85 ενεργές λίμνες θαμμένες κάτω από τους πάγους της Ανταρκτικής εντόπισε δορυφόρος

Οι νέες λίμνες είναι «ενεργές», δηλαδή αδειάζουν και ξαναγεμίζουν περιοδικά, αλλάζοντας μέγεθος και σχήμα με την πάροδο των μηνών και των ετών. Αυτή η δραστηριότητα επηρεάζει τη σταθερότητα των παγετώνων και την κίνηση τριβής τους πάνω στο βραχώδες υπόστρωμα της Ανταρκτικής, η οποία με τη σειρά της μπορεί να επηρεάσει τη στάθμη των θαλασσών σε παγκόσμιο επίπεδο, αναφέρει το LiveScience.

«Ήταν συναρπαστικό να ανακαλύψουμε ότι οι υπόγειες λίμνες μπορούν να αλλάξουν κατά τη διάρκεια διαφορετικών κύκλων πλήρωσης ή αποστράγγισης», δήλωσε η καθηγήτρια Anna Hogg του Πανεπιστημίου του Λιντς σε ανακοίνωση που εξέδωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA). «Η υδρολογία της Ανταρκτικής αποδεικνύεται πολύ πιο δυναμική από ό,τι πιστεύαμε και γι’ αυτό πρέπει να συνεχίσουμε να παρακολουθούμε αυτές τις λίμνες καθώς εξελίσσονται στο μέλλον».

Από 146 σε 231 ενεργές λίμνες

Πριν από αυτή την τελευταία ανακάλυψη, ήταν ήδη γνωστές 146 ενεργές υπόγειες λίμνες στην Ανταρκτική. Η νέα μελέτη αυξάνει τον συνολικό αριθμό των ενεργών λιμνών σε 231, εμπλουτίζοντας τις γνώσεις των επιστημόνων για το πώς και πότε γεμίζουν και αδειάζουν αυτές οι υδάτινες δεξαμενές.

«Πριν από τη μελέτη μας, είχαν παρατηρηθεί μόνο 36 πλήρεις κύκλοι πλήρωσης και αποστράγγισης σε όλο τον κόσμο. Παρατηρήσαμε 12 ακόμη πλήρεις τέτοιους κύκλους, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό σε 48», δήλωσε η επικεφαλής της έρευνας, Sally Wilson από το Ινστιτούτο Κλιματικών και Ατμοσφαιρικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Λιντς.

Αυτές οι υπόγειες λίμνες σχηματίζονται όταν η γεωθερμική θερμότητα από το εσωτερικό της Γης ανεβαίνει στη βάση ενός παγετώνα ή όταν παράγεται αρκετή θερμότητα τριβής από την τριβή του πάγου στο υπόστρωμα. Μπορεί μερικές φορές να αποστραγγίζονται περιοδικά, δημιουργώντας μια ροή νερού που λιπαίνει το κάτω μέρος του παγετώνα και τον βοηθά να γλιστράει στο υπόστρωμα, επιταχύνοντας την κίνηση του πάγου προς τον ωκεανό.

Για τις ανάγκες της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Communications, οι επιστήμονες ανέλυσαν στοιχεία που συλλέχθηκαν μεταξύ 2010 και 2020 από τον δορυφόρο CryoSat-2 του ESA, ο οποίος μετρά τις διακυμάνσεις στο πάχος του θαλάσσιου πάγου και των παγετώνων σε όλο τον κόσμο.

Το ραντάρ υψόμετρου που φέρει, ανίχνευσε δεκάδες τοποθεσίες όπου ο παγετώνας της Ανταρκτικής βυθίζεται και ανυψώνεται ελαφρώς, ως αποτέλεσμα της πλήρωσης και αποστράγγισης των λιμνών. Οι μετρήσεις αποκάλυψαν επίσης 25 ομάδες λιμνών και πέντε νέα δίκτυα που λειτουργούν με αλληλοσυνδεόμενους κύκλους πλήρωσης και αποστράγγισης.

Κρίσιμος ρόλος στην κλιματική πρόβλεψη

Η ανακάλυψη έχει ιδιαίτερη σημασία για την κατανόηση της δυναμικής των παγετώνων και τη μελλοντική πρόβλεψη της ανόδου της στάθμης των θαλασσών. «Τα αριθμητικά μοντέλα που χρησιμοποιούμε σήμερα για να προβλέψουμε τη συμβολή των παγετώνων στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας δεν περιλαμβάνουν την υπόγεια υδρολογία», τόνισε η Γουίλσον. «Τα νέα δεδομένα θα μας βοηθήσουν να βελτιώσουμε αυτά τα μοντέλα».

Ορισμένες υπόγειες λίμνες στην Ανταρκτική είναι σταθερές, δηλαδή δεν αποστραγγίζονται και ξαναγεμίζουν. Ένα παράδειγμα είναι η λίμνη Βοστόκ, η οποία βρίσκεται κάτω από τον παγετώνα της Ανατολικής Ανταρκτικής και περιέχει περισσότερο νερό από αυτό που θα χρειαζόταν για να γεμίσει το Γκραντ Κάνιον. Αν η λίμνη αυτή αρχίσει ποτέ να αδειάζει, θα μπορούσε να επηρεάσει ολόκληρο τον παγετώνα και να προκαλέσει άνοδο της στάθμης της θάλασσας σε παγκόσμιο επίπεδο, σημείωσαν οι ερευνητές.