Ο Μπόρις Τζόνσον πάει Τουρκία

Είναι η πρώτη φορά, επίσης, που ένας Βρετανός υπουργός επισκέπτεται την Τουρκία μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος, έπειτα από την οποία ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (Recep Tayyip Erdoğan) είχε κατηγορήσει τους δυτικούς συμμάχους του ότι δεν τον στηρίζουν επαρκώς.

Ο επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας μετέβη το πρωί σε περιοχή όπου βρίσκονται σταθμευμένα φορτηγά του ΟΗΕ, τα οποία μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια, στην περιοχή του Γκαζιάντεπ (Gaziantep) στη συριακή μεθόριο, προτού επισκεφθεί έναν καταυλισμό Σύρων προσφύγων στο Νιζίπ (Nizip), όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Doğan και αναμεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Στο πλαίσιο της τριήμερης επίσκεψής του, ο Μπόρις Τζόνσον θα συναντηθεί με την τουρκική ηγεσία και «οργανώσεις της συριακής αντιπολίτευσης κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του», σύμφωνα με εκπρόσωπο Tύπου της βρετανικής πρεσβείας στην Άγκυρα.

Όπως ανακοίνωσε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, ο Βρετανός ΥΠΕΞ αναμένεται να συναντήσει στην τουρκική πρωτεύουσα τον πρόεδρο Ερντογάν, τον πρωθυπουργό Μπιναλί Γιλντιρίμ (Binali Yildirim) και θα επισκεφτεί το κτίριο της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης, το οποίο υπέστη ζημιές από τους βομβαρδισμούς τη νύχτα της απόπειρας πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου.

Για αύριο έχει προγραμματιστεί επίσημη συνάντηση μεταξύ του Τζόνσον με τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου (Mevlüt Çavuşoğlu).

Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον επισκέπτεται το στρατόπεδο προσφύγων του Νιζίπ στην επαρχία Γκαζιαντέπ της νοτιοανατολικής Τουρκίας, τη Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2016 – Πηγή: REUTERS/Ensar Ozdemir/Pool

Εκατό χρόνια βρετανοτουρκικών σχέσεων

Περισσότερους από τρεις μήνες μετά την απόφαση υπέρ της αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ τον Ιούνιο, η επίσκεψη του Μπόρις Τζόνσον χαρακτηρίζεται ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, καθώς στο μεσοδιάστημα ο επικεφαλής του Foreign Office δεν έχει υποχωρήσει ούτε βήμα από τις θέσεις του για την ευρωπαϊκή προοπτική της Άγκυρας εντός της ΕΕ –από την οποία το Λονδίνο σχεδιάζει την εκλεκτική αποχώρησή του.

Οι υπέρμαχοι του Brexit είχαν δημοσιεύσει αφίσα με το σύνθημα ότι «η Τουρκία (και ο πληθυσμός της των 76 εκατομμυρίων κατοίκων) ετοιμάζονται να ενταχθούν στην ΕΕ», ανάγοντας το ζήτημα της μετανάστευσης σε κεντρικό ζήτημα της εκστρατείας.

Το στρατόπεδο της παραμονής είχε ανταπαντήσει κάνοντας μεταξύ άλλων αναφορές στην τουρκική καταγωγή του πρώην δημάρχου του Λονδίνου, πρώην δημοσιογράφου, πρώην συμμαθητή του πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον στο ελίτ σχολείο του Ήτον (Eton) και υποψήφιου διαδόχου του μετά την αιφνιδιαστική αποχώρηση του τελευταίου.

Ο προπάππους του Μπόρις Τζόνσον ήταν ο Αλί Κεμάλ (Ali Kemal), Τούρκος δημοσιογράφος και φιλελεύθερο, πολιτικό στέλεχος με μεγάλη αναγνώριση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία των αρχών του 20ου αιώνα, ο οποίος είχε διατελέσει υπουργός Εσωτερικών στη βραχύβια κατοχική κυβέρνηση του Νταμάτ Φερίντ Πασά (Damat Ferit Paşa) το 1919. Ο τελευταίος ακολουθούσε φιλοαγγλική, φιλομοναρχική πολιτική και μετά το 1922 κατηγορήθηκε από τους Κεμαλιστές για προδοσία.

Ο Αλί Κεμάλ αυτοεξορίστηκε στην Αγγλία το 1909, μετά την επικράτηση των Νεότουρκων και την οριστική εκθρόνιση του σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ ΙΙ, κατηγορούμενος μεταξύ άλλων για συνωμοσία υπέρ των Αρμενίων. Την ίδια χρονιά γεννήθηκε στην Αγγλία ο γιός του και παππούς του Μπόρις Τζόνσον Οσμάν Γουίλφρεντ Κεμάλ (Osman Wilfred Kemal). Μετά το θάνατο της αγγλοελβετίδας μητέρας του –λίγο μετά τη γέννα– ο Αλί Κεμάλ, η κόρη του Σέλμα που είχε γεννηθεί στην Τουρκία και ο γιος του Οσμάν έμειναν μαζί με την αγγλίδα γιαγιά των παιδιών Μάργκαρετ Τζόνσον, το επίθετο της οποίας αργότερα υιοθέτησαν.

Ο Αλί Κεμάλ επέστρεψε στην Τουρκία, ξαναπαντρεύτηκε, πήρε μέρος στην πρώτη διαπραγματευτική ομάδα στο Παρίσι μετά το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, τάχθηκε σθεναρά κατά των Κεμαλιστών, απήχθη από την Κωνσταντινούπολη στις αρχές Νοεμβρίου του 1922, δικάστηκε στην ασιατική πλευρά της πόλης, λιντσαρίστηκε και πετροβολήθηκε μέχρι θανάτου, τη στιγμή που ο Ισμέτ Ινονού (Ismet Inönü) και η κεμαλική αντιπροσωπεία όδευε προς τη Λωζάνη για την τελευταία πράξη του ανατολικού δράματος.

Τον περασμένο Μάιο, ο Μπόρις Τζόνσον είχε έναν «διαγωνισμό προσβλητικών ποιημάτων» κατά του προέδρου Ερντογάν, τον οποίο είχε οργανώσει η βρετανική εφημερίδα Spectator με έπαθλο 1.000 λιρών και αφορμή την πρόσφατη μήνυση του Τούρκου προέδρου κατά του Γερμανού κωμικού Γιαν Μπέμερμαν (Jan Böhmermann). Στις 31 Μαρτίου ο Μπέμερμαν είχε απαγγείλει σε τηλεοπτική μετάδοση ένα προσβλητικό ποιήμα για τον Ερντογάν. Στις 2 Ιουνίου το γερμανικό κοινοβούλιο αναγνώρισε τη Γενοκτονία των Αρμενίων. Τα τελευταία δύο χρόνια ο κόσμος θυμίζει πάρα πολύ τα προεόρτια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα.

Ο δισέγγονος ενός πολιτικού αντιπάλου του Κεμάλ Ατατούρκ (Kemal Atatürk) επισκέπτεται επισήμως την Άγκυρα ως υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, τη Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2016, εκατό χρόνια μετά τα γεγονότα στην Καλλίπολη που σφράγισαν τη μοίρα της οικογένειάς του ανάμεσα σε δύο ηπείρους - REUTERS/Umit Bektas