Στο Πεδίον του Άρεως συχνάζουν υπέροχα Πλάσματα: Τα έργα Τέχνης και οι Αθηναίοι

Τι σκέφτεται και τι αισθάνεται ένας άνθρωπος κοιτώντας ένα έργο Τέχνης; Μπορείς να ρωτήσεις, φυσικά, τους ανθρώπους και ίσως πάρεις κάποιες απαντήσεις. Μπορείς, όμως, ακόμη καλύτερα, απλώς να τους παρατηρείς και να τους απαθανατίζεις, ενσωματώνοντάς τους στο έργο, που τελικά αυτή είναι και η αξία του:

Καμία Τέχνη δεν υφίσταται αυθύπαρκτα. Αυτό που της δίνει ουσία και περιεχόμενο και λόγο ύπαρξης, είναι οι αποδέκτες της· το κοινό.

Η έκθεση της Στέγης στο Πεδίον του Άρεως, λέγεται «Plásmata: Bodies, Dreams, and Data». Είναι 25 έργα μεγάλων διαστάσεων, των τελευταίων ετών και νέες αναθέσεις, διεθνών καλλιτεχνών που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

Μια έκθεση που «αναζητά το σώμα, το δικό μας και το άλλο, το ατομικό και το συλλογικό, το ανθρώπινο και της τεχνολογίας, φτάνοντας στο πλανητικό», σύμφωνα με την περιγραφή της.

Περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση και τα έργα, μπορείτε να βρείτε εδώ.

Ας μιλήσουμε τώρα για την ουσία.

Όταν ο θεατής γίνεται κομμάτι της Τέχνης

Πώς αλληλεπιδρούν οι άνθρωποι με τα απρόσμενα και άγνωστα σε αυτούς έργα Τέχνης, κάνοντας τη βόλτα τους σε ένα αστικό πάρκο ένα ζεστό σούρουπο μιας αφόρητα ζεστής και αφόρητα δυστοπικής κάποιες φορές πόλης;

Ποια είναι τελικά, η πραγματική Τέχνη; Το έργο ή ο θεατής του και ο τρόπος που αντιδρά σε αυτό;

Μπορείς να στέκεσαι ατελείωτες ώρες σε μια μικρή απόσταση από ένα έργο Τέχνης και να το κοιτάς. Το ίδιο το έργο δεν θ' αλλάξει ποτέ. Κάποια συγκεκριμένη στιγμή, ένας συγκεκριμένος καλλιτέχνης το δημιούργησε με έναν συγκεκριμένο τρόπο, με συγκεκριμένα υλικά, με συγκεκριμένες ιδέες και συναισθήματα.

Θα βαρεθείς να το κοιτάς;

Όχι. Διότι πολύ σύντομα το βλέμμα σου θα φύγει από το ίδιο το έργο και θα πάει σε ένα άλλο, εναλλασσόμενο και σπουδαιότερο: Τους θεατές του.

Κάποιοι στέκονται μπροστά του αμήχανοι· προσπαθούν ίσως να καταλάβουν τι θέλει να πει ο καλλιτέχνης, κάτι που κανείς δεν κατάφερε ποτέ, δεν υπάρχει μεγαλύτερο ξόδεμα χρόνου από τις ερμηνείες των έργων τέχνης σε σχέση με τα συναισθήματα του καλλιτέχνη. Κανείς δεν ξέρει στην πραγματικότητα αν τη στιγμή που το έφτιαχνε ήταν τσαντισμένος, χαρούμενος, ερωτευμένος, απογοητευμένος, ή αν είχε ξυπνήσει στη λάθος μεριά του κρεβατιού.

Κάποιοι αποφασίζουν να «παίξουν» με αυτό· είναι εκείνοι που το βλέπουν σαν μια ευκαιρία για να ξεφύγουν από τη μονοτονία της καθημερινότητας.

Άθελά τους γίνονται μέρος της εγκατάστασης, ένα ζωντανό κομμάτι της.

Κάποιοι τα προσπερνουν· τους αφορά περισσότερο ο άνθρωπος που είναι -ή δεν είναι- δίπλα τους, ή οι σκέψεις που έχουν στο μυαλό τους, τίποτε δεν είναι ικανό να τους αποσπάσει από αυτές.

Γι αυτους η Τέχνη είναι αόρατη, αποτυγχάνει παταγωδώς στο βασικό σκοπό της.

Και μετά ήρθε το σούρουπο

Όσο πέφτει το φως, το Πεδίον του Άρεως μεταμορφώνεται. Πάντα στην Αθήνα όλα δείχνουν ομορφότερα τη νύχτα.

Οι άνθρωποι συνεχίζουν να περιφέρονται ανάμεσα στα θηριώδη έργα Τέχνης. Είναι ακριβώς οι ίδιοι άνθρωποι που επί χρόνια έβλεπαν το πάρκο να μαραζώνει, που δεν τολμούσαν να περάσουν από μέσα του.

Είναι άνθρωποι που δεν ήρθαν εδώ απαραίτητα για την Τέχνη, αλλά επειδή αυτή τους έδωσε την αφορμή να ανακτήσουν ένα τόσο μεγάλο και σημαντικό κομμάτι της πόλης τους. Που αναρωτιούνται αν θα συνεχίσουν να μπορούν.

Καθώς η Αθήνα ανακαλύπτει τη μεγάλη αστική Τέχνη, στην πραγματικότητα η ανθρωπογεωγραφία της παραμένει ίδια: Αυτός που έχει την πολυτέλεια να κατέβει στο κέντρο για μια έκθεση, συνυπάρχει ισόποσα -αν όχι μειοψηφώντας- με εκείνον που μένει εκεί δίπλα και έχει ανάγκη απλώς μια ανάσα.

Όπως όλοι αυτοί οι άνθρωποι και το πάρκο και όλα αυτά τα έργα περνούν μπροστά από το φωτογραφικό φακό, δημιουργούν ένα καινούργιο «θέμα», πολύ ζωντανό, πολύ πιο βαθύ από όλα τα έργα Τέχνης του κόσμου: Μια πόλη που αναζητά διεξόδους και αναπνοές, οι άνθρωποί της και οι ανάγκες τους.

Περισσότερα από 250 τετραγωνικά μέτρα έργων LED, βίντεο, διαδραστικές εγκαταστάσεις, 3D scanning, γλυπτά, φωτιστικές εγκαταστάσεις, mapping, ψηφιακές ταινίες, animation θα παραμείνουν στο Πεδίον του Άρεως έως τις 20 Ιουλίου.

Οι Αθηναίοι θα το χρειάζονται, όμως, και μετά από την έκθεση. Και χωρίς τα έργα.

Η έκθεση στο Πεδίον του Άρεως και οι Αθηναίοι, μέσα από το φακό του Λευτέρη Παρτσάλη: