Η Άγκυρα επαναφέρει τα περί «τουρκικής μειονότητας» στη Θράκη: Τι «κρύβει» η ρητορική Φιντάν

Από το βήμα της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, ο Χακάν Φιντάν έστειλε μηνύματα προς την Αθήνα, θέτοντας ξανά στο τραπέζι τη γνωστή τουρκική επιχειρηματολογία για τη Θράκη και την Ανατολική Μεσόγειο.

Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η αναφορά του στην «τουρκική μειονότητα της Δυτικής Θράκης», όρος που η Άγκυρα χρησιμοποιεί συστηματικά, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα αναγνωρίζει αποκλειστικά τη μουσουλμανική μειονότητα, όπως ρητά ορίζει η Συνθήκη της Λωζάνης. Η ελληνική πλευρά έχει κατ’ επανάληψη επισημάνει ότι οι αναφορές σε «τουρκική» μειονότητα συνιστούν παραβίαση της συνθήκης.

Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών εν μέσω ανακοινώσεων έχει διευκρινίσει ότι «η συνθήκη της Λωζάνης είναι σαφής και αναφέρεται ρητά σε θρησκευτική και όχι εθνική μειονότητα στη Θράκη».

Η ελληνική πολιτεία, όπως έχει τονιστεί, σέβεται απόλυτα τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και πολιτιστικές ιδιαιτερότητες της Μουσουλμανικής Μειονότητας στη Θράκη. Επιφυλάσσει δε, υπογραμμίζεται από την Αθήνα, «στους Έλληνες πολίτες, μέλη της μειονότητας, πλήρη ισονομία και ισοπολιτεία».

Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας δήλωσε: «Κάνουμε τα βήματά μας σχετικά με την υποστήριξη των δικαιωμάτων της τουρκικής μειονότητας της Δυτικής Θράκης κι αν χρειαστεί το κάνουμε με αμοιβαιότητα», επαναφέροντας έτσι μια ρητορική που η Αθήνα θεωρεί όχι απλώς αβάσιμη.

Η επίκληση της «αμοιβαιότητας» εκλαμβάνεται ως άμεση πίεση, μετατρέποντας μια καθαρά θρησκευτική μειονότητα σε εργαλείο εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας.

Η Τουρκία επιμένει σε ολιστική προσέγγιση

Την ίδια στιγμή, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών μίλησε για «δίκαιη μοιρασιά» στην Ανατολική Μεσόγειο, υιοθετώντας ξανά το αφήγημα της Άγκυρας περί αδικίας σε βάρος των τουρκικών συμφερόντων. Υπογράμμισε ότι η Τουρκία «συνεχίζει με αποφασιστικότητα» τις κινήσεις της για την προάσπιση των δικαιωμάτων της, σε μια περίοδο που η τουρκική ηγεσία επιχειρεί να επαναφέρει τον ρόλο της σε ενεργειακά και γεωπολιτικά μέτωπα.

Στα ζητήματα του Αιγαίου, ο Χακάν Φιντάν ζήτησε για πολλοστή φορά «εξέταση όλων των διαφορών ως ένα σύνολο». Πρόκειται για πάγια τουρκική θέση που η Ελλάδα απορρίπτει, υπογραμμίζοντας ότι η μόνη διαφορά είναι η οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και υφαλοκρηπίδας. Η τουρκική προσπάθεια «πακεταρίσματος» των διαφορών και ολιστικής προσέγγισης θεωρείται ως επιχείρηση επιβολής ενός αναθεωρητικού πλαισίου συζήτησης.

Παρά το μήνυμα περί «ευημερίας και σταθερότητας», οι δηλώσεις του επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας επιβεβαιώνουν πως η Άγκυρα συνεχίζει να κινείται σε διπλό άξονα μεταξύ δημόσιας ρητορικής συνεργασίας με την Ελλάδα, αλλά ταυτόχρονα διατήρησης και σε ορισμένα σημεία κλιμάκωσης των θέσεων που αποτελούν αιτία τριβής εδώ και δεκαετίες.

Εντός του 2026 το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας

Την εκτίμηση ότι οι συνθήκες έχουν πλέον ωριμάσει για την επανέναρξη και διεξαγωγή του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας–Τουρκίας μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2026 εξέφρασε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σε πρόσφατες δηλώσεις του για τα ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου και της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.

Ο κ. Μητσοτάκης επιβεβαίωσε ότι η επόμενη συνεδρίαση του θεσμικού διαλόγου θα πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα, σηματοδοτώντας συνέχιση των διπλωματικών επαφών σε υψηλό επίπεδο.

Το Ανώτατο Συμβούλιο μπορεί κάλλιστα να λειτουργήσει ως πλαίσιο αποτίμησης της υφιστάμενης κατάστασης, προώθησης θεμάτων συνεργασίας και ενίσχυσης της αποκαλούμενης «θετικής ατζέντας» ανάμεσα στις δύο χώρες.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρωθυπουργός τόνισε τη σημασία της τακτικής επικοινωνίας μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας σε πολλαπλά επίπεδα. «Το να υπάρχει συνεχής διάλογος είναι από μόνο του θετικό, αρκεί οι θέσεις μας να είναι ξεκάθαρες», ανέφερε. Επισήμανε επίσης ότι οι ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας λειτουργούν ως μηχανισμός άμεσης αποκλιμάκωσης σε περίπτωση αιφνίδιων εντάσεων.

Η Ελλάδα επιχειρεί να στείλει μήνυμα συνέπειας στην πολιτική εξομάλυνσης, αλλά και ρεαλισμού σχετικά με τις προοπτικές βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Παράλληλα, η προετοιμασία για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στην Άγκυρα δείχνει ότι η Αθήνα επιλέγει να επενδύσει στη σταδιακή ενίσχυση των διμερών διαύλων, παρά τις υπαρκτές διαφορές που συνεχίζουν να χωρίζουν τις δύο πλευρές.