Πέγκυ Ξηροταγάρου: Η στάση της νέας γενιάς απέναντι στο περιβάλλον,η πιο ισχυρή δύναμη για τον κόσμο

«Η προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι μια εύκολη υπόθεση που μπορεί να λυθεί από τη μία μέρα στην άλλη και αποκλειστικά με μεμονωμένες δράσεις στο πεδίο. Απαιτεί κάτι πιο ουσιαστικό και συνδυαστικό. Την αλλαγή της νοοτροπίας μας» εξηγεί η κα Ξηροταγάρου.

Επομένως, όπως υπογραμμίζει «εάν δεν αλλάξει ο τρόπος που σκεφτόμαστε και λειτουργούμε στην καθημερινότητά μας, οι συνέπειες της ρύπανσης θα επιστρέφουν ξανά και ξανά. Αυτός είναι και ο λόγος που στο Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης θέτουμε την εκπαίδευση στον πυρήνα του έργου μας».

Έτσι, μέσα από τα εκπαιδευτικά προγράμματα του Ιδρύματος καταβάλλεται μία προσπάθεια «να μεταφέρουμε στα παιδιά τη δική μας αγάπη για το φυσικό περιβάλλον. Να τους δείξουμε ότι η προστασία του δεν είναι δεδομένη, αλλά κομμάτι της ζωής μας που χρειάζεται διαρκή φροντίδα. Φυσικά, δεν αρκεί να προσφέρουμε μόνο γνώσεις, γι’ αυτό καλλιεργούμε εμπειρίες που θα τους ακολουθούν σε όλη τους τη ζωή».

«Τα παιδιά δεν μένουν απλοί θεατές»

«Κλειδί» σε αυτή τη διαδικασία είναι το βίωμα. «Τα παιδιά δεν μένουν απλοί θεατές, αλλά συμμετέχουν, δοκιμάζουν, πειραματίζονται και συχνά προτείνουν τα ίδια λύσεις» εξηγεί η εκτελεστική διευθύντρια του Ιδρύματος.

«Με αυτόν τον τρόπο επενδύουμε στη νέα γενιά, καλλιεργώντας τους αυριανούς πολίτες που θα σέβονται το περιβάλλον όχι επειδή «πρέπει», αλλά γιατί το θεωρούν φυσικό και αυτονόητο. Γιατί μόνο έτσι μπορεί να σπάσει ο φαύλος κύκλος της αδιαφορίας και να δημιουργηθεί μια αληθινή σχέση με το περιβάλλον» σημειώνει.

«Ένα παιδί μπορεί να κινητοποιήσει ολόκληρη την οικογένεια»

Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι, τα παιδιά και οι νέοι είναι οι πιο δυνατοί σύμμαχοι στην προσπάθεια αλλαγής της κουλτούρας των ανθρώπων.

«Έχουν την αυθεντικότητα και τη δύναμη να μεταφέρουν μηνύματα με τρόπο άμεσο και πειστικό, πολλές φορές πιο αποτελεσματικά και από τους ενήλικες. Ένα παιδί που θα πει «όχι, δεν θέλω πλαστικό ποτήρι ή καλαμάκι» μπορεί να κινητοποιήσει ολόκληρη την οικογένεια, ενώ μια σχολική τάξη που συμμετέχει σε παράκτιο καθαρισμό συχνά παρακινεί μία ολόκληρη κοινότητα να δει το πρόβλημα με άλλα μάτια» τονίζει η κα Ξηροταγάρου.

Μάλιστα, όπως συμπληρώνει, η ανταπόκριση των παιδιών που έχουν παρακολουθήσει τις δράσεις του Ιδρύματος «είναι συγκινητική».

«Μαθητές και μαθήτριες συμμετέχουν με ενθουσιασμό, αλλά και με σοβαρότητα. Εντυπωσιάζονται όταν συνειδητοποιούν τον όγκο και την ποσότητα των απορριμμάτων που συλλέγουν, και την ίδια στιγμή εκφράζουν δημιουργικά τη δική τους άποψη με ζωγραφιές εμπνευσμένες από τον «Τυφώνα» –το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό μας πρόγραμμα που εδώ και έξι χρόνια καθαρίζει καθημερινά τις απρόσιτες ελληνικές ακτές–, με καλλιτεχνικές δημιουργίες, αλλά και με προτάσεις για τη θάλασσα που θέλουν να έχουν» αναφέρει.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Πανελλήνιος Μαθητικός μας Διαγωνισμός, που έδωσε σε χιλιάδες παιδιά τη δυνατότητα να μοιραστούν το όραμά τους για το θαλάσσιο περιβάλλον.

«Και επειδή τα σημάδια της αλλαγής δεν κρύβονται, βλέπουμε όλο και περισσότερα παιδιά να ενθουσιάζονται, να συζητούν και να επηρεάζουν τους γύρω τους. Και αυτό ακριβώς είναι το πιο αισιόδοξο μήνυμα, αλλά και η επιτυχία της δουλειάς μας» αναφέρει.

Προγράμματα που καλύπτουν όλες τις ηλικίες

Τα εκπαιδευτικά προγράμματα έχουν σχεδιαστεί ώστε να καλύπτουν όλες τις ηλικίες και να «μιλούν» με τρόπο κατανοητό σε κάθε μαθητή και μαθήτρια, από το νηπιαγωγείο μέχρι το λύκειο.

Στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, το πρόγραμμα «Στον αφρό και στο βυθό» εισάγει τα παιδιά στον κόσμο της θάλασσας μέσα από οπτικοακουστικές δραστηριότητες και παιχνίδι. Με απλό και βιωματικό τρόπο αντιλαμβάνονται πώς η θαλάσσια ρύπανση επηρεάζει την καθημερινότητά μας και τα οικοσυστήματα, και κατανοούν ότι η δική τους συμβολή, όσο μικρή και αν φαίνεται, μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο.

Στην ίδια βαθμίδα, εντάσσεται και το «Μουσείο Περιβάλλοντος», μια εικονική εμπειρία όπου οι μαθητές λύνουν γρίφους και ανακαλύπτουν κρυφά μηνύματα για τη μείωση, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των πλαστικών.

Στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, τα προγράμματα αποκτούν πιο ερευνητικό και συμμετοχικό χαρακτήρα. Στο πρόγραμμα «Συμμετέχω στην αλλαγή», οι μαθητές γίνονται «νεαροί επιστήμονες». Καταγράφουν δεδομένα για την ποιότητα του νερού και της ακτής, εφαρμόζοντας τις αρχές του citizen science, και βιώνουν στην πράξη τη σημασία της επιστημονικής παρατήρησης.

Παράλληλα, μέσα από τα δύο μεγάλα περιβαλλοντικά μας προγράμματα πεδίου, το «Typhoon Project» και το «Cyclone Project» σχολεία, μαθητές και καθηγητές συμμετέχουν σε παράκτιους ή χερσαίους καθαρισμούς. Εκεί έχουν την ευκαιρία να δουν στην πράξη πώς γίνεται μια οργανωμένη δράση καθαρισμού, να συνειδητοποιήσουν το μέγεθος του προβλήματος και να γίνουν οι ίδιοι μέρος της λύσης.

«Όλα μας τα προγράμματα έχουν έναν κοινό παρονομαστή: Δημιουργούν εμπειρίες. Αυτή είναι και η ειδοποιός τους διαφορά. Μέσα από τη βιωματική μάθηση, τα παιδιά κατανοούν βαθύτερα το πρόβλημα, συνειδητοποιούν ότι έχουν ρόλο στη λύση του και καλλιεργούν τις δεξιότητες που θα τα συνοδεύουν ως αυριανοί πολίτες» εξηγεί η κα Ξηροταγάρου.

«Η φωνή των παιδιών έχει τεράστια σημασία»

Όπως επισημαίνει η ίδια, «η φωνή των παιδιών έχει τεράστια σημασία».

«Από ένα απλό «όχι» σε ένα πλαστικό αντικείμενο μέχρι τη συμμετοχή σε έναν καθαρισμό, όλες αυτές οι επιλογές υφαίνουν το μονοπάτι μίας μεγάλης αλλαγής. Το μέλλον είναι δικό τους και είναι στο χέρι τους να το κρατήσουν πιο καθαρό και πιο βιώσιμο» υπογραμμίζει.

«Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η στάση της νέας γενιάς απέναντι στο περιβάλλον μπορεί να γίνει η πιο ισχυρή δύναμη για τον κόσμο που έρχεται» τονίζει η ίδια.

Γιατί, όπως επισημαίνει «τα παιδιά δεν βλέπουν την προστασία του ως υποχρέωση, αλλά ως φροντίδα για τον χώρο όπου ζουν, χαίρονται και δημιουργούν ελεύθερα. Και αυτή ακριβώς η ματιά τους είναι που μας εμπνέει να συνεχίζουμε».