Delta x Line: Η πρώτη συνέντευξη της dream team της σημαντικότερης σύμπραξης της χρονιάς

Όταν το κορυφαίο εστιατόριο της χώρας μας ενώνει τις δυνάμεις του με το κορυφαίο μπαρ και όταν τέσσερις ταλαντούχοι άνθρωποι με πολυάριθμες διεθνείς διακρίσεις στις αποσκευές τους συνεργάζονται, τότε μόνο καλά πράγματα μπορεί να συμβούν για την ελληνική γαστρονομική και μπαρ σκηνή. Η σύμπραξη του Delta με το Line είναι γεγονός από τις 28 Σεπτεμβρίου, με τον Γιώργο Παπαζαχαρία, τον Θάνο Φέσκο, τον Νίκο Μπάκουλη και τον Βασίλη Κυρίτση να βρίσκουν τον τρόπο να δουλέψουν μαζί, κάτι που, όπως οι ίδιοι μας είπαν, ήταν ένα όνειρο που μοιράζονταν από καιρό. Με τη συνεργασία τους να βασίζεται στον αμοιβαίο θαυμασμό και την εκτίμηση του ενός προς τη δουλειά του άλλου, είναι σίγουρο πως εδώ θα δούμε να συμβαίνουν πολύ όμορφα πράγματα στους μήνες που ακολουθούν.

Το εστιατόριο Delta, που ανήκει στον όμιλο Δειπνοσοφιστηριον, είναι το μοναδικό εστιατόριο της χώρας μας με δύο αστέρια από τον Οδηγό Michelin, ενώ έχει κατακτήσει και το Green Star του οδηγού, μία διάκριση που σχετίζεται με τις sustainable πρακτικές που ακολουθεί ένα εστιατόριο. Το Delta δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία και δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) με στόχο να αποτελέσει έναν πρότυπο γαστρονομικό προορισμό αντάξιο των υψηλών προδιαγραφών του ΚΠΙΣΝ, αναδεικνύοντας συγχρόνως την ελληνική κουζίνα σε όλο τον κόσμο. Ταυτόχρονα το Line Athens, το project των Νίκου Μπάκουλη, Βασίλη Κυρίτση και Δημήτρη Νταφόπουλου, που στον μόλις ενάμισι χρόνο λειτουργίας του έχει κατακτήσει τη 12^η θέση στα World’s 50 Best Bars (την υψηλότερη θέση που πήρε φέτος ελληνικό μπαρ), ενώ παράλληλα κέρδισε τη διάκριση London Essence Best New Opening Award 2023 από τον ίδιο θεσμό, κάτι που πολύ απλά σημαίνει πως θεωρείται η καλύτερη νέα άφιξη μπαρ στον κόσμο για το 2023. Πριν λίγο καιρό επίσης είχε ονομαστεί και Best New International Cocktail Bar από το Tales of the Cocktail.

Τι πιστεύετε πως σημαίνει για την ελληνική γαστρονομική και μπαρ σκηνή αυτή η τόσο σημαντική σύμπραξη;

Ν.Μ. Κοιτά, με το να έρχονται σε κοινή πορεία όμοιες φιλοσοφίες, μόνο να κερδίσουμε έχουμε. Εμείς στο κομμάτι του μπαρ με όλο το βιώσιμο τρόπο σκέψης στη διαχείριση των υλικών και στον τρόπο που έχουμε φτιάξει το Line συνολικά, και τα παιδιά με όλη αυτή τη φιλοσοφία που έφεραν από το εξωτερικό στην Ελλάδα και δημιούργησαν το Delta, έχουμε κοινές βάσεις. Οπότε θεωρούμε πως και εμείς θα κερδίσουμε πολλά, αλλά και το εστιατόριο ενδεχομένως θα πάρει κάποια πράγματα από εμάς. Μακάρι αυτή η δύναμη που θα βγει προς τα έξω να εμπνεύσει και άλλα εστιατόρια και μπαρ να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο.

Γ.Π. Συμφωνώ, και για εμένα και για το Θάνο είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό αυτό που γίνεται εδώ. Εάν γυρίσουμε 2 χρόνια πίσω, θα δούμε πως τότε που επιστρέψαμε στην Ελλάδα αντιμετωπίσαμε μία κατάσταση πολύ διαφορετική από τη σημερινή. Τότε πολύ λίγος κόσμος ήξερε ακόμη και τον όρο «sustainability», τώρα ξαφνικά μπορούμε να πούμε πως έχει γίνει, λίγο ή πολύ, καραμέλα. Λίγοι όμως είναι οι πραγματικοί ambassadors που μπορούν μία λέξη με τόσο μεγάλο βάθος και τόσο μεγάλη βαρύτητα να την κάνουν πραγματικότητα.

Πιστεύω ακράδαντα πως και οι δύο πλευρές είμαστε από τους βασικούς ambassadors του sustainability. Ή μάλλον προσπαθούμε να είμαστε, γιατί κανείς δεν μπορεί να είναι 100% sustainable, ας μην κοροϊδευόμαστε. Οπότε κοιτάζοντας στο παρελθόν και κοιτάζοντας και στο σήμερα, σίγουρα αυτή είναι μία σύμπραξη που μόνο καλύτερους μπορεί να μας κάνει, γιατί κανείς δεν είναι τέλειος.

Η σύμπραξη αυτή μπορεί να μας πάει μπροστά και να μας βοηθήσει να δείξουμε πολλά στη χώρα.

Να πούμε πως τα παιδιά έφεραν ιδέες μαζί τους που τις ακούσαμε και εντυπωσιαστήκαμε, πράγματα που εμείς δεν είχαμε σκεφτεί. Οπότε καταλαβαίνεις πως υπάρχει πολύ μέλλον εδώ. Σίγουρα κάθε collaboration χρειάζεται χρόνο για να αναπτυχθεί και να αποδώσει στο πλήρες τις δυνατότητές του. Όμως υπάρχει πολύς χώρος γνώσης να κατακτηθεί μέσα από αυτή τη σύμπραξη και είμαστε πολύ χαρούμενοι για αυτό.

Πώς προέκυψε λοιπόν αυτός ο «γάμος»; Ήταν το sustainability η βάση;

Ν.Μ. Εμείς έχουμε ένα μεγάλο θαυμασμό προς τα παιδιά και τη δουλειά τους και από την πολύ αρχή θέλαμε να δουλέψουμε μαζί. Να μπούμε ο ένας στα δημιουργικά νερά του άλλου.

Θ.Φ. Κοίτα, από την πρώτη στιγμή που ήρθαμε στην Ελλάδα ο Γιώργος και εγώ, και λόγω της φιλίας που μας ενώνει με το Νίκο και το Βασίλη και λόγω της κοινής μας φιλοσοφίας, ήταν ένα όνειρο να μπλέξουμε μαζί. Υπήρχε η ιδέα αλλά τώρα ήρθε η κατάλληλη στιγμή. Σίγουρα και η κοινή μας στάση απέναντι στο sustainability παίζει το ρόλο της, όμως δεν είναι μόνο αυτό. Όπως είπε και ο Γιώργος, η βιωσιμότητα έχει γίνει λίγο καραμέλα. Κανένας ίσως να μην καταλαβαίνει ακριβώς τι σημαίνει αυτή η έννοια, γιατί έχει πάρα πολλές πλευρές και εκφάνσεις. Είναι πιο πολύ τρόπος ζωής, παρά concept. Οπότε αυτή μας η σύμπραξη ήρθε πρώτα λόγω του αμοιβαίου θαυμασμού μας ο ένας για τη δουλειά του άλλου. Ο σεβασμός και η εκτίμηση στη δουλειά της άλλης ομάδας είναι αυτό που μας φέρνει εδώ σήμερα. Η βιωσιμότητα ίσως είναι ένα κομμάτι, αλλά σίγουρα όχι το βασικό.

Τι πρέπει να περιμένουμε από τη σύμπραξη αυτή, καθώς ο πήχης βρίσκεται πολύ ψηλά, όταν μιλάμε για το κορυφαίο εστιατόριο και το κορυφαίο μπαρ της χώρας μας;

Β.Κ. Νομίζω πως εδώ έρχεται η βιωσιμότητα, που αναφέραμε πριν. Η βιωσιμότητα είναι ένας πυλώνας που ουσιαστικά ενώνει αυτό που κάνουμε εμείς στο Line με αυτό που γίνεται στο Delta και από αυτήν την ένωση προκύπτει ένα νέο «υβρίδιο», το οποίο περιλαμβάνει πολλές και ωραίες εμπνεύσεις και από το κομμάτι του φαγητού και από το κομμάτι του ποτού, μόνο που εδώ αυτά τα δύο ενώνονται πλήρως μεταξύ τους.

Πώς αισθάνεστε για το γεγονός πως και φέτος είστε το μοναδικό 2άστερο εστιατόριο της χώρας μας; Είναι μεγαλύτερο το βάρος της ευθύνης απέναντι στις προσδοκίες του κοινού σας; Πιστεύετε πως το τρίτο αστέρι βρίσκεται στο μέλλον του Delta;

Γ.Π. Βάρος ευθύνης δεν νιώθω. Καθόλου για να είμαι ειλικρινής. Γιατί όταν ξέρεις πως βαδίζεις ως εστιατόριο, όταν σέβεσαι αυτό που κάνεις, όταν το αγαπάς τόσο πολύ, δεν έχεις «βάρος» ευθύνης. Μπαίνεις μέσα, μαγειρεύεις και περνάει καλά ο κόσμος. Είναι πολύ σημαντικό να μη νιώθεις βάρος, όταν μαγειρεύεις, γιατί έτσι δεν μπορείς και να μαγειρέψεις. Σίγουρα το τρίτο αστέρι είναι στο κυνήγι. Και φέτος αυτός ήταν ο στόχος μας, δεν υπάρχει λόγος να κρυβόμαστε. Δεν μπορώ να σου πω ψέματα πως είμαι χαρούμενος, θέλαμε και το τρίτο. Και δεν είναι για εμάς μόνο.

Πρέπει να καταλάβεις πως για εμάς στόχος είναι η συνολική βιωσιμότητα. Βιωσιμότητα δεν είναι μόνο τα υλικά και οι πρακτικές, βιωσιμότητα είναι κυρίως οι άνθρωποι. Εδώ μέσα τα παιδιά δουλεύουν πάρα πολύ σκληρά, πάρα πολλές ώρες και η χαρά αυτών των παιδιών για εμάς είναι βασικός πυλώνας βιωσιμότητας. Εκείνη η μισή ώρα που θα τους ανακοινώσεις πως έχουν πάρει το τρίτο αστέρι και θα πηδήξουν και πάλι μέσα στο κανάλι, όπως είχαν κάνει με τα δύο αστέρια, αυτό είναι βιώσιμο. Ξέρουμε πως οι κόποι όλης της χρονιάς κάπου πήγανε. Αυτό είναι βιωσιμότητα.

Και πρέπει να εξηγήσουμε πως για εμάς που έχουμε δουλέψει τόσα χρόνια στο εξωτερικό, τα δύο αστέρια δεν είναι κάτι που θεωρούσαμε πως δεν μπορούμε να κατακτήσουμε, δεν ήταν κάτι άπιαστο. Στο τρίτο αστέρι θα κρύβεται πάντα το μεγαλείο στο μυαλό μας. Ωραία είναι τα δύο αστέρια, δεν τα υποτιμούμε σε καμία περίπτωση, όμως στο τρίτο αστέρι προσβλέπουμε και για αυτό δουλεύουμε. Και θεωρούμε πως και φέτος θα μπορούσαμε να το έχουμε πάρει.

Θ.Φ. Οι άνθρωποι της εστίασης είμαστε κατά κάποιο τρόπο «διασκεδαστές». Εδώ θα έρθεις για τα γενέθλιά σου, για την επέτειό σου, για να γιορτάσεις κάτι σημαντικό για εσένα, και εγώ πρέπει να σε κάνω να περάσεις καλά. Πρέπει πρώτα όμως εμείς να διασκεδάζουμε με αυτό που κάνουμε, προκειμένου να μπορούμε να διασκεδάζουμε και τους άλλους. Είναι ευθύνη μας να περνάμε καλά και να περνάνε καλά και τα παιδιά μας. «Βάρος ευθύνης», όπως το λες και το εννοείς, νιώθουμε προς τον κόσμο που δουλεύει εδώ μέσα. Αυτό καθορίζει πάρα πολλά πράγματα.

Γ.Π. Ναι, είναι αυτό που λέει ο Θάνος, το τρίτο αστέρι είναι κυρίως για τους ανθρώπους μας εδώ μέσα, για όλους εμάς εδώ, για τους επιχειρηματίες των εστιατορίων, για τους ανθρώπους των εστιατορίων. «Βάρος ευθύνης» για το κοινό που θα έρθει εδώ να βιώσει την εμπειρία δεν νιώθουμε, γιατί το κοινό που θα έρθει, ειδικά τώρα που εμείς έχουμε βάλει το τρίτο αστέρι στο στόχαστρο, θα βιώσει κάτι ακόμη πιο μοναδικό και ακόμη πιο ιδιαίτερο. Από τη στιγμή που εμείς πεισμώνουμε και πάμε με πλήρη δυναμική να κατακτήσουμε το τρίτο αστέρι, από τη στιγμή που έχουμε βάλει όλες τις δυνάμεις μας εκεί, άρα αυτό που θα πάρει τώρα ο επισκέπτης μας θα είναι ακόμη καλύτερο, ακόμη πιο δυνατό, ακόμη πιο μεγαλειώδες. Ο επισκέπτης μας μόνο κερδισμένος μπορεί να βγει. Το «κακό» που έγινε τώρα που δεν πήραμε το τρίτο αστέρι θα μετουσιωθεί σε δημιουργία, και αυτό μόνο καλό μπορεί να είναι.

Το Line φέτος βρέθηκε στην υψηλότερη μεταξύ των ελληνικών μπαρ στα World’s 50 Best Bars μεταξύ πολλών ακόμη διεθνών βραβεύσεων. Πώς αισθάνεστε για το γεγονός αυτό και ποιο το αίσθημα της ευθύνης για το μέλλον;

Ν.Μ. Αισθανόμαστε χαρά εννοείται, δεν μπορούμε να μην νιώθουμε χαρούμενοι όταν τα 50 Best μας ονομάζουν το Best New Opening, δεν υπάρχει αμφιβολία. Κοίταξε, υπάρχει ένα όραμα, μία ιδέα, ένα ρίσκο, υπάρχουν όλα αυτά όταν πας να δημιουργήσεις κάτι καινούριο, και το πιο μεγάλο ρίσκο είναι να βάλεις το κλειδί στην πόρτα και να αρχίσεις να προσφέρεις στον κόσμο όλα αυτά που έχεις στο κεφάλι σου.

Γενικά το να έρχεται η αναγνώριση, πρώτα από το κοινό, δηλαδή από τον κόσμο που επισκέπτεται το μαγαζί, και μετέπειτα από τους επαγγελματίες του χώρου, που είναι και αυτοί που ψηφίζουν και αποφασίζουν ποια είναι τα πιο ωραία πράγματα που είδαν φέτος στα ταξίδια τους, είναι πάντα σημαντικό.

Μας κάνει λοιπόν χαρούμενους φυσικά το γεγονός πως το μαγαζί μας μπαίνει σε έναν διεθνή «οδηγό» που το κάνει πιο εύκολα προσβάσιμο και πιο γνωστό σε ένα διεθνές κοινό, που επισκέπτεται τη χώρα μας. Χαιρόμαστε που η Αθήνα τείνει να γίνει 12μηνος προορισμός. Έτσι μιλάμε για μία αλυσιδωτή χαρά. Δεν είναι μόνο η αναγνώριση λοιπόν. Η αναγνώριση είναι σημαντική, τη χαρήκαμε, το διασκεδάσαμε, το γιορτάσαμε, μπήκε το βραβείο σε ένα ράφι, τελείωσε. Μετά επιστρέφεις στα καθημερινά σου πράγματα και στα σχέδιά σου και στα πράγματα που θα κάνεις στη συνέχεια.

Ποιο είναι το ιδανικό επίπεδο βιωσιμότητας που μπορεί να αγγίξει ένα μπαρ ή ένα εστιατόριο; Μπορεί να υπάρξει ένα μαγαζί με πραγματικά μηδενικό οικολογικό αποτύπωμα;

Θ.Φ. Να είμαστε ρεαλιστές, τουλάχιστον από την άποψη του εστιατορίου, ό,τι, μα ό,τι, και να κάνεις, ένα ποσοστό waste θα υπάρχει. Όποιες πρακτικές και να χρησιμοποιήσεις, ένα ποσοστό μικρό θα υπάρχει. Άρα πάμε όσο πιο κοντά στο zero waste μπορούμε να είμαστε. Παράλληλα, καμία φάρμα δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες ενός εστιατορίου στο 100%, δεν γίνεται πρακτικά. Πρέπει να έχεις μία φάρμα όσο είναι η Αττική για να καλύψεις 16.000 επισκέπτες που μπορεί να έχουμε εμείς εδώ το χρόνο. Να λέμε αλήθεια, στο 100% δεν μπορεί να επιτευχθεί.

Αλλά το να κοιτάς τη βιωσιμότητα του ανθρώπινου δυναμικού, να εμπνέεις τους ανθρώπους σου να αγαπάνε τη βιωσιμότητα, να νοιάζονται για το zero waste, για τις οικολογικές πρακτικές, και ταυτόχρονα να είναι βιώσιμη και η δουλειά σου, να ξεκουράζεσαι, να μπορείς να δίνεις το 100% στις ώρες που εργάζεσαι. Μιλάμε συνολικά για έναν βιώσιμο τρόπο ζωής και αυτό είναι πολύ σημαντικό να το καταλάβουμε. Η βιωσιμότητα είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο από το zero waste και την ανακύκλωση.

Ν.Μ. Μόνο σε κάποιο χωριό στην Ελλάδα ίσως να βρεις κάτι που να πάει να αγγίξει το 100% της βιωσιμότητας. Ας πούμε ο Ντουνιάς στα Χανιά, που έχει τη φάρμα του, που ανοίγει μόνο όσο κρατάει το φυσικό φως, που μαγειρεύει σε φωτιά, που μαγειρεύει μόνο ό,τι έχει και αν τελειώσει κάτι απλώς τελείωσε, αυτό ίσως να είναι ένα μοντέλο. Όσο πλησιάζουμε σε πιο μεγάλο αστικό ιστό, τότε το πράγμα δυσκολεύει από πολλές πλευρές. Εμείς λέμε συχνά πως το Line είναι «sustainable way of thinking» με σκοπό να πηγαίνουμε διαρκώς ένα βήμα παραπέρα και όλο και πιο κοντά στο στόχο. Και όπως είπε και ο Θάνος, δεν πρέπει να μιλάμε για βιωσιμότητα μόνο στα υλικά.

Συζητούμε διαρκώς για το zero waste, όμως το zero waste είναι μόνο μία τεχνική της κυκλικής οικονομίας, δεν είναι από μόνο του sustainability.

Ένα ποσοστό ναι είναι αυτό, ένα ποσοστό είναι ο κόσμος να είναι χαρούμενος και να παίρνει αυτό που θέλει, ένα άλλο ποσοστό βιωσιμότητας είναι ο χρόνος, ο χρόνος που χρειάζεται να επενδύσεις είτε σε σκέψη είτε σε πράξη για να επιτύχεις ένα αποτέλεσμα. Η βιωσιμότητα είναι πολύ ευρεία και συνολική έννοια και περιλαμβάνει πολλές πτυχές.

Πώς φαντάζεστε το μέλλον του Delta x Line σε ένα διάστημα ας πούμε 2 ετών;

N.M. Η δική μας πρόκληση είναι να καταφέρουμε να έρθει πιο κοντά η γαστρονομική εμπειρία του φαγητού μαζί με κάτι που δεν είναι κρασί. Και λέω «δεν είναι κρασί», γιατί δεν είναι απαραίτητο αυτό να είναι cocktail. Μπορεί να είναι τα fruit wines μας ή ένα non alcoholic πρόγραμμα που θα εντατικοποιήσουμε από Γενάρη. Οπότε αυτό που θα θέλαμε είναι να βλέπουμε ένα όλο και μεγαλύτερο ποσοστό του κόσμου να επιλέγει να βιώνει αυτήν την εμπειρία. Επίσης σημαντικό είναι να μπορείς να παρέχεις το ίδιο επίπεδο εμπειρίας σε όλο το φάσμα των επισκεπτών σου, και σε εκείνους που πίνουν κρασί και σε εκείνους που πίνουν κοκτέιλ και σε εκείνους που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να πιούν αλκοόλ. Να πούμε πως δεν είναι πολλά τα εστιατόρια που έχουν άμεσο involvement με το μπαρ σε παγκόσμια κλίμακα και μακάρι να το καταφέρουμε εμείς μέσα από όλο αυτό που γίνεται τώρα εδώ.

Πιστεύετε πως η ελληνική γαστρονομική και μπαρ σκηνή βρίσκεται σε καλό επίπεδο σε παγκόσμια κλίμακα;

Β.Κ. Στο κομμάτι του μπαρ αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι μία από τις πιο δυνατές σκηνές στον κόσμο. Και αυτό δεν το λέμε εμείς για να ευλογήσουμε τα γένια μας, είναι γνωστό και γίνεται εμφανές διαρκώς. Ας πούμε τώρα στο Bar Show θα δούμε ένα τεράστιο κομμάτι της παγκόσμιας μπαρ σκηνής να έρχεται για να το επισκεφθεί, γιατί θέλει να είναι στην Αθήνα, γιατί θεωρεί πως πρέπει να έχει συμμετοχή σε αυτό. Βλέπουμε πως υπάρχουν πολύ ενδιαφέροντα concept και project, βλέπουμε μεγάλα ξενοδοχεία να αρχίζουν να επενδύουν σιγά σιγά στο κομμάτι του μπαρ, αλλά και εστιατόρια. Οπότε ναι, έχει μεγάλη άνθιση η μπαρ σκηνή στην Αθήνα, και πιο δειλά βέβαια και στην επαρχία. Αυτό που βοηθάει πολύ στο να μεγαλώσει ένα community είναι το word of mouth. Το να συστήνουν οι άνθρωποι του community όσο περισσότερα μαγαζιά μπορούν, να το λένε ο ένας στον άλλον, αυτό βοηθάει τρομερά στην ανάπτυξη.

Θ.Φ. Θεωρώ πως η Ελλάδα έχει μεγάλο ταλέντο και αγάπη για τη μαγειρική. Όμως, σε αντίθεση με το μπαρ όπου η ελληνική σκηνή είναι πολύ δυνατή, η γαστρονομική σκηνή τώρα έχει αρχίζει να ανθίζει προς τα έξω. Δεν μιλάμε εσωτερικά, εδώ στην Ελλάδα, μιλάμε για το εξωτερικό. Αυτή η εξωστρέφεια για να επιτευχθεί θέλει πολύ μεγάλη βοήθεια από την πολιτεία, από τα media, από τους μάγειρες, από τους κριτικούς γεύσης, από τους εργαζόμενους στα εστιατόρια, από τους επιχειρηματίες.

Όλοι μαζί πρέπει να βοηθήσουμε, ώστε όλο αυτό να βγει προς τα έξω, και τελικά ο μεγάλος ωφελούμενος θα είναι η χώρα.

Υπάρχει πολύ μεγάλη αγάπη, πολύ μεγάλο πάθος και πολλά εστιατόρια που άμα τα έπαιρνες από εδώ και τα φύτευες στο εξωτερικό θα έκαναν πάταγο. Πρέπει όλοι, ο καθένας στο κομμάτι του, να βοηθήσουμε στην εξωστρέφεια της ελληνικής γαστρονομικής σκηνής.

Γ.Π. Η Ελλάδα έχει καταπληκτικούς σεφ και δημιουργούς, και εμείς θεωρούμε πως φέρνουμε μαζί μας ένα «προϊόν», αν θες να το πεις έτσι, που πραγματικά πάει την Ελλάδα μπροστά. Όλοι μαζί μπορούμε να κάνουμε την ελληνική γαστρονομία να λάμψει όπως της αξίζει, αρκεί αυτό να είναι σαφές σε όλους. Ο σκοπός, η μεγαλύτερη εικόνα, να είναι σαφής σε όλους, και όχι να έχουμε τη λογική «να πεθάνει η κατσίκα του γείτονα».

Πρέπει να εκμηδενιστούν αυτές οι νοοτροπίες και τα mindsets, εμείς θέλουμε να τραβήξουμε την αλυσίδα μπροστά και μαζί να πάμε την ελληνική γαστρονομική σκηνή πολλά βήματα παραπέρα, όμως σε αυτό πρέπει να βοηθήσουν όλοι, και εσείς οι δημοσιογράφοι και οι κριτικοί γεύσεις και όλοι. Πρέπει πρώτα να καταλάβουν τι είναι αυτό που κάνουμε εμείς εδώ και στη συνέχεια να βάλουν και αυτοί το λιθαράκι τους, ώστε όλο αυτό, η συνολική βιωσιμότητα ως στάση ζωής και η δημιουργία ως πηγή χαράς, να βοηθήσει την Ελλάδα να βρει τη θέση που της αξίζει στον παγκόσμιο γαστρονομικό χάρτη. Χρειάζεται εκπαίδευση και ανοικτό μυαλό για να κατανοήσει κανείς την ουσία.