Φον ντερ Λάιεν: Περιοδεία σε χώρες των Δυτικών Βαλκανίων

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αναλύοντας το σχέδιο της ΕΕ για την οικονομική ανάπτυξη των Δυτικών Βαλκανίων, σημείωσε ότι αυτό θα πρέπει να συμβάλει στην ανάπτυξη της οικονομίας, στο άνοιγμα της ευρωπαϊκής αγοράς για τα προϊόντα των χωρών της περιοχής, στο άνοιγμα της περιφερειακής αγοράς, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα, όπως είπε, στην επίτευξη «ισότιμων όρων ανταγωνισμού στην ενιαία ευρωπαϊκή και περιφερειακή αγορά».

Κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής της «Διαδικασίας του Βερολίνου» για τα Δυτικά Βαλκάνια που πραγματοποιήθηκε στα Τίρανα πριν από δύο εβδομάδες, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανακοίνωσε ένα νέο ευρωπαϊκό σχέδιο ανάπτυξης για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που θα μπορούσε να διπλασιάσει τις οικονομίες τους πριν από το τέλος αυτής της δεκαετίας.

Το σχέδιο παρέχει στις εταιρείες των Δυτικών Βαλκανίων πρόσβαση στην ευρωπαϊκή ενιαία αγορά σε διαφορετικούς τομείς, αλλά ταυτόχρονα καλεί τις βαλκανικές χώρες να ολοκληρώσουν την περιφερειακή κοινή αγορά τους και να επιταχύνουν τις μεταρρυθμίσεις για να προσαρμόσουν τα πρότυπα και τους κανόνες τους στους ευρωπαϊκούς κανόνες και πρότυπα.

Πρόθεση της ΕΕ είναι να διαθέσει ένα πακέτο 6 δισ. ευρώ για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις στα Βαλκάνια, εκ των οποίων 4 δισ. ευρώ σε δάνεια και 2 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις, αλλά εξαρτά την επένδυση από τη συμμόρφωση με τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις.

Ακόμη, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε δηλώσεις της μετά τη συνάντησή της με τον Ντιμίταρ Κοβάτσεφσκι, αναφερόμενη στο "φλέγον" πολιτικό ζήτημα για τη Βόρεια Μακεδονία, αυτό της τροποποίησης του Συντάγματός της, προκειμένου να συμπεριληφθεί σε αυτό η βουλγαρική μειονότητα της χώρας, διαμήνυσε ότι όλα τα κόμματα στη χώρα πρέπει να υποστηρίξουν τις συνταγματικές αλλαγές, ώστε η Βόρεια Μακεδονία να συνεχίσει την ευρωπαϊκή της πορεία.

«Πρόκειται για το μέλλον σας, για την επιλογή σας και όλα τα κόμματα έχουν ευθύνη για το μέλλον της Βόρειας Μακεδονίας. Θέλουμε η Βόρεια Μακεδονία να γίνει μέλος της ΕΕ και ελπίζω ότι μία κίνηση προς τα εμπρός θα είναι καλή και θα υποστηριχθεί από ευρεία πλειοψηφία» είπε η Φον ντερ Λάιεν.

Το ενδεχόμενο τροποποίησης του Συντάγματος, στη βάση μίας συμφωνίας της Βόρειας Μακεδονίας με τη Βουλγαρία, προκειμένου να συμπεριληφθεί σε αυτό η βουλγαρική μειονότητα που ζει στη Βόρεια Μακεδονία, προκαλεί τριγμούς και αντιπαραθέσεις στα Σκόπια εδώ και πάνω από ένα χρόνο.

Η Βουλγαρία, το περασμένο διάστημα παρεμπόδιζε την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας με την ΕΕ λόγω ανοιχτών εθνικών, γλωσσικών και ιστορικών διαφορών μεταξύ των δύο χωρών, γεγονός που έχει προκαλέσει τις έντονες αντιδράσεις των Σκοπίων.

Ωστόσο, το καλοκαίρι του 2022, οι δύο χώρες κατέληξαν σε μία συμφωνία, στη βάση μιας πρότασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με την οποία η Σόφια θα άρει το βέτο που έχει θέσει για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων των Σκοπίων με την ΕΕ, με την προϋπόθεση ότι η Βόρεια Μακεδονία θα προχωρήσει σε τροποποίηση του Συντάγματός της, με τη συμπερίληψη σε αυτό του βουλγαρικού λαού που ζει στη χώρα.

Η συμφωνία αυτή προκαλεί τις έντονες αντιδράσεις του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης της Βόρειας Μακεδονίας, του δεξιού VMRO-DPMNE, το οποίο έχει διαμηνύσει σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να συναινέσει σε μία τέτοια τροποποίηση του Συντάγματος της χώρας. Κατά της συμφωνίας αυτής και κατ΄επέκταση κατά της τροποποίησης αυτής του Συντάγματος τάσσεται και το 70% των πολιτών σλαβικής καταγωγής της χώρας, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις. Αντιθέτως, η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών αλβανικής εθνικής καταγωγής τάσσεται υπέρ της τροποποίησης του Συντάγματος.

Για την τροποποίηση του Συντάγματος της Βόρειας Μακεδονίας απαιτείται πλειοψηφία 2/3 στη Βουλή, την οποία η κυβέρνηση στα Σκόπια και τα κόμματα που υποστηρίζουν τη συμφωνία με τη Βουλγαρία δεν διαθέτουν στην παρούσα φάση.

Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή πληθυσμού που πραγματοποιήθηκε το 2021 στη Βόρεια Μακεδονία, οι Βούλγαροι αποτελούν μόλις το 0,2% του πληθυσμού της χώρας (συνολικά 3.500 άτομα), στοιχείο το οποίο η επίσημη Σόφια αμφισβητεί και θεωρεί ότι το ποσοστό των Βούλγαρων στη Βόρεια Μακεδονία είναι κατά πολύ μεγαλύτερο.

Τα Σκόπια ήταν ο πρώτος σταθμός της περιοδείας αυτής της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αργότερα εντός της ημέρας θα μεταβεί στην Πρίστινα και αύριο, Τρίτη, θα επισκεφθεί το Μαυροβούνιο και τη Σερβία, ενώ θα ολοκληρώσει την περιοδεία της την Τετάρτη με επίσκεψη στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.