεύεται ότι έχει σχήμα φιστικιού.

Μία ώρα αφότου ο Άποφις πλησιάσει τη Γη στις 13 Απριλίου 2029, το OSIRIS-APEX – που είναι η συντομογραφία των λέξεων Origins, Spectral Interpretation, Resource Identification and Security-APophis Explorer – θα χρησιμοποιήσει τη βαρύτητα της Γης για να τεθεί σε τροχιά γύρω από τον αστεροειδή και να τον μελετήσει στενά για 18 μήνες.

Πρόκειται για το επόμενο κεφάλαιο στην ιστορία ενός διαστημοπλοίου που έχει ήδη διανύσει μεγάλο ταξίδι. Ως OSIRIS-REx, πέρασε επτά χρόνια σε ένα ταξίδι μετ' επιστροφής προς τον κοντινό στη Γη αστεροειδή Μπενού, το οποίο περιλάμβανε παρακολούθηση, προσέγγιση στην επιφάνεια και συλλογή δείγματος.

APOPHIS2.jpg
Μία ακόμη καλλιτεχική απεικόνιση του OSIRIS-APEX να χρησιμοποιεί τους προωθητήρες του κοντά στην επιφάνεια του ΆποφιHeather Roper/University of Arizona

Τώρα, το δείγμα βρίσκεται στο νέο του σπίτι, στο Διαστημικό Κέντρο Τζόνσον της NASA στο Χιούστον, όπου η ανάλυση των πετρωμάτων και του εδάφους που συλλέχθηκαν από τον Μπενού θα μπορούσε να αποκαλύψει πληροφορίες για την προέλευση του ηλιακού μας συστήματος και τη σύνθεση των αστεροειδών που θα μπορούσαν να συγκρουστούν με τη Γη στο μέλλον.

Το διαστημικό σκάφος δεν θα μπορέσει να συλλέξει δείγμα από τον Άποφι, επειδή η κεφαλή συλλογής δειγμάτων περιλαμβανόταν στην κάψουλα με το δείγμα του Μπενού που παραδόθηκε στη Γη. Όμως το OSIRIS-APEX θα χρησιμοποιήσει τους προωθητήρες αερίου του σε μια προσπάθεια να σηκώσει σκόνη και μικρούς βράχους τόσο στην επιφάνεια του Άποφι όσο και κάτω από αυτήν για να τους μελετήσει περίπου 15 μήνες μετά την τροχιά του γύρω από τον αστεροειδή.

Τι θα μπορούσε να αποκαλύψει ο Άποφις

Ο Άποφις παρουσιάζει ενδιαφέρον επειδή είναι ένας αστεροειδής τύπου S (πετρώδης), σε αντίθεση με τον Μπενού, ο οποίος είναι τύπου C (ανθρακούχος).

Οι αστεροειδείς τύπου C αποτελούνται από πηλό και πυριτικά πετρώματα, ενώ οι αστεροειδείς τύπου S αποτελούνται από πυριτικά υλικά και νικέλιο-σίδηρο.

Η ικανότητα του διαστημικού σκάφους να τεθεί σε στενή τροχιά γύρω από τον αστεροειδή μπορεί να αποκαλύψει την επιφανειακή αντοχή των πετρωδών αστεροειδών και το πώς επιδρά σε αυτούς το διαστημικό περιβάλλον.

Αλλά και ο σχεδιασμός για την υπεράσπιση της Γης είναι ένα άλλο βασικό κίνητρο για την εκτεταμένη αποστολή. Οι πετρώδεις αστεροειδείς ανήκουν στην πιο κοινή κατηγορία δυνητικά επικίνδυνων αστεροειδών που αποτελούν απειλή για τον πλανήτη μας. Η κατανόηση της σύνθεσής τους και άλλων λεπτομερειών που μπορούν να αποκτηθούν μόνο από μια κοντινή τροχιά θα μπορούσε να βοηθήσει οργανισμούς όπως η NASA και οι εταίροι της να καθορίσουν τον καλύτερο τρόπο εκτροπής τέτοιων αστεροειδών, εάν προβλέπεται ότι θα βρεθούν σε πορεία σύγκρουσης με τη Γη.

«Ο Άποφις είναι ένας από τους πιο διαβόητους αστεροειδείς», δήλωσε η Ντάνι ΝτελαΤζιουστίνα, κύρια ερευνήτρια του OSIRIS-APEX.

«Όταν ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 2004, υπήρχε η ανησυχία ότι θα συγκρουστεί με τη Γη το 2029 κατά τη διάρκεια της κοντινής προσέγγισής του. Αυτός ο κίνδυνος απορρίφθηκε μετά από μεταγενέστερες παρατηρήσεις, αλλά θα είναι ο κοντινότερος αστεροειδής αυτού του μεγέθους που έχει πλησιάσει στα 50 περίπου χρόνια που παρακολουθούνται στενά οι αστεροειδείς ή για τα επόμενα 100 χρόνια των αστεροειδών που έχουμε ανακαλύψει μέχρι στιγμής».

«Φτάνει στο ένα δέκατο της απόστασης μεταξύ της Γης και του φεγγαριού κατά τη διάρκεια της συνάντησης του 2029», πρόσθεσε η ΝτελαΤζιουστίνα, επίκουρη καθηγήτρια πλανητικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. «Οι άνθρωποι στην Ευρώπη και την Αφρική θα μπορούν να τον δουν με γυμνό μάτι, τόσο κοντά θα πλησιάσει».

Με πληροφορίες από: Asteroid named for Egyptian god of chaos and darkness set for spacecraft flyby by Ashley Strickland, CNN

ΔΗΜΟΦΙΛΗ