ΚΟΣΜΟΣ

Νέες κυρώσεις ετοιμάζει η Τουρκία μετά τις προειδοποιήσεις Τραμπ

Νέες κυρώσεις ετοιμάζει η Τουρκία μετά τις προειδοποιήσεις Τραμπ
REUTERS/Osman Orsal/File Photo

Δεν έχει τέλος η διαμάχη ΗΠΑ-Τουρκίας με εκατέρωθεν προειδοποιήσεις και απειλές για νέες κυρώσεις. Λίγες ώρες μετά την προειδοποίηση της Ουάσινγκτον ότι θα σκληρύνει τις κυρώσεις της αν η Άγκυρα δεν απελευθερώσει τον αμερικανό πάστορα Άντριου Μπράνσον, η Τουρκία ξεκαθάρισε πως θα απαντήσει αν οι ΗΠΑ κάνουν πράξη την απειλή τους.

«Απαντήσαμε (στις αμερικανικές κυρώσεις) σύμφωνα με τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και θα συνεχίσουμε να το πράττουμε», δήλωσε η υπουργός Εμπορίου της Τουρκίας Ρουχσάρ Πεκτζάν, την οποία επικαλείται το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Ανατολή.

Λίγο νωρίτερα, με ανάρτησή του στο Twitter ο Ντόναλντ Τραμπ κατέστησε σαφές πως οι ΗΠΑ «δεν θα πληρώσουν τίποτα» στην Τουρκία για την απελευθέρωση του κρατούμενου ευαγγελικού πάστορα Άντριου Μπράνσον, τον οποίο αποκάλεσε «σπουδαίο πατριώτη όμηρο».

«Η Τουρκία εκμεταλλεύθηκε τις ΗΠΑ για πολλά χρόνια. Τώρα κρατούν τον υπέροχο χριστιανό πάστορά μας, από τον οποίο τώρα θα ζητήσω να εκπροσωπήσει τη χώρα μας σαν ένας σπουδαίος, πατριώτης όμηρος. Δεν θα πληρώσουμε τίποτα για την απελευθέρωση ενός αθώου ανθρώπου, αλλά θα κάνουμε περικοπές στην Τουρκία», ανέφερε στο tweet του, χωρίς πάντως να είναι ξεκάθαρο τι ακριβώς εννοεί με τον όρο «περικοπές».

Είχε προηγηθεί η προειδοποίηση του υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ Στίβεν Μνούτσιν ότι εάν δεν απελευθερωθεί άμεσα ο Αμερικανός πάστορας θα επιβληθούν νέες κυρώσεις.

«Έχουμε επιπλέον μέτρα, τα οποία σχεδιάζουμε να λάβουμε, εάν δεν τον αφήσουν σύντομα ελεύθερο» υπογράμμισε ο Μνούτσιν, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.

«Δεν αποδείχθηκαν καλοί φίλοι» είπε από την πλευρά του ο Ντόναλντ Τραμπ, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης. «Κρατούν έναν φοβερό χριστιανό πάστορα εκεί. Είναι αθώος» τόνισε επίσης ο Αμερικανός πρόεδρος, που παράλληλα αναφέρθηκε σε συναφές περιστατικό στο οποίο οι ΗΠΑ βοήθησαν την Τουρκία. «Θέλουν να έχουν υπό κράτηση τον θαυμάσιο πάστορά μας. Δεν είναι δίκαιο, δεν είναι σωστό» υπογράμμισε ο Αμερικανός πρόεδρος.

Μετά τις δηλώσεις του Αμερικανού υπουργού Οικονομικών, η τουρκική λίρα κατέγραψε νέα πτώση.

Ο Άντριου Μπράνσον, με καταγωγή από τη Βόρεια Καρολίνα, συνελήφθη τον Οκτώβριο του 2016 από τις τουρκικές αρχές. Κατηγορείται για κατασκοπεία και «τρομοκρατική» δραστηριότητα και έχει τεθεί σε κατ’ οίκον περιορισμό.

Τσαβούσογλου: Τα προβλήματα με τις ΗΠΑ μπορούν να λυθούν αλλά όχι με την τρέχουσα προσέγγιση

Η απάντηση από πλευράς της Άγκυρας ήρθε διά στόματος του υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, λίγη ώρα μετά από την προειδοποίηση της Ουάσινγκτον.

«Δεν θέλουμε προβλήματα με τις ΗΠΑ» είπε ο Τούρκος υπουργός, τονίζοντας παράλληλα ότι τα προβλήματα με τον νατοϊκό της σύμμαχο μπορούν να λυθούν αλλά όχι με την «τρέχουσα προσέγγιση».

«Οικονομικό πραξικόπημα»

Η Άγκυρα, που βρίσκεται αντιμέτωπη με αναταράξεις στο πεδίο της οικονομίας, λόγω της "ελεύθερης πτώσης" της λίρας, κάνει λόγο για "οικονομικό πραξικόπημα", όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο σύμβουλος επικοινωνίας του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Σε tweet του, που αναδημοσιεύτηκε από πολλά τουρκικά ΜΜΕ, ο Fahrettin Altun ισχυρίστηκε ότι η Τουρκία, υπό την ηγεσία του προέδρου της, κάνει προσπάθεια να αποτρέψει το «οικονομικό πραξικόπημα».

«Σε αυτό το πλαίσιο, αυτό το ισχυρό έθνος δεν θα ξεχάσει εκείνους που ήταν μαζί του και όσους ήταν εναντίον του» έγραψε ο σύμβουλος του Τούρκου προέδρου.

Με τη σειρά του, ο υπουργός Βιομηχανίας και Τεχνολογίας της Τουρκίας Mustafa Varank δήλωσε πως ελήφθησαν τα απαραίτητα μέτρα εναντίον των «οικονομικών επιθέσεων».

Τα 6 «αγκάθια» στις σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας

Η ένταση μεταξύ Άγκυρας- Ουάσιγκτον άρχισε να κλιμακώνεται την περασμένη εβδομάδα, μετά την ανακοίνωση από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ της επιβολής υψηλότερων δασμών στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από την Τουρκία στις ΗΠΑ.

Πρόκειται για ένα ακόμα επεισόδιο μεταξύ των δύο κρατών συμμάχων στο ΝΑΤΟ, οι σχέσεις των οποίων, τα τελευταία δύο χρόνια, ολοένα και επιδεινώνονται.

Τα βασικότερα θέματα διαφωνίας τους:

Φετουλάχ Γκιουλέν

Η παραμονή στις ΗΠΑ από το 1999 του Τούρκου ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν είναι πιθανόν η βασικότερη αιτία της οργής της Άγκυρας.

Η Τουρκία κατηγορεί τον πρώην σύμμαχο του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι ενορχήστρωσε το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου του 2016 και έκτοτε έχει εξαπολύσει ανθρωποκυνηγητό εναντίον των υποστηρικτών του.

2017 11 10T152507Z 1579859464 RC177F06E660 RTRMADP 3 USA TRUMP RUSSIA

REUTERS/Charles Mostoller

Η Άγκυρα ζήτησε, επανειλημμένα την έκδοση του Γκιουλέν, ο οποίος από την πλευρά του διαψεύδει κάθε εμπλοκή στην απόπειρα πραξικοπήματος.

Ωστόσο, προς το παρόν τα αιτήματά της τουρκικής κυβέρνησης πέφτουν στο κενό.

«Το ερώτημα που τίθεται είναι "άραγε, υπάρχουν επαρκώς σαφείς αποδείξεις της προσωπικής ανάμειξης του Φετουλάχ Γκιουλέν;"» επισήμανε, στα τέλη Ιουλίου, ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος από τις ΗΠΑ.

Οι Αμερικανοί πολίτες που κρατούνται στην Τουρκία

Η κράτηση εδώ κι ενάμιση χρόνο, την οποία ακολούθησε ο κατ΄ οίκον περιορισμός την περασμένη εβδομάδα, του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον ήταν η υπόθεση που οδήγησε στην τωρινή κρίση μεταξύ Άγκυρας- Ουάσιγκτον.

Ο Μπράνσον, ο οποίος ήταν επικεφαλής μιας προτεσταντικής εκκλησίας στη Σμύρνη, κατηγορείται για κατασκοπεία και ότι ενήργησε για λογαριασμό του δικτύου του Φετουλάχ Γκιουλέν, όπως και του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), οργανώσεων που οι τουρκικές αρχές θεωρούν τρομοκρατικές.

2018 08 09T164237Z 1973641896 RC18405295A0 RTRMADP 3 TURKEY SECURITY DELEGATION copy

Demiroren News Agency/DHA via REUTERS

Αξιώνοντας την άμεση απελευθέρωσή του, η Ουάσιγκτον απείλησε την Τουρκία με κυρώσεις, προτού προχωρήσει τελικά στην υλοποίηση των απειλών της από την 1η Αυγούστου.

Εκτός του Μπράνσον, δύο υπάλληλοι αμερικανικών αποστολών στην Τουρκία παραμένουν υπό κράτηση και άλλος ένας έχει τεθεί σε κατ΄ οίκον περιορισμό.

Η δίκη Halkbank

Τον Μάιο ο Μεχμέτ Χακάν Ατίλα, ο πρώην αναπληρωτής γενικός διευθυντής της τουρκικής κρατικής τράπεζας Halkbank, καταδικάστηκε από την αμερικανική δικαιοσύνη σε φυλάκιση 32 ετών για τραπεζική απάτη και συνωμοσία, σε μια υπόθεση που αφορά πολλά δισεκατομμύρια δολάρια.

Ο ίδιος άσκησε έφεση και η Άγκυρα διαμαρτυρήθηκε σφόδρα μετά την καταδίκη του.

Επιπλέον, ένα κολοσσιαίο πρόστιμο ενδέχεται να επιβληθεί στη Halkbank, μια προοπτική που προκαλεί ανησυχίες στην τουρκική ηγεσία.

Στην καρδιά αυτής της υπόθεσης, που θα μπορούσε να λάβει εκρηκτικές διαστάσεις, βρίσκεται ο Τουρκο-ιρανός επιχειρηματίας Ρεζά Ζαράμπ. Κατά τη διάρκεια της δίκης, ενέπλεξε τον ίδιο τον πρόεδρο Ερντογάν αλλά και υπουργούς της τουρκικής κυβέρνησης.

Η Άγκυρα χαρακτήρισε τη δίκη «συνωμοσία» που εξύφανε ο Φετουλάχ Γκιουλέν.

Οι Κούρδοι πολιτοφύλακες στη Συρία

Η Τουρκία συνεχίζει να κατηγορεί τις ΗΠΑ για τη στήριξη που παρέχουν στη Συρία, στις Μονάδες Προστασίας του Κουρδικού Λαού (YPG) στο πλαίσιο της μάχης κατά του ISIS.

Η Άγκυρα θεωρεί ότι αυτή η πολιτοφυλακή συνδέεται με το PKK.

Έπειτα από μια πρώτη επιχείρηση το 2016, που στοχοθέτησε τους Κούρδους μαχητές και τους τζιχαντιστές, η Τουρκία εξαπέλυσε φέτος μια επιχείρηση για να εκδιώξει τις YPG από τον θύλακα της Αφρίν.

Κατόπιν, η Άγκυρα απείλησε να επεκτείνει τις επιχειρήσεις της προς τη Μανμπίτζ όπου παραμένουν αναπτυγμένοι Αμερικανοί στρατιώτες. Ωστόσο, Τουρκία και ΗΠΑ τελικά συμφώνησαν σε έναν «οδικό χάρτη» που προβλέπει την αποχώρηση των YPG από τη Μανμπίτζ και την έναρξη κοινών περιπολιών.

Στις αρχές της εβδομάδας, η Τουρκία διαβεβαίωνε ότι αυτή η συμφωνία δεν θα επηρεαστεί από τη διένεξη με τις ΗΠΑ.

«Δεν βλέπω πώς (αυτός ο οδικός χάρτης) θα μπορούσε να λειτουργήσει με τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν σε βάρος της Τουρκίας», εκτιμά η Ασλί Αϊντιντασμπάς, ερευνήτρια στο European Council on Foreign Relations.

Η προσέγγιση Άγκυρας- Μόσχας

Η Άγκυρα και η Μόσχα συνεργάζονται στενά στο θέμα της Συρίας, όμως το βασικό θέμα που προκαλεί την ανησυχία της Ουάσιγκτον είναι η συμφωνία που συνάφθηκε αναφορικά με την αγορά από την Τουρκία ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-400, ασύμβατα με τα αμυντικά συστήματα του ΝΑΤΟ.

Το αμερικανικό Κογκρέσο υπερψήφισε στις αρχές Αυγούστου έναν προϋπολογισμό που απαγορεύει στο Πεντάγωνο να παραδώσει στην Τουρκία μαχητικά F-35, όσο η Άγκυρα δεν δεσμεύεται να τερματίσει τις διαπραγματεύσεις της για την αγορά των S-400.

Η βάση του Ιντσιρλίκ

Από την αρχή της κρίσης με τις ΗΠΑ, στις αρχές Αυγούστου, διατυπώθηκε η άποψη από ΜΜΕ, προσκείμενα στην Άγκυρα, ότι πρέπει να «κλείσει» η αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ, η οποία βρίσκεται στη νότια Τουρκία και την χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ για να εξαπολύσουν πλήγματα εναντίον των τζιχαντιστών στη Συρία.

ΔΗΜΟΦΙΛΗ