Γιατί τα αεροπλάνα αποφεύγουν τον Νότιο Πόλο: Το «απαγορευμένο» πέρασμα πάνω από την Ανταρκτική

Η Ανταρκτική, ο πιο απομονωμένος και αφιλόξενος τόπος του πλανήτη, δεν αποτελεί μόνο πρόκληση για τους επιστήμονες και τους εξερευνητές — αλλά και για τους πιλότους. Οι πτήσεις πάνω από την παγωμένη ήπειρο είναι εξαιρετικά σπάνιες, με τις αεροπορικές εταιρείες να αποφεύγουν το πέρασμα από τον Νότιο Πόλο, παρά την εντυπωσιακή θέα που προσφέρει.

Ένα από τα ελάχιστα περιστατικά που προκάλεσαν εντύπωση σημειώθηκε στις 14 Ιουλίου 2023, όταν το στίγμα ενός αεροσκάφους της Qantas, που εκτελούσε την πτήση QF28 από Σαντιάγο της Χιλής προς Σίδνεϊ, καταγράφηκε πάνω από τον Νότιο Ειρηνικό, «αγγίζοντας» τις ακτές της Ανταρκτικής.

Η αεροπορική εκτροπή δεν ήταν τυχαία. Ισχυροί αντίθετοι άνεμοι στη συνήθη διαδρομή ανάγκασαν το πλήρωμα να αλλάξει πορεία, επιλέγοντας έναν νότιο διάδρομο που πέρασε από τα 74,17° νότια, δηλαδή στο βόρειο άκρο της Ανταρκτικής. Παρά τη φαινομενική παράκαμψη, το αεροσκάφος προσγειώθηκε μισή ώρα νωρίτερα από το προγραμματισμένο.

Γιατί δεν πετούν τα αεροπλάνα πάνω από την Ανταρκτική

Παρότι η εικόνα μιας πτήσης πάνω από το λευκό τοπίο της Ανταρκτικής είναι μαγευτική, οι αντικειμενικές δυσκολίες καθιστούν τέτοιες διαδρομές σχεδόν αδύνατες.

Πρώτα απ’ όλα, δεν υπάρχουν αεροδρόμια ή σημεία για αναγκαστική προσγείωση — η ήπειρος δεν διαθέτει επαρκή υποδομή για να εξυπηρετήσει αεροσκάφη σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Επίσης, η περιοχή δεν καλύπτεται από πυκνά δίκτυα εναέριας κυκλοφορίας, γεγονός που σημαίνει ότι λείπουν οι καθιερωμένοι αεροδιάδρομοι και τα σημεία αναφοράς που χρησιμοποιούν οι πιλότοι για ασφαλή πλοήγηση.

Ο καιρός, επίσης, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα. Οι καταιγίδες, η χαμηλή ορατότητα, η παγοποίηση και τα φαινόμενα “whiteout” (όπου το φως αντανακλάται στο χιόνι, εξαφανίζοντας τον ορίζοντα) καθιστούν την πτήση εξαιρετικά επικίνδυνη.

Η σπάνια θέα που λίγοι έχουν δει

Για τους επιβάτες της συγκεκριμένης πτήσης της Qantas, η εμπειρία ήταν μοναδική. Από τα παράθυρα του αεροσκάφους απλωνόταν μια ατελείωτη παγωμένη έρημος, μια εικόνα που ελάχιστοι άνθρωποι στον κόσμο έχουν αντικρίσει.

Οι πτήσεις πάνω από τον Νότιο Πόλο περιορίζονται, άλλωστε, σε ειδικά ναυλωμένα αεροσκάφη ή επιστημονικές αποστολές, που πραγματοποιούνται με αυστηρούς κανονισμούς και άδειες.

Η Ανταρκτική παραμένει, έτσι, ένα “λευκό κενό” στον παγκόσμιο εναέριο χάρτη — ένας τόπος όπου ο άνθρωπος, παρά την τεχνολογική του πρόοδο, εξακολουθεί να υπολογίζει τη δύναμη της φύσης.