Bookreads: O Roberto Bolaño προσπαθεί μάταια να μας ξεναγήσει σε μία υπερβολικά σκοτεινή Χιλή

Από πάντα εκτιμούσα τον Roberto Bolaño, ποτέ όμως δεν ήμουν τόσο των μεγάλων έργων του, προτιμούσα τα πιο μικρά, τύπου «Λούμπεν μυθιστορηματάκι», γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο ήλπιζα πως η «Νυχτωδία της Χιλής» θα με ευχαριστούσε.

Δυστυχώς όμως δεν τα κατάφερε. Το κείμενο ξεκινάει καλά, γρήγορα όμως αρχίζει να κάνει τεράστια κοιλιά μιας και ο ειρμός που φαινομενικά μοιάζει να «κυλάει», ξαφνικά σε κάνει να «δεις» πως μάλλον ο συγγραφέας ήθελε να γράψει κάτι σαν ποίηση, σίγουρα όχι πεζό του διαμετρήματος και της φήμης του.

Σίγουρα η ιστορία είναι αρκετά ενδιαφέρουσα, πλατειάζει όμως συνεχώς, και κάνει τον ιερέα-κριτικό λογοτεχνίας έναν χαρακτήρα που ουσιαστικά δεν θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει στην πραγματικότητα, κάτι που μάλλον λειτουργεί αρνητικά για τον αναγνώστη.

Η «Νυχτωδία της Χιλής» θέτει στο προσκήνιο τον Χιλιανό Σεμπαστιάν Ουρούτια Λακρουά, ιερέα και κριτικό λογοτεχνίας, μέλος του Opus Dei και μέτριο ποιητή, ο οποίος, κατά τη διάρκεια μιας νύχτας αγωνίας, προσπαθεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του από τις κατηγορίες που ακούει και οι οποίες πιθανώς είναι μια τελευταία εκδήλωση της συνείδησης του πριν απ' το θάνατό του.

Ο Bolaño όμως μπερδεύεται εδώ, προσπαθώντας ουσιαστικά να κατασκευάσει μία λογοτεχνική καρικατούρα που δεν πετυχαίνει γιατί μάλλον παίρνει τον εαυτό της πολύ στα σοβαρά, σε αντίθεση με το αριστούργημα του που κινείται στο ίδιο ύφος αλλά τα καταφέρνει καλύτερα στην γλώσσα, «Η Ναζιστική λογοτεχνία στην Αμερική».

Καθώς η ιστορία πλησιάζει στο τώρα, ο ιερέας διολισθαίνει στην κόλαση, χωρίς να χάνει καθόλου τη μεγαλομανία ή την τύφλωσή του, που φτάνουν στο αποκορύφωμά τους όταν δέχεται να παραδώσει μαθήματα μαρξισμού στον Πινοτσέ και συμμετέχει σε πάρτυ στο σπίτι της Μαρίας Κανάλες, της οποίας ο Βορειοαμερικανός σύζυγος βασανίζει στο υπόγειο του αχανούς σπιτιού τους αντιπάλους της δικτατορίας.

Η αποτυχία της «Νυχτωδίας της Χιλής» έγκειται στη γλώσσα και στο τρόπο με τον οποίο ο Bolaño προσπαθεί να την χειριστεί, κουράζει αρκετά σε στιγμές πολύ κρίσιμες για τον αναγνώστη κι αυτό είναι ένα ασυγχώρητο αμάρτημα για έναν τόσο δεξιοτέχνη συγγραφέα του ύψους του.

Η γλώσσα, προορισμένη μάλλον για μία ελαφριά ποίηση, δεν καταφέρνει να «πείσει» κι έτσι παραμένει γυμνή κι εκτεθειμένη, αδυνατώντας να σώσει την ιστορία του βιβλίου.