Νέος γενικός διευθυντής της UNESCO ο Αιγύπτιος Χάλεντ ελ Ενάνι

Η επίσημη εκλογή ήταν τυπικό θέμα αφότου το εκτελεστικό Συμβούλιο ενέκρινε στις 6 Οκτωβρίου την υποψηφιότητά του απέναντι στον Κονγκολέζο Φιρμίν Εντουάρ Ματόκο με συντριπτική πλειοψηφία (55 ψήφοι έναντι δύο).

Ο 54χρονος πρώην υπουργός Αρχαιοτήτων και Τουρισμού, με σπουδές αιγυπτιολογίας, συγκέντρωσε αυτή τη φορά 172 από τις 174 ψήφους των κρατών μελών που συγκεντρώθηκαν στη Σαμαρκάνδη (Ουζμπεκιστάν) για την ετήσια Συνέλευση του οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για τον πολιτισμό, την εκπαίδευση και την επιστήμη.

Γίνεται ο πρώτος γενικός διευθυντής της Unesco που προέρχεται από αραβική χώρα και ο δεύτερος Αφρικανός μετά τον Σενεγαλέζο Αμαντού Μαχτάρ Μ' Μπόου (1974-1987).

Άνθρωπος που επιδιώκει συναινέσεις, ο Χάλεντ ελ Ενάνι θεωρείται κατάλληλος για να διοικήσει τον οργανισμό, που αντιμετωπίζει τους τελευταίους μήνες κατηγορίες ότι είναι πολιτικοποιημένος.

Αποχώρησε η Νικαράγουα

Μετά το Ισραήλ το 2017, η Νικαράγουα ανακοίνωσε τον Μάιο ότι αποχωρεί από τον οργανισμό με έδρα το Παρίσι διαμαρτυρόμενη για την απονομή του βραβείου για την ελευθερία του Τύπου σε εφημερίδα της αντιπολίτευσης. Στη συνέχεια, τον Ιούλιο, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την αποχώρησή τους -- για τρίτη φορά σε 40 χρόνια.

Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, που είχε αποσύρει τη χώρα του κατά την πρώτη θητεία του ως προέδρου, κατηγορεί την Unesco ότι έλαβε θέση κατά του Ισραήλ και ότι προωθεί «διχαστικές κοινωνικές και πολιτιστικές υποθέσεις» με «ιδεολογικό και παγκοσμιοποιητικό οδικό χάρτη».

Ο νέος γενικός διευθυντής, που αναμένεται να αναλάβει τα καθήκοντά του στα μέσα Νοεμβρίου, δεσμεύθηκε να προσπαθήσει για την επιστροφή των ΗΠΑ στον οργανισμό, κάτι που είχε καταφέρει η Οντρέ Αζουλέ το 2023.

Η αποχώρηση της Ουάσινγκτον πλήττει το κύρος και τον παγκόσμιο χαρακτήρα του οργανισμού, αλλά έχει επίσης ισχυρή επίπτωση στον προϋπολογισμό του (η αμερικανική συνεισφορά ανέρχεται στο 8% του συνολικού προϋπολογισμού του).

Προτεραιότητα ο προϋπολογισμός

Απέναντι στην απώλεια της αμερικανικής χρηματοδότησης, αλλά και στις αυξανόμενες επιφυλάξεις των ευρωπαϊκών χωρών που δεν θέλουν να την αντισταθμίσουν σε ένα πλαίσιο όπου οι αμυντικές δαπάνες τους αυξάνονται, ο ελ Ενάνι έχει καταστήσει τον προϋπολογισμό «προτεραιότητά» του.

Φιλοδοξεί να προσελκύσει περισσότερες εθελοντικές συμβολές από τις κυβερνήσεις, κυρίως μέσω συστημάτων ανταλλαγής χρέους (debt swap), και να καταφεύγει συχνότερα στον ιδιωτικό τομέα (ιδρύματα, μαικήνες, επιχειρήσεις κ.λπ.), η συνεισφορά των οποίων αντιπροσώπευε το 8% του προϋπολογισμού το 2024.

Η εκλογή αυτή αποτελεί επίσης μια διπλωματική νίκη για την Αίγυπτο του Αμπντέλ Φάταχ αλ Σισι, που θέλει να διευρύνει την επιρροή του στη διεθνή σκηνή και φιλοξένησε τον Οκτώβριο την υπογραφή συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα.