Η μυσταγωγία του ούζου στη γενέτειρά του, το Πλωμάρι

Το νησί έχει μακρά παράδοση στην παραγωγή του ούζου, που στην πραγματικότητα ανήκει στην κατηγορία των απεσταγμένων ανισούχων αλκοολούχων ποτών. Το καλύτερο ούζο της Ελλάδας παράγεται στο Πλωμάρι. Κι αυτό διότι δεν υπάρχει άλλο μέρος στον κόσμο με τόσο μακρά παράδοση στο... νέκταρ των θνητών.

Όλα ξεκίνησαν το 1894 με την περίφημη συνταγή του Ισιδώρου Αρβανίτου. Ο ιδρυτής του Ούζου Πλωμαρίου, ένας επίμονος και τελειομανής Πλωμαρίτης, είχε όραμα να δημιουργήσει το καλύτερο ούζο στον κόσμο. Αποστάζοντας αρωματικούς σπόρους και βότανα της Λέσβου, μαζί με αρωματικά που αναζήτησε στην άλλη άκρη της γης, ο Ισίδωρος Αρβανίτης, δημιούργησε το μοναδικό και περίφημο Ούζο Πλωμαρίου, που διατηρεί μέχρι σήμερα αναλλοίωτη την ποιότητα και τη γεύση του. Μία γεύση που δένει με την παράδοση, ένα ποτό καθαρό σαν το κύμα του Αιγαίου...

Η περιέργειά μας για το απόσταγμα αυτό, μας έστειλε στη Λέσβο. Έτσι, πρόσφατα, βρεθήκαμε στο νησί, για να επισκεφθούμε τις εγκαταστάσεις όπου παράγεται το Ούζο Πλωμαρίου Ισιδώρου Αρβανίτου. Μόλις η πόρτα της αποσταγματοποιΐας άνοιξε, αντικρύσαμε 18 μικρούς άμβυκες στο χρώμα του χαλκού. Μαζί μας στην ξενάγηση βρισκόταν ο άνθρωπος που κρατά σήμερα της σκήπτρα της ποτοποιΐας κ. Νίκος Καλογιάννης, ιδιοκτήτης και συνεχιστής της παράδοσης του Ούζου Πλωμαρίου Ισιδώρου Αρβανίτου. «Σήμερα έχουμε φτάσει στο σημείο να διαθέτουμε 18 μικρούς άμβυκες, οι οποίοι, όλοι τους, αποστάζουν καθημερινά. Ο λόγος που δεν έχουμε έναν μεγάλο άμβυκα, ο οποίος θα είχε και μικρότερο κόστος, είναι διότι ο άμβυκας είναι μέρος της “μυστικής συνταγής” του Ούζου Πλωμαρίου» μας εξήγησε, για να συμπληρώσει: «Πρακτικά αυτό σημαίνει πως εργάζονται ταυτόχρονα 18 μικρά αποστακτήρια».

Κοιτάμε έκπληκτοι το αλκοολόμετρο, που τσεκάρει τους βαθμούς αλκοόλης που συγκεντρώνει το απόσταγμα. Κάθε άμβυκας έχει τη δική του δεξαμενή περισυλλογής, ώστε στο τέλος της ημέρας να ελέγχεται το αποτέλεσμα της απόσταξης. Έπειτα, το παραγόμενο προϊόν και των 18 αμβύκων στέλνεται σε μία κεντρική δεξαμενή, και την επόμενη ημέρα γίνεται εκ νέου διανομή στους 18 άμβυκες για να ακολουθήσει η διαδικασία της δεύτερης απόσταξης, καθώς οι συνταγές πρώτης και δεύτερης απόσταξης είναι διαφορετικές. Μάλιστα, κάθε απόσταξη διαρκεί περίπου εννέα ώρες.

Συνεχίσαμε την ξενάγησή μας στους χώρους των δεξαμενών και της εμφιάλωσης. Αντικρύσαμε μόνιμα δίκτυα, ανοξείδωτα, μέσω των οποίων οι υπεύθυνοι διαχειρίζονται όλα τα υγρά προϊόντα της αποσταγματοποιΐας. Τι μας έκανε εντύπωση; Το μηχάνημα εκείνο που είναι υπεύθυνο για το blending του ούζου. Εκεί, το προϊόν της δεύτερης απόσταξης, το οποίο συγκεντρώνει αλκοόλ μεγαλύτερο της τάξης του 70%, αναμειγνύεται με νερό για να πέσει στους 40%, ενώ προστίθεται και μία μικρή ποσότητα ζάχαρης, όπως επιτάσσει η «μυστική συνταγή».

Αξίζει να σημειωθεί, όπως ο κ. Καλογιάννης επισήμανε, πως παρόλο που η συνταγή δεν έχει αποκλίνει από εκείνη που ως παρακαταθήκη άφησε ο Ισίδωρος Αρβανίτης, εντούτοις, έχει γίνει μία μικρή «ενίσχυση»: «Ο γλυκάνισος που χρησιμοποιείται είναι καθαρά δικής μας παραγωγής. Μπορεί κάποιοι να τον εισάγουν από τη γείτονα Τουρκία. Εμείς, επενδύσαμε, αγοράζοντας κτήματα στο Λισβόρι και είμαστε σε θέση να καλύπτουμε το 100% της παραγωγής του ούζου μας με βιολογικό γλυκάνισο δικής μας παραγωγής». Μάλιστα, ο γλυκάνισος Λισβορίου θεωρείται ο καλύτερος στον κόσμο λόγω του μικροκλίματος της περιοχής. Η γειτνίαση των κτημάτων με το θαλάσσιο Κόλπο της Καλλονής προσφέρει την απαραίτητη δροσιά, ειδικά τις περιόδους των παρατεταμένων νοτιάδων του καλοκαιριού, αφού τα κτήματα «βρέχονται» στην κυριολεξία από τη θαλάσσια αύρα. Έτσι καλλιεργείται γλυκάνισος εξαιρετικής ποιότητας και πλούσιου αρώματος. Αξίζει να σημειωθεί πως το Ούζο Πλωμαρίου υπόκειται σε καθεστώς Γεωγραφικής Ένδειξης, με ειδικές προδιαγραφές και πολύ πιο αυστηρούς όρους, μεταξύ άλλων και ποιοτικούς.

Στο τμήμα Ασφάλειας Προϊόντος και Ποιότητας καθημερινά πραγματοποιούνται περισσότερες από 1.050 καταγραφές που αφορούν στην ασφάλεια και ποιότητα του προϊόντος και οι οποίες μπορεί να σχετίζονται με τις πρώτες ύλες που παραλαμβάνονται, τις μετρήσεις των αμβύκων, τις δεξαμενές με τα αποστάγματα, τα μπουκάλια, τα πώματα.

Στο σύνολο, περί τα 67.000 καραφάκια εμφιαλώνονται καθημερινά στην αποσταγματοποιΐα, ενώ αν προσπαθήσουμε να υπολογίσουμε τα λίτρα αποστάγματος που παράγουν οι 18 άμβυκες ανά απόσταξη, θα έρθουμε αντιμέτωποι με ούτε λίγο-ούτε πολύ... 8-9 τόνους αποστάγματος!

Η πολύτιμη, μοναδική, ιερή, μυστική, κλασσική και αξεπέραστη συνταγή του Ούζου Πλωμαρίου Ισιδώρου Αρβανίτου ταξιδεύει σε 37 χώρες σε όλο τον κόσμο, προωθώντας την ελληνικότητα και την κουλτούρα της Λέσβου.

Και είναι πραγματικά εντυπωσιακό πώς ανοίγοντας ένα μπουκάλι Ούζο Πλωμαρίου Ισιδώρου Αρβανίτου, είσαι σε θέση να ακούς το κύμα και να μυρίζεις την αλμύρα. Οι νότες του σε πλημμυρίζουν και ίσως νιώσεις αυτό που ένιωθαν οι Θεοί στον Όλυμπο, πίνοντας νέκταρ... Γιατί, έχει ήλιο, έχει Πλωμάρι.