Πώς η δολοφονία Κασόγκι δυναμιτίζει εκ νέου τις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας

Newsroom

Παρασκευή, 23 Νοεμβρίου 2018 23:05

Πώς η δολοφονία Κασόγκι δυναμιτίζει εκ νέου τις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας — ΑΠΕ-ΜΠΕ/ EPA/ TATYANA ZENKOVICH

Σε τεντωμένο… σχοινί φαίνεται πως παραμένουν οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία, καθώς στις πρόσφατες αντιπαραθέσεις μεταξύ της Άγκυρας και της Ουάσινγκτον έρχεται να προστεθεί και η δυσφορία για τη στάση της αμερικανικής κυβέρνησης στην υπόθεση δολοφονίας του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στην Κωνσταντινούπολη.

Παρότι η CIA φέρεται να έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι την εντολή για τη δολοφονία του δημοσιογράφου έδωσε ο ίδιος ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, η αμερικανική κυβέρνηση αλλά και ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ έχουν πάρει αποστάσεις από την έκθεση της υπηρεσίας.

Μάλιστα, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε χτες -Ημέρα των Ευχαριστιών- ότι η CIA δεν έχει καταλήξει ακόμη σε ασφαλή συμπεράσματα.

«Δεν έχουν καταλήξει. Κανένας δεν έχει καταλήξει. Δεν ξέρω αν θα μπορέσει κάποιος να καταλήξει ασφαλώς στο συμπέρασμα ότι το έκανε ο πρίγκιπας διάδοχος» είπε ο Τραμπ, και συμπλήρωσε: «Λένε ότι πιθανώς να το έκανε, υπάρχει μεγάλη διαφορά».

Οι δηλώσεις αυτές προκάλεσαν αντιδράσεις στην Άγκυρα, με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου να κατηγορεί τον Αμερικανό πρόεδρο ότι «κάνει τα στραβά μάτια».

«Κατά μια έννοια, η δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ σημαίνει: “Ό,τι και να γίνει, θα κάνω τα στραβά μάτια”. Αυτή είναι μια λανθασμένη αντιμετώπιση. Το χρήμα δεν είναι το παν. Δεν πρέπει να απομακρυνόμαστε από τις ανθρώπινες αξίες» είπε ο Τούρκος υπουργός, μιλώντας στο CNN Turk.

Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου υπογράμμισε, επίσης, ότι η Άγκυρα βρήκε «ενδιαφέρουσα» τη δήλωση του Αμερικανού προέδρου ότι ο πρίγκιπας διάδοχος μπορεί να διέταξε τη δολοφονία αλλά μπορεί και όχι.

«Δεν γνωρίζουμε πού βάσισε αυτή τη δήλωση» τόνισε ο ίδιος.

Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι, αδιαμφισβήτητα, ο πιο ισχυρός σύμμαχος της Σαουδικής Αραβίας αλλά και του ίδιου του πρίγκιπα διαδόχου στην υπόθεση της δολοφονίας Κασόγκι. Μάλιστα έχει κατηγορηθεί πολλάκις ότι σιωπά επειδή δεν θέλει να διαταράξει τις σχέσεις των ΗΠΑ με τη Σαουδική Αραβία.

Ωστόσο, η Ουάσινγκτον έχει επιβάλει κυρώσεις σε 17 Σαουδάραβες μετά από τη στυγερή δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι ενώ ομάδα γερουσιαστών έχει παρουσιάσει προσχέδιο νομοσχεδίου για αυστηρότερες κυρώσεις -που στοχεύουν ευθέως το εμπόριο όπλων.

Η Τουρκία έχει επιτεθεί ανοιχτά στη Σαουδική Αραβία για τη δολοφονία, που σημειώθηκε στην πρεσβεία της χώρας στην Κωνσταντινούπολη.

Και η ίδια η Τουρκία, όμως, έχει δεχτεί πολλές επικρίσεις για τον τρόπο με τον οποίο περιορίζει την ελευθερία του Τύπου και για τις απειλές εναντίον δημοσιογράφων.

Οι «Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα» χαρακτηρίζουν την Τουρκία «τη μεγαλύτερη φυλακή για επαγγελματίες δημοσιογράφους», καθώς μετά από το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 οι τουρκικές αρχές έχουν κηρύξει… πόλεμο στην ελευθεροτυπία, φυλακίζοντας, μάλιστα, και αρκετούς δημοσιογράφους.

Τα μεγαλύτερα αγκάθια «αγκάθια»

Οι αγεφύρωτες διαφορές των τουρκοαμερικανικών σχέσεων διαφάνηκαν και κατά τη διάρκεια της συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών Μάικ Πομπέο και του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη.

Ένα από τα μεγαλύτερα «αγκάθια» στις σχέσεις των δύο χωρών είναι η απόφαση της Τουρκίας να αγοράσει το ρωσικό σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας S-400. Η επιμονή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις από την αμερικανική πλευρά, που δεν αποκλείεται να προχωρήσει σε κυρώσεις κατά της χώρας τον Οκτώβριο.

Πηγή: Ministry of Defence of the Russian Federation/Handout via Reuters

Μάλιστα, δεν μπορεί να αποκλειστεί και το ενδεχόμενο να ακυρωθεί και η πώληση αμερικανικών μαχητικών F-35 στην Τουρκία.

Οι δύο υπουργοί διαφώνησαν, κατά πληροφορίες, και για το θέμα της τουρκικής τράπεζας HalkBank -που θα τιμωρηθεί με πρόστιμο μαμούθ για την παραβίαση των αμερικανικών κυρώσεων εναντίον του Ιράν.

Στο «τραπέζι» ετέθη και το ζήτημα αποφυλάκισης Αμερικανών υπηκόων αλλά και Τούρκων που εργάζονται για την αμερικανική διπλωματική αποστολή.

Πριν από λίγο καιρό, η τουρκική Δικαιοσύνη απελευθέρωσε τον Αμερικανό πάστορα Άντριου Μπράνσον, αφήνοντας ένα «παράθυρο» για τη βελτίωση των σχέσεων των δύο χωρών. Το «παράθυρο» αυτό, όμως, φαίνεται ότι έχει πλέον κλείσει, καθώς οι τόνοι ανεβαίνουν για ακόμη μια φορά.

Από την πλευρά της, η Άγκυρα είναι ιδιαίτερα ενοχλημένη από την άρνηση των ΗΠΑ να εκδώσουν τον αυτοεξόριστο ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν.

Τούρκοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι αλλά και ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχουν πολλές φορές εξαπολύσει επιθέσεις εναντίον της Ουάσινγκτον για τον Γκιουλέν, που η Άγκυρα θεωρεί «ενορχηστρωτή» του αποτυχημένου πραξικοπήματος.