Οι ιστορίες 10 φωτογραφιών που θεωρούνται από τις παλαιότερες στον κόσμο

Newsroom

Σάββατο, 04 Μαϊος 2019 14:26

Οι ιστορίες 10 φωτογραφιών που θεωρούνται από τις παλαιότερες στον κόσμο — Credit: Musée du quai Branly - Jacques Chirac / RMN Grand Palais

Όταν οι πρώτες φωτογραφικές μηχανές άρχισαν να εξάγονται από την Ευρώπη, στο μέσο του 19ου αιώνα, η φωτογραφία έγινε ένα όλο και πιο διαδεδομένο μέσο για την αποτύπωση των πληροφοριών σε όλον τον κόσμο. Άνθρωποι και μέρη που στο παρελθόν είχαν απαθανατιστεί μόνο μέσω της Τέχνης ή των γραπτών, μπορούσαν ξαφνικά να απαθανατιστούν με απίστευτη ακρίβεια. Με αυτό το νέο Μέσο, οι τοπικές Αρχές αλλά και τα φωτογραφικά στούντιο, από το Χονγκ Κονγκ ως την Καλκούτα, άρχισαν να δημιουργούν μια πολύ πλούσια οπτική ιστορία του 19ου αιώνα.

Τώρα, μια έκθεση, στο Λούβρο του Άμπου Ντάμπι, φέρνει μαζί 250 από τις πρώτες γνωστές φωτογραφίες από τη Μέση Ανατολή, την Ασία, την Αφρική και την Αμερική, με την παλαιότερη να έχει ημερομηνία το μακρινό 1842. Η έκθεση έχει τίτλο «Φωτογραφίες: Ένα από τα πρώτα άλμπουμ του κόσμου».

Η επιμελήτρια της έκθεσης, Κριστίν Μπαρθ, επέλεξε 10 από τις φωτογραφίες αυτές και εξηγεί τι αποκαλύπτουν για τα μέρη και την εποχή που τραβήχτηκαν.

Μέκκα, σημερινή Σαουδική Αραβία, 1881

Ο Μοχάμετ Σαντίκ Μπέι, περιηγητής και μηχανικός του Αιγυπτιακού στρατού πιστεύεται ότι είναι ο άνθρωπος που έβγαλε τις πρώτες φωτογραφίες στη Μέκκα και τη Μεδίνα.

Για πολλούς μουσουλμάνους, οι φωτογραφίες του πρόσφεραν την πρώτη ματιά του Μεγάλου Τζαμιού και του ιερού στο κέντρο του, το οποίο θεωρείται τo Ιερό μέρος του Ισλάμ.

Η φωτογραφία όχι μόνο δείχνει την αρχιτεκτονική και την κατάσταση του Τζαμιού, αλλά είναι ένα μοναδικό δείγμα δουλειάς ενός πρωτοπόρου που «του αξίζει αναγνώριση στην παγκόσμια ιστορία της φωτογραφίας», όπως λέει η Μπαρθ.

Νεκρός κροκόδειλος σε μια βάρκα στο Νείλο, Αίγυπτος, 1852

Ο Έρνστ Μπένεκε, ήταν εξερευνητής φωτογράφος, ο οποίος απαθανάτισε εκτενώς τα ταξίδια του στη Μεσόγειο, τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. O Αγγλο-Γερμανός φωτογράφος δεν επικεντρώθηκε, όπως οι περισσότεροι, στην αρχιτεκτονική των κτηρίων και στα τοπία, αλλά στην καθημερινή ζωή και τις τοπικές κουλτούρες, παράγοντας αυτό που η Μπαρθ ονομάζει «ποιητικές και απρόσμενες» εικόνες. Για την εικόνα του νεκρού κροκόδειλου, λέει: ‘Είναι η Αίγυπτος, αλλά όχι η Αίγυπτος των καρτ-ποστάλ».

Ένας δρόμος, Καντόν (σημερινό Γκουαντζού), Κίνα, 1870 – 1890

Ο Λάι Αφόνγκ είναι μια από τις πιο σημαντικές μορφές της ιστορίας της πρώιμης κινέζικης φωτογραφίας. Άνοιξε ένα από τα πρώτα φωτογραφεία στο Χονγκ Κονγκ, το 1859 και παρήγαγε έναν πολύ μεγάλο όγκο φωτογραφιών από τοπία και κτήρια.

Οι φωτογραφίες δρόμου του Λάι είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτες, καθώς οι πρώτες φωτογραφικές μηχανές, με τη μακρά έκθεση, το καθιστούσαν πολύ δύσκολο να τραβήξει κανείς κινούμενες εικόνες χωρίς να θολώσουν.

«Αυτή η φωτογραφία είναι ξεχωριστή επειδή είναι κάθετη και βέβαια η ιδέα του να τραβάς φωτογραφίες στο δρόμο με όλη αυτή την κίνηση… μάς δίνει την αίσθηση μιας πολύ σύγχρονης φωτογραφίας», λέει η Μπαρθ. «Θα μπορούσε να είναι μια φωτογραφία που τραβήχτηκε τον 21^ο αιώνα.

Το πορτραίτο του Σερ Πρατάμπ Σινκ με τη συνοδεία του, Ινδία, 1882

Αυτό το πορτραίτο, όπως και πολλά της ίδιας περιόδου δημιουργήθηκε με τη μέθοδο εκτύπωσης του αυγού, μια μέθοδος που χρησιμοποιεί το ασπράδι του αυγού για να αποτυπώσει τα χημικά στο χαρτί. Όμως, αντίθετα με τις περισσότερες φωτογραφίες του 19^ου αιώνα, αυτή τραβήχτηκε από έναν ντόπιο φωτογράφο, τον Λάλα Ντιν Νταγιάλ, ο οποίος έστησε αρκετά τοπικά φωτογραφικά στούντιο και εργάστηκε ως επίσημος φωτογράφος τόσο Βρετανών αριστοκρατών όσο και Ινδών βασιλέων.

Η Μπαρθ λέει ότι η δουλειά του Νταγιάλ δείχνει ότι η πρώιμη ιστορία της ασιατικής φωτογραφίας δεν υπαγορεύτηκε από τις αποικιοκρατικές ελίτ, ή τουλάχιστον όχι μόνο.

Πορτραίτο του Εμίρη Αμπντελκαντέρ, Παρίσι, 1865.

Αυτό το πορτραίτο τραβήχτηκε στο Παρίσι το 1865 και περιλαμβάνεται στην έκθεση όχι για το δημιουργό του, τον Γάλλο ανθρωπολόγο Ζακ Φιλίπ Ποτό, αλλά για το αντικείμενό του, το Εμίρη Αμπντελκαντέρ. Ο Αμπντελκαντέρ ήταν ηγετικό στέλεχος της Αλγερινής αντίστασης εναντίον των Γάλλων, αλλά και θεολόγος και φιλόσοφος με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη φωτογραφία.

Το πάθος του για τη φωτογραφία τον έκανε να ποζάρει για πολλούς από τους σύγχρονους του φωτογράφους. Επίσης έχει γράψει ένα πολύ σημαντικό δοκίμιο για τη φωτογραφία. «Είχε μια πολύ θετική στάση απέναντι στη φωτογραφία και έγραψε για το ζήτημα της απεικόνισης ενός προσώπου στις φωτογραφίες, κάτι πολύ ενδιαφέρον αν σκεφτεί κανείς πόσο συχνά φωτογραφιζόταν ο ίδιος», λέει η Μπαρθ.

Οι Άνδεις, Περού ή Βολιβία, 1849

Μια από τις πιο παλιές φωτογραφίες της έκθεσης, αυτή των Άνδεων, έχει αποδοθεί στον Αμερικανό φωτογράφο Ρόμπερτ Βανς. Γνωστός για τος φωτογραφίες που τράβηξε στην Καλιφόρνια την εποχή του «πυρετού του Χρυσού», ο Βανς είχε ανοίξει κάποιες από τις πρώτες φωτογραφικές γκαλερί στις ΗΠΑ και τη Χιλή. Η φωτογραφία δημιουργήθηκε με τη μέθοδο της Νταγκεροτυπίας. Διασώζονται πολύ λίγες φωτογραφίες του είδους και είναι όλες πολύ ευαίσθητες. «Είναι πραγματικά μια μοναδική φωτογραφία. Όταν την αγοράσαμε σε μια δημοπρασία, δεν είχα αντιληφθεί ότι ήταν ένα τόσο σπάνιο δείγμα νταγκεροτυπίας», λέει η Μπαρθ.

Ο ναός του Πραμπανάν, Ινδονησία, 1889 - 1890

Ο Ινδονήσιος φωτογράφος Κασιάν Σεφάς φαίνεται στην είσοδο του Ναού. Ο Σεφάς έχει απαθανατίσει εκτεταμένα την πολιτιστική κληρονομιά του νησιού της Ιάβας. Αν και πολύ πιθανώς ο Σεφάς έβαλε τους βοηθούς του να τραβήξουν τη φωτογραφία, αυτή είναι μια από τις πρώτες σέλφι, λέει η Μπαρθ.

Η Μαχαρανί του Νεπάλ και οι κυρίες επί των Τιμών, Νεπάλ, 1885 - 1894

Γύρω στο 1882, οι Βρετανοί φωτογράφοι Π.Α. Τζόνστον και Θίοντορ Χόφμαν ίδρυσαν αυτό που θα γινόταν το μεγαλύτερο εμπορικό στούντιο φωτογραφίας στην Ινδία. Οι Τζόνστον και Χόφμαν δημιούργησαν μια σειρά από πορτραίτα ανθρώπων από πολλές περιοχές των Ιμαλαΐων, όπως το Σικίμ και το Θιβέτ.

Η συγκεκριμένη φωτογραφία τραβήχτηκε στο Νεπάλ, μια απομονωμένη περιοχή που πολύ σπάνια βρίσκουμε στις πρώτες φωτογραφίες. «Η φωτογραφία δεν τραβήχτηκε για εθνογραφικούς σκοπούς, μοιάζει περισσότερο με επίσημο πορτραίτο», λέει η Μπαρθ. «Μάλλον ήταν παραγγελία από την Αυλή».

Πορτραίτο νεαρής γυναίκας, Αιθιοπία, 1885 – 1888

Ο Γάλλος εξερευνητής Ζιλ Μπορελί δημιούργησε λεπτομερή ημερολόγια των ταξιδιών του στην Αιθιοπία, όπου φωτογράφισε ανθρώπους από τις φυλές των Αμάρα, των Ορόμο και των Σιντάμα.

Αυτή η φωτογραφία ξεχωρίζει, σύμφωνα με την Μπαρθ, λόγω του αινιγματικού χαμόγελου της κοπέλας. Η συγκεκριμένη κοπέλα δείχνει χαλαρή και άνετη με το φωτογράφο, κάτι πολύ σπάνιο για τα πορτραίτα εκείνης της εποχής που ήταν κατά κανόνα πολύ στημένα. «Υπάρχει κάποια σχέση ανάμεσα στο φωτογράφο και το πρόσωπο που απαθανατίζει», λέει η Μπαρθ.

Πανοραμική άποψη του Λιμένα του Κόμπε, Ιαπωνία, 1870 - 1874

Αυτή η φωτογραφία του λιμανιού του Κόμπε, τραβήχτηκε μόλις η Ιαπωνία άνοιξε τις πόρτες της στον κόσμο μετά από δεκαετίες απομονωτισμού και δείχνει την πόλη καθώς αλλάζει δραματικά. Ο φωτογράφος, Ιτσίντα Σότα, ήταν ένας από τους πρώτους εμπορικούς φωτογράφους στη χώρα και άνοιξε το στούντιό του στο Κιότο, το 1867. Η Μπαρθ θεωρεί πολύ σημαντικό το διακοσμητικό περίγραμμα της φωτογραφίας, το οποίο δείχνει πώς η φωτογραφική Τέχνη ενώθηκε με την ιαπωνική παράδοση.

Η έκθεση «Photographs: An Early Album of the World», στο Λούβρο του Άμπου Ντάμι, θα διαρκέσει ως τις 13 Ιουλίου, 2019.