Ηφαιστίωνας: Το alter ego του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Συνοδοιπόροι στη ζωή και στις εκστρατείες

Οι ιστορικοί Κούρτιος και Ιουστίνος αναφέρουν τον Ηφαιστίωνα ως φίλο (amicus) του Αλέξανδρου. Ο Αρριανός, στην ιστοριογραφία, αναφέρει τον Ηφιαστίωνα ως “ερώμενο Αλεξάνδρου”. Ωστόσο η λέξη ερώμενος δεν είχε πάντα την έννοια που έχει σήμερα η λέξη καθώς το ρήμα “ερω” σήμαινε απλά αγαπώ. Το πάθος που είχε αναπτύξει ο μεγάλος στρατηλάτης για τον Ηφαιστίωνα ήταν μεγάλο.

Έτσι, όταν εκείνος πέθανε κατά τη διάρκεια αγώνων στα Εκβάτανα, βυθίστηκε σε βαθύ πένθος. Ο θρήνος του πήρε μυθικές διαστάσεις. Και όπως σήμερα οι αρχαιολόγοι ερίζουν για το εάν ανήκει ο τύμβος της Αμφίπολης στον Ηφαιστίωνα, έτσι και οι αρχαίοι συγγραφείς, ο καθένας έδινε τη δική του εκδοχή για το πώς ο Μέγας Αλέξανδρος πένθησε το φίλο του. Ορισμένοι ανέφεραν ότι, έπεσε πάνω στο άψυχο σώμα του Ηφαιστίωνα και έμεινε όλη την ημέρα και όλη τη νύχτα. Άλλοι έγραψαν ότι σταύρωσε ή κρέμασε τον Γλαυκία, τον θεράποντα γιατρό του Ηφαιστίωνα, είτε γιατί του χορήγησε λάθος φάρμακο είτε διότι τον είδε να πίνει κρασί (ενώ ήταν ήδη άρρωστος) και δεν τον εμπόδισε.

Όμως όλοι συγκλίνουν ότι ο Αλέξανδρος επί τρεις ημέρες, μετά το θάνατο του Ηφαιστίωνα, δεν έφαγε και δεν περιποιήθηκε το σώμα του. Επιπλέον, δεν τον αντικατέστησε στη διοίκηση της χιλιαρχίας του εταιρικού ιππικού και διέταξε να κουρέψουν όλα τα άλογα και να σταματήσουν οι μουσικές στο στρατόπεδο.

Ο Αλέξανδρος μετέφερε το σώμα του Ηφαιστίωνα στη Βαβυλώνα, για να ταφεί με μεγαλοπρέπεια και κήρυξε πένθος σε όλες τις περιοχές που είχε κατακτήσει. Για την κατασκευή της ταφικής πυράς ο Αλέξανδρος γκρέμισε τα τείχη της πόλης σε έκταση 10 σταδίων (περίπου 1,8 χμ).

Το who is who του Hφαιστίωνα

Ο Ηφαιστίωνας, γιος του Αμύντορα, ήταν παιδί Μακεδόνων ευγενών που γεννήθηκε στην Πέλλα. Από μικρό παιδί συνδέθηκε με εγκάρδια φιλία με τον Αλέξανδρο και ήταν απόλυτα αφοσιωμένος σε αυτόν. Σε γραπτές πηγές αναφέρεται ότι ο Αλέξανδρος τον αποκαλούσε «φιλαλέξανδρο», για να τονίσει την αφοσίωση του στον άνθρωπο Αλέξανδρο, ενώ τον Κρατερό «αποκαλούσε» φιλοβασιλέα για να τονίσει την πίστη του στο βασιλιά Αλέξανδρο.
Οι αρχαίοι συγγραφείς παρομοίαζαν τη φιλία που τους συνέδεε με αυτή του Πατρόκλου και του Αχιλλέα, όπως περιγράφεται από τον Όμηρο στην Ιλιάδα.

Ο Ηφαιστίωνας ως στρατηγός, ήταν πάντα ενημερωμένος για τα προβλήματα και τις ελλείψεις του στρατού, τις εξοπλιστικές και κατασκευαστικές ανάγκες για την επιτυχή συνέχιση της εκστρατείας. Ο Αλέξανδρος τον συμβουλευόταν για την κατάληψη νέων περιοχών στρατηγικής σημασίας και ταυτιζόταν μαζί του στις απόψεις περί συνδιοίκησης σε κάποιες περιοχές της Ανατολής, από Μακεδόνες και Πέρσες αξιωματούχους.

Επίσης, τέθηκε επικεφαλής πολλών στρατιωτικών επιχειρήσεων του Μεγάλου Αλεξάνδρου στο σημερινό Αφγανιστάν και Πακιστάν, είχε αναλάβει τη συγκρότηση κράτους στην εχθρική Σιδώνα αλλά και τη διοίκηση του στόλου που κατευθυνόταν προς τη Φοινίκη.

Στην Ασία εντάχθηκε στο επίλεκτο σώμα των εταίρων, δηλαδή, των σωματοφυλάκων του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το 330 π.Χ ορίστηκε μαζί με τον Κλείτο αρχηγός του ιππικού τμήματος. Κατά τη διάρκεια της μάχης στα Γαυγάμηλα, ο Ηφαιστίωνας τραυματίστηκε ενώ πολεμούσε ως επικεφαλής των σωματοφυλάκων.

Το 324 π.Χ. ονομάστηκε χιλίαρχος και αναδείχθηκε δεύτερος στην εξουσία μετά τον Αλέξανδρο. Το ίδιο έτος στα Σούσα, οι δύο φίλοι παντρεύτηκαν τις κόρες του βασιλιά Δαρείου Γ΄. Ο Αλέξανδρος τη μεγαλύτερη Στάτειρα και ο Ηφαιστίων τη νεότερη Δρυπέτη.