Για τη Μαρίνα Ηλιάδη η Τέχνη είναι ανοικτό στοίχημα

Ο κατάλογος των ονομάτων που έχουν περάσει από την γκαλερί περιλαμβάνουν μερικούς από τους μεγαλύτερους σύγχρονους καλλιτέχνες στο πεδίο των εικαστικών τεχνών. Γιάννης Κουνέλλης, Richard Long, Λουκάς Σαμαράς, Max Ernst, Gilbert&George, Thomas Schütte, Bruce Nauman, Giovanni Anselmo, Marisa Merz και Mario Merz είναι ενδεικτικά ορισμένοι από εκείνους που άφησαν το στίγμα τους στον τόσο πλούσιο σε εμπειρίες κόσμο του νεοκλασικού κτηρίου της οδού Επταχάλκου στο Θησείο (η αρχική εκδοχή της γκαλερί βρισκόταν μέχρι το 1999 στο Κολωνάκι).

Εμείς, μπήκαμε στην γκαλερί ως επισκέπτες και είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με το δημιουργικό «ήμισυ» της γκαλερί, Μαρίνα Ηλιάδη (o Jean Bernier έλειπε στο εξωτερικό), για την επαφή της Τέχνης με την κοινωνία, την εμπορευματοποίηση του σήμερα και το μέλλον των γκαλερί, ειδικά και γενικά. Αφορμή να ξετυλιχτεί η κουβέντα μας ήταν η εκθετική παρουσία στον χώρο της τελευταίας έκθεσης του Thomas Schütte, ένας πραγματικός καταιγισμός χρωμάτων όπου η υβριδικότητα χαρακτηρίζει την επαφή του φωτός με σκοτάδι.

PHOTO 1 / 3

Photo 1/3

Photo 2/3

Photo 3/3

«Η ομάδα και η πίστη στην έκφραση είναι το κλειδί»

«Eίμαστε σε επαφή με όλες τις μεγάλες εκθέσεις του εξωτερικού, από Λονδίνο και Μαϊάμι έως Σικάγο και στηρίξαμε Έλληνες καλλιτέχνες, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την έκθεση του Κανιάρη στο Παγοποιείο του Φιξ στην Κλωναρίδου, που έμεινε στην Ιστορία. Αυτό όμως δεν θα ήταν εφικτό αν δεν είχαμε μια λογική ομάδας και πίστη στο να πούμε νέα πράγματα. Δεν πρέπει να εφησυχάζεις. Κάθε εγκαίνια πράξη –και έχουμε ξεπεράσει τις 400 εκθέσεις συνολικά- είναι ένα στοίχημα ανοικτό, μια πράξη με ρίσκο που καλύπτει ένα κενό, μια ανάγκη. Αυτό εξηγεί την επαφή μας με καλλιτέχνες όπως ο Schütte ή οι Gilbert&George» μας εξηγεί η Μαρίνα Ηλιάδη.

«Το πιο δύσβατο σκέλος για την γκαλερί και τον χώρο των εικαστικών γενικότερα ήταν η περίοδος των αρχών του ’90, όταν υπήρξε μια παγκόσμια κρίση χρηματοδότησης και με τα μεγάλα μουσεία. Μας στήριξαν ως γκαλερί οι ιδιωτικοί συλλέκτες, οι οποίοι δεν εγκατέλειψαν ποτέ το πάθος τους. Στην Ελλάδα μιλάμε ένα μικρό, ειδικό κενό. Αλλά επίμονο με θετική χροιά» απαντά όταν την ρωτάω για τις προκλήσεις που αντιμετώπισε το δημιουργικό εγχείρημα της γκαλερί.

«Η Τέχνη είναι σε άμεση επαφή με την κοινωνία»

«Η Τέχνη είναι σε άμεση επαφή με την κοινωνία. Όχι ευθέως αλλά σε ένα άλλο, διαφορετικό επίπεδο, συνομιλίας μέσω των καλλιτεχνών με όσα ελκύουν ή προβληματίζουν το κοινό. Πάντα κοιτάς το κοινό και τι απήχηση έχει η αισθητική ματιά του δημιουργού. Θυμηθείτε την εποχή του AIDS, εκείνη την ασθένεια και τον πόσο στοχασμό έφερε στο σύστημα της τέχνης, περί ύπαρξης, ελευθερίας, ορίων και ρυθμών. O Robert Gober είναι το πιο εμφατικό παράδειγμα πως ο πόνος γίνεται Τέχνη και έκφραση ενός τραύματος» διευκρινίζει η Μαρίνα Ηλιάδη για τη σχέση της γκαλερί με την κοινωνία.

Ποιο είναι όμως το διαφοροποιό στοιχείο του τότε με το τώρα στο πεδίο της Τέχνης και των εικαστικών εν προκειμένω;

«Όταν ξεκινήσαμε την γκαλερί στα τέλη των 70s ήταν μια άλλη εποχή, πολύ μικρότερης εμπορευματοποίησης. Κανείς μας, ούτε εμείς ούτε οι καλλιτέχνες μιλούσαμε για λεφτά, ήταν ένα ζήτημα δεύτερο σε ιεράρχηση. Οι δημιουργοί έρχονταν για μέρες στην Ελλάδα, επισκέπτονταν μέρη με υψηλό πολιτισμικό και ιστορικό φορτίο, όπως οι Δελφοί, έβλεπες μια διάθεση αναζήτησης, ταύτισης και σύνδεσης με τον χώρο. Για αυτό πολλοί έφτιαξαν έργα με υλικά του τόπου, όπως ο Richard Long, ο οποίος χρησιμοποίησε πέτρες από την Πεντέλη. Σήμερα το εμπορικό κομμάτι κυριαρχεί. Είμαστε στο κυνήγι του τρέντι» εξηγεί και πάει παραπέρα, στο τι αντίκτυπο έχει αυτή η λογική στους νέους δημιουργούς.

«Η τότε σχέση μας επέτρεψε να λειτουργήσουμε ως kunsthalle, δηλαδή ως μια μικρή μουσειακή δομή με πιο πρωτοποριακή διάθεση, υπήρχε ένας ενθουσιασμός που ανατροφοδοτούνταν από τους ίδιους τους καλλιτέχνες και τη σχέση που δημιουργούσαμε με αυτούς. Σήμερα, δεν εκλείπουν τα ταλέντα. Έχω πολλή εμπιστοσύνη στους νέους. Υπάρχει όμως μια πολύ μεγαλύτερη έγνοια για μια ιδιοκτησία γυμνή από σκέψη, μια διάθεση να ακουμπήσουμε σε ότι ΄΄πουλάει΄΄. Σήμερα έχεις την αίσθηση ότι όλα περιστρέφονται από τα λεφτά, από ένα φιλοσοφικό άνοιγμα που θυμίζει βιομηχανία, με όρους μάλιστα ψηφιακής ταχύτητας, με ό,τι σημαίνει αυτό. Έβλεπα για παράδειγμα νέους καλλιτέχνες μέσα σε λίγους μήνες, από τη στιγμή που λανσαρίστηκαν, να τριπλασιάζουν την τιμή των έργων τους, χωρίς προσωπικά να έχω τον απαραίτητο χρόνο να αντιληφθώ ή να ανιχνεύσω το τι συμβαίνει» προσθέτει αλλά δίχως να αφήνει «κλειστό το μέλλον».

«Δεν αποκλείω να επιστρέψουμε στην κοιτίδα της δημιουργίας, η ζωή έχει ανατροπές και δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να μας καταβάλει μια λογική ήττας. Αξίζει τον κόπο να επιμένουμε και να μην μας διέπει κανενός είδους στατικότητα» προσθέτει και μας μιλάει για τα επόμενα, άμεσα σχέδια της γκαλερί.

«Στις 13 Μαρτίου φιλοξενούμε τον, Brian Rochefort, είναι ένας πολύ νέος καλλιτέχνης, κεραμίστας και κινείται σε πολύ υψηλό επίπεδο, είναι η δεύτερη φορά που τον φέρνουμε στην Ελλάδα. Ακολουθεί η έκθεση της Ραλλού Παναγιώτου στο Βέλγιο τον Απρίλιο και το πρόγραμμα για του χρόνου είναι υπό διαμόρφωση» .

«Όταν βλέπω ένα έργο τέχνης που ανατρέπει τις αισθητικές μου πεποιθήσεις, αυτό με ενδιαφέρει, προσπαθώ να καταλάβω γιατί αισθάνομαι έτσι μπροστά σε αυτό. Όλα τα έργα που δεν μου αρέσουν στην αρχή, μετά γίνονται τα πιο σημαντικά στη ζωή μου» είχε πει ο Jean Bernier στο πλαίσιο της συνέντευξης που είχε παραχωρήσει στους Σταύρο Πετσόπουλο και Κύριλλο Σαρρή με την ευκαιρία της μετεγκατάστασης στης γκαλερί, το 1999.

Σε παρόντα χρόνο η Μαρίνα Ηλιάδη και ο κόσμος της Gallery Bernier/Eliades, επιχειρεί μια γέφυρα ανάμεσα στα δημιουργικά ρεύματα του χθες και του αύριο, κρατώντας την ίδια διερευνητική διάθεση αλλά με ανοικτό το βλέμμα στα να μέσα και τα υποκείμενα που βρίσκουν την Τέχνη ως όχημα έκφρασης και αλλαγής του κόσμου που μας περιβάλλει. Ένα διόλου εύκολο στοίχημα, που αξίζει να παρακολουθηθεί στο όλον του.