Γιατί οι δωρητές σπέρματος έχουν εκατοντάδες παιδιά - To «σπέρμα των Βίκινγκ» και οι κίνδυνοι

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία της έρευνας ήταν ότι το σπέρμα του άνδρα στάλθηκε σε 14 χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα και από αυτό γεννήθηκαν τουλάχιστον 197 παιδιά.

Η αποκάλυψη αυτή ήταν μια σπάνια ματιά στην βιομηχανία δωρεάς σπέρματος, που ανθίζει στην Ευρώπη και αλλού.

Η κάλυψη της ανάγκης των γυναικών να γίνουν μητέρες όταν αυτό δεν θα ήταν δυνατό με άλλο τρόπο, έχει εξελιχθεί σε μια μεγάλη επιχείρηση. Σύμφωνα με το BBC, εκτιμάται ότι η αγορά σπέρματος στην Ευρώπη θα αξίζει περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια λίρες μέχρι το 2033, με τη Δανία να είναι ένας σημαντικός εξαγωγέας.

Το σπέρμα των περισσότερων ανδρών δεν είναι αρκετά καλό προκειμένου να γίνει δωρητής. Λιγότεροι από πέντε στους 100 εθελοντές πληρούν τα κριτήρια.

Οι κανόνες διαφέρουν ανά τον κόσμο. Γενικά οι δωρητές σπέρματος, πρέπει να περάσουν μια σειρά εξετάσεων, προκειμένου να εγκριθούν ως δότες.

Η Sarah Norcross, διευθύντρια του φιλανθρωπικού ιδρύματος Progress Educational Trust που ασχολείται με τη γονιμότητα και τη γονιδιωματική, δήλωσε στο BBC ότι η έλλειψη σπέρματος από δότες το καθιστά «πολύτιμο αγαθό» και ότι «οι τράπεζες σπέρματος και οι κλινικές γονιμότητας μεγιστοποιούν τη χρήση των διαθέσιμων δοτών για να καλύψουν τη ζήτηση».;

Οι δημοφιλείς τύποι ανδρών και πώς γίνεται η επιλογή τους

Γιατί λοιπόν ορισμένοι δότες σπέρματος γίνονται πατέρες τόσων πολλών παιδιών, τι έκανε το δανέζικο ή το λεγόμενο «σπέρμα των Βίκινγκ» τόσο δημοφιλές και πρέπει να περιοριστεί η βιομηχανία αυτή

Οι δότες δεν επιλέγονται τυχαία. Είναι μια διαδικασία παρόμοια με την άγρια πραγματικότητα των εφαρμογών γνωριμιών, όπου ορισμένοι άνδρες έχουν πολύ περισσότερες αντιστοιχίες από άλλους.

Ανάλογα με την τράπεζα σπέρματος, η υποψήφια μητέρα, μπορεί να δει φωτογραφίες των δωρητών, να ακούσει τη φωνή τους, να μάθει τι δουλειά κάνουν, να δούν το ύψος, το βάρος τους και άλλα.

Γιατί το «σπέρμα των Βίκινγκ» κατέκτησε τον κόσμο

Η Δανία έχει γίνει παγκόσμιος εξαγωγέας σπέρματος. Φιλοξενεί μερικές από τις μεγαλύτερες τράπεζες σπέρματος στον κόσμο και έχει αποκτήσει φήμη για την παραγωγή «μωρών Βίκινγκ».

Ο Ole Schou, ο 71χρονος ιδρυτής της τράπεζας σπέρματος Cryos International, όπου ένα φιαλίδιο σπέρματος 0,5 ml κοστίζει από 100 Ευρώ, έως πάνω από 1000 Ευρώ, λέει ότι η κουλτούρα γύρω από τη δωρεά σπέρματος στη Δανία είναι πολύ διαφορετική από άλλες χώρες.

«Ο πληθυσμός είναι σαν μια μεγάλη οικογένεια», λέει, «υπάρχουν λιγότερα ταμπού σχετικά με αυτά τα θέματα και είμαστε ένας αλτρουιστικός πληθυσμός, πολλοί δωρητές σπέρματος δωρίζουν επίσης αίμα».

Και αυτό, λέει ο Schou, επέτρεψε στη χώρα να γίνει «ένας από τους λίγους εξαγωγείς σπέρματος».

Αλλά υποστηρίζει ότι το δανέζικο σπέρμα είναι επίσης δημοφιλές λόγω της γενετικής. Είπε στο BBC ότι τα δανέζικα «γονίδια για μπλε μάτια και ξανθά μαλλιά» είναι υπολειπόμενα χαρακτηριστικά, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να προέρχονται και από τους δύο γονείς για να εμφανιστούν σε ένα παιδί.

Ως αποτέλεσμα, τα χαρακτηριστικά της μητέρας, όπως τα σκούρα μαλλιά, «μπορεί να είναι κυρίαρχα στο παιδί», εξηγεί ο Schou.

Λέει ότι η ζήτηση για σπέρμα από δότες προέρχεται κυρίως από «ανύπαντρες, υψηλού μορφωτικού επιπέδου γυναίκες στην ηλικία των 30». Αυτές αποτελούν πλέον το 60% των αιτήσεων.

Το σπέρμα διασχίζει τα σύνορα

Ένα από τα στοιχεία της έρευνας για τον δότη σπέρματος από την Δανία, ήταν ο τρόπος με τον οποίο συλλέχθηκε το σπέρμα ενός άνδρα στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπέρματος στη Δανία και στη συνέχεια εστάλη σε 67 κλινικές γονιμότητας σε 14 χώρες.

Κάθε χώρα έχει τους δικούς της κανόνες σχετικά με το πόσες φορές μπορεί να χρησιμοποιηθεί το σπέρμα ενός άνδρα. Μερικές φορές αυτό συνδέεται με τον συνολικό αριθμό των παιδιών, άλλες φορές περιορίζεται σε έναν συγκεκριμένο αριθμό μητέρων (έτσι ώστε κάθε οικογένεια να μπορεί να έχει όσα παιδιά θέλει).

Το αρχικό επιχείρημα γύρω από αυτά τα όρια ήταν να αποφευχθεί η συνάντηση μεταξύ ετεροθαλών αδελφών - που δεν γνώριζαν ότι ήταν συγγενείς - η δημιουργία σχέσεων μεταξύ τους και η απόκτηση παιδιών.

Ωστόσο, δεν υπάρχει τίποτα που να εμποδίζει τη χρήση του σπέρματος του ίδιου δότη στην Ιταλία και την Ισπανία και στη συνέχεια στις Κάτω Χώρες και το Βέλγιο, αρκεί να τηρούνται οι κανόνες σε κάθε χώρα.

Αυτό δημιουργεί συνθήκες όπου ένας δωρητής σπέρματος μπορεί νόμιμα να γίνει πατέρας μεγάλου αριθμού παιδιών. Αν και ο άνδρας συχνά δεν γνωρίζει αυτό το γεγονός.

«Πολλοί λήπτες, αλλά και δωρητές, δεν γνωρίζουν ότι το σπέρμα ενός μόνο δωρητή μπορεί να χρησιμοποιηθεί νόμιμα σε πολλές διαφορετικές χώρες - αυτό το γεγονός πρέπει να εξηγηθεί καλύτερα», λέει η Sarah Norcross, η οποία υποστηρίζει ότι θα ήταν «λογικό» να μειωθεί ο αριθμός των παιδιών που μπορεί να έχει ένας δωρητής.

Σε απάντηση στην έρευνα σχετικά με τον δότη σπέρματος που μετέδωσε ένα γονίδιο που προκάλεσε καρκίνο σε μερικά από τα 197 παιδιά που απέκτησε, αξιωματούχοι στο Βέλγιο κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δημιουργήσει ένα πανευρωπαϊκό μητρώο δοτών σπέρματος για την παρακολούθηση του σπέρματος που διακινείται διασυνοριακά.

Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Frank Vandenbroucke δήλωσε ότι ο κλάδος αυτός μοιάζει με την «Άγρια Δύση» και ότι «η αρχική αποστολή να προσφέρεται στους ανθρώπους η δυνατότητα να δημιουργήσουν μια οικογένεια έχει δώσει τη θέση της σε μια πραγματική βιομηχανία γονιμότητας».

Η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας πρότεινε επίσης ένα όριο 50 οικογενειών ανά δότη σε ολόκληρη την ΕΕ. Το σύστημα αυτό θα επέτρεπε ακόμη σε ένα σπέρμα ενός δότη να δημιουργήσει περισσότερα από 100 παιδιά, εάν οι οικογένειες ήθελαν δύο ή περισσότερα μωρά η καθεμία.

Έχουν εκφραστεί ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπο στα παιδιά που έχουν συλληφθεί μέσω δωρεάς σπέρματος. Μερικά θα είναι ευτυχισμένα, άλλα μπορεί να είναι βαθιά αναστατωμένα από τη διπλή ανακάλυψη ότι έχουν συλληφθεί με σπέρμα δότη και ότι είναι ένα από τα εκατοντάδες ετεροθαλή αδέλφια.

Το ίδιο ισχύει και για τους δότες, οι οποίοι συχνά δεν έχουν ιδέα ότι το σπέρμα τους διανέμεται τόσο ευρέως.

Αυτοί οι κίνδυνοι ενισχύονται από τις εύκολα διαθέσιμες εξετάσεις DNA για την καταγωγή και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου οι άνθρωποι μπορούν να αναζητήσουν τα παιδιά, τα αδέλφια ή τον δότη τους. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεν υπάρχει πλέον ανωνυμία για τους δότες σπέρματος και υπάρχει μια επίσημη διαδικασία μέσω της οποίας τα παιδιά μαθαίνουν την ταυτότητα του βιολογικού τους πατέρα.

Ο κ. Schou της Cryos υποστηρίζει ότι περισσότεροι περιορισμοί στη δωρεά σπέρματος θα οδηγούσαν απλώς τις οικογένειες να «στραφούν στην ιδιωτική, εντελώς ανεξέλεγκτη αγορά».

Ο Δρ. John Appleby, ειδικός σε θέματα ιατρικής ηθικής στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ, δήλωσε ότι οι επιπτώσεις της τόσο ευρείας χρήσης σπέρματος αποτελούν ένα «τεράστιο» ηθικό ναρκοπέδιο.

Ανέφερε ότι υπάρχουν ζητήματα σχετικά με την ταυτότητα, την ιδιωτικότητα, τη συγκατάθεση, την αξιοπρέπεια και άλλα, γεγονός που καθιστά την υπόθεση μια «πράξη εξισορρόπησης» μεταξύ ανταγωνιστικών αναγκών.

Ο Δρ. Appleby είπε ότι η βιομηχανία γονιμότητας έχει «ευθύνη να ελέγχει τον αριθμό των φορών που χρησιμοποιείται ένας δότης», αλλά η συμφωνία για παγκόσμιους κανονισμούς θα ήταν αναμφισβήτητα «πολύ δύσκολη».

Πρόσθεσε ότι ένα παγκόσμιο μητρώο δοτών σπέρματος, το οποίο έχει προταθεί, συνοδεύεται από τις δικές του «ηθικές και νομικές προκλήσεις».