Ο καφές του Όρμπαν και ο ρόλος του Σολτς: Το παρασκήνιο στο «πράσινο φως» της ΕΕ για Ουκρανία

Η ανακοίνωση, που έγινε την Πέμπτη 14/12 μετά από οκτώ ώρες τεταμένων διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες, ήρθε παρά την αντίθεση της Ουγγαρίας, της οποίας ο πρωθυπουργός, Βίκτορ Όρμπαν, έλεγε επί εβδομάδες ότι θα ασκούσε βέτο σε οποιαδήποτε έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών.

Στο τέλος, είπαν διπλωμάτες, ο Όρμπαν έφυγε από την αίθουσα την κρίσιμη ώρα που ελήφθη η βασική απόφαση –η οποία έπρεπε να είναι ομόφωνη– από τους ηγέτες των άλλων 26 κρατών μελών. Ακόμη και για τις Βρυξέλλες, όπου η σύναψη συμφωνιών είναι καλά εξελιγμένη τέχνη, ήταν ένας εξαιρετικά ασυνήθιστος ελιγμός εκτιμούν αναλυτές.

Πηγές που επικαλείται η Guardian, είπαν ότι η απόφαση να μην βρίσκεται ο Όρμπαν στην αίθουσα είχε συμφωνηθεί εκ των προτέρων: «Ήξερε ότι 26 κράτη μέλη ήταν σθεναρά υπέρ. Φυσικά και είναι νόμιμο», ανέφεραν οι πηγές. Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, ήταν αυτός ο οποίος «έβγαλε» τους υπόλοιπους από τη δύσκολη θέση.

Ο καφές του Όρμπαν και ο ρόλος του Σολτς

Σύμφωνα με το Politico, περίπου τρεις ώρες μετά τις αδιέξοδες συζητήσεις μεταξύ των ηγετών της ΕΕ για την ένταξη της Ουκρανίας στο μπλοκ, ο Σολτς πρότεινε στον Όρμπαν να βγει για λίγο από την αίθουσα για να πάρει έναν καφέ. Ο Σολτς απηύθυνε τη σύσταση στον Ούγγρο ηγέτη μπροστά στους ομολόγους του της ΕΕ που ήταν συγκεντρωμένοι στο το οβάλ τραπέζι των διαπραγματεύσεων στη σύνοδο κορυφής των ηγετών της Πέμπτης.

Αυτή η ιδέα, σύμφωνα με τον Σολτς, θα επέτρεπε στους 26 ηγέτες της ΕΕ που παρέμειναν να παρακάμψουν τον Όρμπαν και να εγκρίνουν τον δρόμο της Ουκρανίας προς την ένταξη με την απαιτούμενη ομοφωνία — η οποία σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ εκπληρώνεται επίσης εάν απουσιάζει ένας ηγέτης — ενώ ο Όρμπαν θα μπορούσε ακόμα να πει ότι δεν ψήφισε υπέρ.

Η ιδέα ότι ένας ηγέτης της ΕΕ έπρεπε να φύγει από την αίθουσα για να παρθεί μια ομόφωνη απόφαση είναι εξαιρετικά ασυνήθιστη. Στην πραγματικότητα, αξιωματούχοι και διπλωμάτες της ΕΕ στη σύνοδο κορυφής την Πέμπτη δεν μπορούσαν να πουν εάν η κίνηση του Σολτς έχει συμβεί ποτέ ξανά στο παρελθόν.

Ένας αξιωματούχος που επικαλείται το Politico, είπε ότι ο Ορμπάν είχε αρχίσει να φέρνει αντιρρήσεις από το πρωί της Πέμπτης κατά τη διάρκεια μιας κοινής συζήτησης με τον Σολτς, τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, τον Πρόεδρο του ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Κατά τη διάρκεια του γεύματος, ο Όρμπαν προσπάθησε να παράσχει εύλογα επιχειρήματα για τον ισχυρισμό του ότι η Ουκρανία δεν συνιστούσε κράτος δικαίου και ως εκ τούτου δεν ήταν έτοιμη για ένταξη.

Βέτο Όρμπαν για την βοήθεια των 50 δισ.

Μέσω βίντεο που μεταφόρτωσε στο Facebook ο Βίκτορ Όρμπαν τόνισε πως η κυβέρνησή του δεν ήθελε να «μοιραστεί την ευθύνη» για την «παράλογη» επιλογή των υπολοίπων 26 κρατών μελών και για αυτό αποφάσισε να «απέχει».

Παράλληλα, ο Όρμπαν ανακοίνωσε πως άσκησε το βέτο του, κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής των 27, για να μην υιοθετηθεί νέα οικονομική υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ουκρανία, αξίας 50 δισεκατομμυρίων ευρώ, μέσω του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.

«Βέτο στα επιπλέον κεφάλαια στην Ουκρανία, βέτο στην αναθεώρηση του ευρωπαϊκού πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, θα επιστρέψουμε στο ζήτημα την επόμενη χρονιά έπειτα από προσήκουσες προετοιμασίες», ανέφερε ο κ. Όρμπαν μέσω X (του πρώην Twitter).

Η ΕΕ σκόπευε να διαθέσει στην Ουκρανία βοήθεια 50 δισεκ. ευρώ —33 δισεκ. υπό μορφή δανείων, 17 δισεκ. ως δωρεές— σε τέσσερα χρόνια, ξεκινώντας από το 2024.

«Πανηγυρισμοί» Ζελένσκι

Λίγες στιγμές μετά την ανακοίνωση της απόφασης, ο Ζελένσκι είπε: «Αυτή είναι μια νίκη για την Ουκρανία. Νίκη για όλη την Ευρώπη. Μια νίκη που δίνει κίνητρο, εμπνέει και δυναμώνει».

Στο X, ο Ουκρανός πρόεδρος πρόσθεσε: «Η ιστορία γράφεται από εκείνους που δεν κουράζονται να αγωνίζονται για την ελευθερία».

Ο Λευκός Οίκος και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ χαιρέτισαν την «ιστορική» απόφαση για την Ευρώπη και τη «διατλαντική εταιρική σχέση».

Για τον Σαρλ Μισέλ, η απόφαση να αρχίσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία και με τη Μολδαβία είναι «ισχυρό μήνυμα ελπίδας για τους πολίτες αυτών των χωρών και για την ήπειρό μας».