Ανταπόκριση από το Κίεβο: Αγώνας επιβίωσης στην καθημερινότητα των βομβαρδισμών

Ο Ιταλός δημοσιογράφος Κλαούντιο Λοκατέλι βρίσκεται στο Κίεβο από την πρώτη μέρα της ρωσικής εισβολής, καταγράφοντας από άκρη σε άκρη τα τεκταινόμενα στην ουκρανική πρωτεύουσα. Στη συνέντευξη που παραχωρεί στο CNN Greece, περιγράφει τις δραματικές συνθήκες που επικρατούν. Όπως μας λέει στο τέλος της συνέντευξης, ένας στρατιώτης από δίπλα του τον σημάδευε με ένα όπλο στο κεφάλι.

Από τη μια μέρα στην άλλη, η πρωτεύουσα μετατράπηκε σε εμπόλεμη ζώνη. Περισσότερες από δύο εβδομάδες από την έναρξη της εισβολής, η πόλη οχυρώνεται, οδοφράγματα στήνονται, πολίτες μαθαίνουν να χειρίζονται τα όπλα και να φτιάχνουν αυτοσχέδιες βόμβες μολότοφ, ενώ έχει κηρυχθεί γενική επιστράτευση των ανδρών ηλικίας 18 έως 60 ετών, οι οποίοι καλούνται να υπερασπιστούν την πατρίδα.

Καθώς η πελώρια ρωσική στρατιωτική φάλαγγα μήκους 64 χιλιομέτρων που ήταν καθ’οδόν προς την πρωτεύουσα έχει διασκορπιστεί και οι δυνάμεις της αναδιατάσσονται, οι φόβοι για επικείμενη μεγάλη επίθεση στο Κίεβο ακόμα και εντός των επόμενων ωρών εντείνονται. Ο προεδρικός σύμβουλος της Ουκρανίας, Μιχαίλο Ποντόλιακ, δήλωσε το Σάββατο ότι η πρωτεύουσα είναι «έτοιμη να πολεμήσει». Την ονόμασε «πόλη υπό πολιορκία», με σημεία ελέγχου έτοιμα και γραμμές ανεφοδιασμού. «Το Κίεβο θα σταθεί μέχρι το τέλος», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Μιλώντας για έναν «πόλεμο αφανισμού» της χώρας του από τη Ρωσία, ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε το Σάββατο ότι «η Ρωσία μπορεί να καταλάβει το Κίεβο μόνο εάν το ισοπεδώσει».

Όπως λέει ο Κλαούντιο, «οι Ρώσοι βρίσκονται στο βόρειο τμήμα, στο βορειοδυτικό, στο βορειοανατολικό και στο ανατολικό τμήμα. Η νότια πύλη της πρωτεύουσας είναι ακόμα ελεύθερη και ακόμα ανοιχτή. Προφανώς τα σημεία ελέγχου βρίσκονται παντού στην πρωτεύουσα».

Περιγράφοντας τις συνθήκες τις οποίες βιώνουν οι πολίτες, ο Κλαούντιο μας λέει πως η πρωτεύουσα είναι ακόμα λειτουργική, αλλά προφανώς όχι πλήρως. Αναφορικά με τα τρόφιμα, σημειώνει πως «υπάρχει έλλειψη τροφής, αλλά υπάρχουν ακόμα τρόφιμα. Υπάρχουν μερικά καταστήματα τροφίμων που είναι ακόμα ανοιχτά και στα οποία μπορείς να ψωνίσεις, αλλά είναι κυρίως εκτός του κέντρου».

«Με το φαγητό υπάρχει το εξής ενδιαφέρον. Ορισμένες προμήθειες έρχονται με τα τρένα. Τι εννοώ, υπάρχουν άνθρωποι στην Πολωνία που στέλνουν φαγητό στα επιβατικά τρένα, τα τρένα φτάνουν στον κεντρικό σταθμό του Κιέβου και οι άνθρωποι ξεφορτώνουν τις προμήθειες. Είναι ένας ιδιαίτερος τρόπος για την προμήθεια τροφής στην πρωτεύουσα», αναφέρει.

Το μεγάλο πρόβλημα όπως μας λέει είναι η βενζίνη, πώς να βάλεις καύσιμα στο αυτοκίνητο, και επισημαίνει ότι υπάρχουν ελάχιστα αυτοκίνητα που κινούνται στον δρόμο.

Σχετικά με την προμήθεια των φαρμάκων, σύμφωνα με τον Κλαούντιο, οι ουρές είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα, καθώς μπορεί να πάρει ώρες για να προμηθευτούν οι πολίτες κάτι κατά τα άλλα απλό, όπως λέει.

«Η πρωτεύουσα είναι ακόμα λειτουργική, προφανώς όχι πλήρως. Πολλοί πολίτες έφυγαν από την πόλη, αλλά αρκετοί άλλοι αποφάσισαν να οργανωθούν στην πολιτοφυλακή και να στήσουν φυλάκια, όπως στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο».

Σύμφωνα με τον δήμαρχο της πόλης Βιτάλι Κλίτσκο, λιγότεροι από 2 εκατομμύρια άνθρωποι παραμένουν στο Κίεβο, με περίπου τους μισούς κατοίκους να έχουν φύγει από την πόλη. Ανθρωπιστικοί διάδρομοι ανοίγονται και επιχειρήσεις απομάκρυνσης των πολιτών από τις πληγείσες περιοχές λαμβάνουν χώρα, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις διακόπτονται βίαια από βομβαρδισμούς, καθώς παραβιάζονται αλλεπάλληλα οι όροι κατάπαυσης του πυρός.

Οι εικόνες από την κατεστραμμένη γέφυρα στο Ιρπίν, στα βορειοδυτικά περίχωρα του Κιέβου, με τους χιλιάδες εγκλωβισμένους πολίτες, οι οποίοι προσπαθούσαν να απομακρυνθούν με τη βοήθεια εθελοντών και δέχθηκαν επίθεση από το ρωσικό στρατό, έκαναν το γύρο του κόσμου. Το ίδιο και οι σπαρακτικές εικόνες από την οικογένεια που βρήκε τραγικό θάνατο από οβίδα πάνω στον δρόμο.

Μιλώντας για τις επιχειρήσεις εκκένωσης, ο Κλαούντιο μας λέει:

«Με τον οπερατέρ μου βρεθήκαμε στο Ίρπιν και στη Μπούτσα. Διασχίσαμε την κατεστραμμένη γέφυρα, από την οποία έλαβε χώρα μια μεγάλη επιχείρηση εκκένωσης. Βρήκαμε ένα αμάξι που χρησιμοποιείτο στην επιχείρηση για να την ακολουθήσουμε, για να μπούμε στην πόλη και να δούμε την επιχείρηση. Όταν πήγαμε την πρώτη φορά, έγινε βομβαρδισμός από τους Ρώσους. Προσπαθήσαμε ξανά μια άλλη φορά, αλλά υπήρχε ανταλλαγή πυροβολισμών μεταξύ Ουκρανών και Ρώσων. Μέχρι να καταφέρουμε να μπούμε στην πόλη με ένα όχημα εκκένωσης, εντοπίσαμε ένα ρωσικό τανκ δίπλα σε ένα πτώμα. Αυτή είναι η κατάσταση στην περιοχή. Η κατάπαυση του πυρός στον βορρά λειτούργησε με τους ανθρωπιστικούς διαδρόμους, αλλά δυστυχώς στα βορειοδυτικά παραβιάστηκε επανειλημμένα».

«Η ιδέα της επιστροφής φαίνεται σαν χαμένη υπόθεση»

Εκατομμύρια άνθρωποι εγκαταλείπουν τα σπίτια τους -ενδεχομένως για πάντα-, με μία βαλίτσα στο χέρι και εν μία νυκτί μετατρέπονται σε πρόσφυγες. Άλλοι μένουν πίσω, και προετοιμάζονται να υπερασπιστούν την πατρίδα τους. Οι εικόνες με τους σταθμούς των τρένων που πλημμυρίζουν από κόσμο που επιχειρεί να φύγει, θυμίζουν άλλες εποχές.

«Οι ηλικιωμένοι και οι άνθρωποι με κινητικά προβλήματα είναι αυτοί που παραμένουν στη Μπούτσα και στο Ιρπίν. Είναι πιο δύσκολο να φύγουν από την πόλη, από τη μία γιατί δεν θέλουν και από την άλλη λόγω τεχνικών δυσκολιών. Η πλειοψηφία έχει φύγει από εκεί. Αυτοί που παραμένουν είναι οι αυτοοργανωμένοι πολιτοφύλακες. Ωστόσο, οι περισσότεροι πολιτοφύλακες βρίσκονται στο κέντρο του Κιέβου και όχι στις περιοχές αυτές», σημειώνει ο Κλαούντιο.

Η ανθρωπιστική κρίση επεκτείνεται, με περισσότερους από 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους να έχουν διαφύγει από την Ουκρανία μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στις 24 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη. Σ' αυτούς προστίθενται περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι που είναι εκτοπισμένοι στο εσωτερικό της χώρας, ιδιαίτερα στα δυτικά, με την πόλη Λβιβ να σηκώνει τεράστιο προσφυγικό βάρος. Ο ΟΗΕ επισημαίνει ότι το προσφυγικό κύμα μπορεί να ξεπεράσει τα 5 εκατομμύρια, κάνοντας λόγο για το μεγαλύτερο κύμα προσφύγων στην Ευρώπη από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οι άνθρωποι που φεύγουν, λέει ο Κλαούντιο, νιώθουν ότι αφήνουν τα σπίτια τους για πάντα. «Όταν βλέπαμε τους ανθρώπους να φεύγουν από τις πλέον πληγείσες περιοχές, στην αρχή μπορούσαμε να δούμε στα πρόσωπά τους το κίνητρο να επιστρέψουν, την πεποίθηση ότι σύντομα θα επιστρέψουν. Τις τελευταίες μέρες, όμως, βλέπαμε εμφανώς την αλλαγή στα πρόσωπά τους. Οι περισσότεροι άνθρωποι έκλαιγαν και μπορούσες να διαβάσεις στα πρόσωπά τους ότι η ιδέα της επιστροφής φαινόταν σαν χαμένη υπόθεση. Και νιώθουν ότι αφήνουν τα σπίτια τους για πάντα».

Στο ερώτημα ποια είναι η εκτίμησή του για το τι πρόκειται να συμβεί και για το τι πιστεύει ότι προσπαθούν να κάνουν οι Ρώσοι, ο Κλαούντιο απαντά: «Αυτές οι μέρες είναι κρίσιμες για το μέλλον του πολέμου. Ο επόμενος γύρος των διαπραγματεύσεων θα μπορούσε να καθορίσει το τέλος του πολέμου, την ειρήνη, ή θα μπορούσαν να οδηγήσουν στο χειρότερο κομμάτι του πολέμου. Εάν οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν, αυτό που θα γίνει είναι οι Ρώσοι να πιέσουν ακόμα περισσότερο, όσο πιο πολύ μπορούν, προκειμένου να φέρουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι. Επομένως περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει».