ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Στον Άνγκους Ντίτον το Νόμπελ Οικονομικών για το 2015

Στον Άνγκους Ντίτον το Νόμπελ Οικονομικών για το 2015

Στον σκωτσέζο οικονομολόγο, Ανγκους Ντίτον, που διδάσκει στο φημισμένο Πανεπιστήμιο Πρίνστον των ΗΠΑ απένειμε η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών το Νόμπελ Οικονομικών, αναγνωρίζοντας τη συμβολή του στην ανάλυση της κατανάλωσης, της φτώχιας και της ευημερίας.

Ο Ντίτον σε συνεργασία με τον νομπελίστα καθηγητή ψυχολογίας Ντάνιελ Κάνεμαν έχουν καταδείξει πως η ευτυχία και το υποκειμενικό αίσθημα ικανοποίησης ενός ανθρώπου αυξάνεται όσο περισσότερα χρήματα βγάζει, όμως αυτό συμβαίνει μέχρι ένα ύψος εισοδήματος. Από εκεί και πέρα, το «παραπάνω» χρήμα δεν «αγοράζει» την ευτυχία.

Οι Κάνεμαν και Ντίτον βρήκαν ότι η ικανοποίηση από τη ζωή και το αίσθημα ευτυχίας αυξάνεται με σταθερό ρυθμό, όσο αυξάνεται ο μισθός, αλλά φτάνει σε ένα «πλαφόν» (75.000 δολάρια), πέρα από το οποίο η ευτυχία φαίνεται πια να εξαρτάται όχι από τα περισσότερα χρήματα, αλλά από άλλα πράγματα, όπως ο περισσότερος ελεύθερος χρόνος, η παρέα με φίλους και αγαπημένους, η αποφυγή της αρρώστιας και του πόνου κ.α.

Οι Κάνεμαν και Ντίτον διευκρίνισαν ότι με ένα εισόδημα μεγαλύτερο από το «κατώφλι» των 75.000 δολαρίων, δεν σημαίνει ότι δεν θα βελτιωθεί η ζωή ενός ατόμου, όμως η ψυχική του ευημερία και ικανοποίηση θα εξαρτάται περισσότερο από άλλους παράγοντες (σωματική υγεία, κοινωνικές σχέσεις κ.α.) κι όχι από το αυξημένο χρήμα.

Σε μια άλλη έρευνα ο Ντίτον και ο καθηγητής Άντριου Στεπτόου του Πανεπιστημίου του Λονδίνου ανέλυσαν στοιχεία από διάφορες έρευνες κοινής γνώμης και άλλες βάσεις δεδομένων, εστιάζοντας σε διάφορους παράγοντες που προσδιορίζουν το επίπεδο της ευτυχίας και ικανοποίησης στη ζωή ενός ανθρώπου, ενώ πήραν υπόψη τους και στοιχεία για τη σωματική υγεία.

Η μελέτη αυτή κατέδειξε ότι οι άνθρωποι δεν αξιολογούν σε όλη τη Γη με τον ίδιο τρόπο την ζωή τους (την υποκειμενική ψυχική ευημερία τους), όσο περνάνε τα χρόνια. Στη Ρωσία και στην Ανατολική Ευρώπη οι ηλικιωμένοι δηλώνουν πολύ χαμηλό βαθμό ικανοποίησης σε σχέση με τους νεότερους συμπολίτες τους. Κάτι ανάλογο, αλλά σε μικρότερο βαθμό, συμβαίνει στη Νότια Αμερική, ενώ στις αφρικανικές χώρες κάτω από τη Σαχάρα η ικανοποίηση από τη ζωή είναι πολύ χαμηλή ανεξαρτήτως ηλικίας.

Σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Βρετανία, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Ιρλανδία και η Νέα Ζηλανδία επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη μιας καμπύλης σχήματος U, όσον αφορά την ευτυχία στη ζωή. Η ικανοποίηση, που ήταν μεγαλύτερη στη νεανική ηλικία, φθίνει σταδιακά και φθάνει στο ναδίρ στην ηλικία των 45 έως 54 ετών, για να αρχίσει να αυξάνει και πάλι από εκεί και πέρα.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης μια αμφίδρομη σχέση ανάμεσα στη σωματική και στην ψυχική υγεία: η χειρότερη σωματική υγεία οδηγεί σε μικρότερη ικανοποίηση από τη ζωή, ενώ η μεγαλύτερη ψυχολογική ικανοποίηση και η ύπαρξη ενός σκοπού στη ζωή φαίνεται να βελτιώνουν τη σωματική υγεία και τελικά τη διάρκεια της ζωής. Όσο πιο μικρή είναι η ψυχική ικανοποίηση στην τρίτη ηλικία, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα πρόωρου θανάτου.

ΔΗΜΟΦΙΛΗ