H «τέλεια καταιγίδα» της ακρίβειας χτυπά τα νοικοκυριά
Αντιμέτωπα με έναν πρωτοφανή χειμώνα ακριβείας βρίσκονται τα νοικοκυριά στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ανάμεσα στις αυξήσεις στα καύσιμα και την ενέργεια, την εκτίναξη του κόστους στα τρόφιμα και ειδικά στο ελαιόλαδο, το ράλι των τιμών στα ενοίκια και στις τιμές αγοράς των ακινήτων, αλλά και την πρωτόγνωρη άνοδο των επιτοκίων, το σκηνικό που διαμορφώνεται είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό.
Όπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς, πρόκειται για μια τέλεια καταιγίδα ακριβείας που χτυπά ολόκληρη την οικονομία και την κοινωνία με ανυπολόγιστες συνέπειες. Και μολονότι από την πλευρά της πολιτείας γίνονται ουσιαστικές προσπάθειες για την άμβλυνση της κρίσης, ειδικά για τα ευάλωτα νοικοκυριά το τσουνάμι της ακρίβειας χτύπα αλύπητα τους καταναλωτές.
Μάλιστα αυτό που κάνει την κατάσταση ακόμα πιο ανησυχητική είναι το γεγονός ότι δεν προβλέπεται - τουλάχιστον άμεσα- κάποιας μορφής αποκλιμάκωση. Όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, στα τρόφιμα οι υψηλές τιμές ήρθαν για να μείνουν και θα πρέπει να περιμένουμε τουλάχιστον 6-12 μήνες μέχρι να δούμε κάποια ουσιαστική πτώση. Αντίστοιχα, η κρίση στη Μέση Ανατολή αλλά και η συνέχιση του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας για πτώση των τιμών σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Με ό,τι αυτό προφανώς συνεπάγεται για τις τιμές τόσο της βενζίνης όσο και του πετρελαίου θέρμανσης, το οποίο φέτος το χειμώνα αναμένεται να είναι ιδιαίτερα τσουχτερό.
Αντίστοιχα στο μέτωπο των επιτοκίων, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, όχι μόνο ξεκαθάρισε ότι το κόστος του χρήματος θα παραμείνει στα σημερινά υψηλά επίπεδα αλλά δεν απέκλεισε το γεγονός να έχουμε και περαιτέρω αυξήσεις αν ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός και πάνω από το όριο του 2% που έχει θέσει η ΕΚΤ.
Φόβοι για νέα ενεργειακή κρίση
Την ίδια στιγμή, φόβο και ανησυχία προκαλούν οι διεθνείς εξελίξεις στο κλάδο της ενέργειας, καθώς ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στον παγκόσμιο εφοδιασμό πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Σε διεθνές επίπεδο, οι «φωνές» των αναλυτών εφιστούν την προσοχή για έναν ενδεχόμενο νέο κύκλο ενεργειακής κρίσης, με τον ΟΟΣΑ να προειδοποιεί πως παρότι οι τιμές στην ενέργεια έχουν μειωθεί πολύ από τα υψηλά επίπεδα του 2022, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, «οι ενεργειακές αγορές παραμένουν σφιχτές και η προοπτική διαταραχών στην προσφορά στις αγορές πετρελαίου, άνθρακα και φυσικού αερίου παραμένει μεγάλη».
Αμετάβλητες οι τιμές στα τρόφιμα
Παράλληλα, το «ράλι» στις τιμές των τροφίμων συνεχίζει να αποτελεί μείζον ζήτημα για τα ελληνικά νοικοκυριά που βλέπουν τον «λογαριασμό», προκειμένου να καλύψουν τις βασικές ανάγκες της διατροφής τους, να μεγαλώνει συνεχώς.
Ενώ ταυτόχρονα η πολυπόθητη, για τους καταναλωτές, αποκλιμάκωση στις τιμές των τροφίμων συνεχίζει έως τώρα να γίνεται με πολύ αργούς ρυθμούς, σε αντίθεση με την ένταση με την οποία ανέβαιναν όταν ξεκίνησε η ενεργειακή κρίση.
Ράλι σε ακίνητα και επιτόκια
Τέλος, το ράλι ανόδου των τιμών που εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια στα ακίνητα, συνεχίζεται με αμείωτη ένταση και το 2023 ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι στα μεγάλα αστικά κέντρα, ακόμη και σε περιοχές που θεωρούνται, συγκριτικά, ως οικονομικότερες, τα ενοίκια πλέον δεν μπορούν να χαρακτηριστούν προσιτά για τους ενοικιαστές που ψάχνουν σπίτι.
Και αυτό ενώ αντιμέτωπα με το ακριβό χρήμα για μεγάλο χρονικό διάστημα θα παραμείνουν -όπως όλα δείχνουν- νοικοκυριά και επιχειρήσεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη δυνατότητά τους να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.
Μάλιστα, αναλυτές εκτιμούν ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν τουλάχιστον στα σημερινά επίπεδα για ολόκληρο το 2024, χωρίς να αποκλείουν το ενδεχόμενο να χρειαστεί να φτάσουμε και στα μέσα του 2025 μέχρι να έρθει η αποκλιμάκωση.
