Πριν από το Black Mirror: Η ξεχασμένη σειρά των 60s που άλλαξε για πάντα την επιστημονική φαντασία

Στο σημερινό τηλεοπτικό τοπίο, το Black Mirror του Τσάρλι Μπρούκερ ξεχωρίζει ως μια από τις πιο διορατικές σειρές του 21ου αιώνα. Ωστόσο, οι ρίζες του βρίσκονται σε μια σχεδόν ξεχασμένη βρετανική παραγωγή της δεκαετίας του ’60. Το Out of the Unknown, που προβλήθηκε από το BBC μεταξύ 1965 και 1971, ήταν η πρώτη φορά που η επιστημονική φαντασία παρουσιάστηκε ως σοβαρό, ενήλικο δράμα — όχι ως παιδικό θέαμα ή εξωγήινη περιπέτεια, αλλά ως μέσο κοινωνικού σχολιασμού.

Η σειρά γεννήθηκε από τη φαντασία της παραγωγού Irene Shubik, η οποία πίστευε πως η επιστημονική φαντασία μπορούσε να «μιλήσει για το παρόν, μεταμφιεσμένη σε αφήγηση για το μέλλον». Με σενάρια βασισμένα σε έργα θρύλων όπως οι Ray Bradbury, John Wyndham, JG Ballard και Isaac Asimov, το Out of the Unknown εξερευνούσε θέματα όπως ο Ψυχρός Πόλεμος, η τεχνολογική εξάρτηση, η παρακολούθηση και η ανθρώπινη αποξένωση — πολύ πριν αυτά γίνουν καθημερινότητα.

Μία από τις πιο προφητικές ιστορίες της σειράς, το «The Machine Stops» του E.M. Forster, παρουσίαζε μια κοινωνία που ζει απομονωμένη, επικοινωνώντας μόνο μέσω οθονών. Σήμερα, μοιάζει ανατριχιαστικά επίκαιρη: ένα προφητικό πορτρέτο της εποχής του διαδικτύου, της τηλεργασίας και των κοινωνικών δικτύων. Άλλο επεισόδιο, το «The Dead Past», προέβλεψε την εμμονή με τα βίντεο, τη νοσταλγία και την ψηφιακή παρακολούθηση — δεκαετίες πριν εμφανιστεί το smartphone.

«Η επιστημονική φαντασία είναι ένας τρόπος να μιλάς για τον κόσμο σου χωρίς να τον κατονομάζεις», είχε γράψει η Shubik στο βιβλίο της Play for Today.

Μια φράση που θα μπορούσε να είναι και μανιφέστο του Black Mirror. Ο ίδιος ο Μπρούκερ, αν και δηλώνει πως δεν έχει δει τη σειρά, αναγνωρίζει ότι «πατάει» στην ίδια παράδοση των The Twilight Zone και Out of the Unknown — ιστορίες που «στρεβλώνουν» την πραγματικότητα για να αποκαλύψουν την αλήθεια της.

Με τη βοήθεια ταλαντούχων ηθοποιών (όπως ο Patrick Troughton, δεύτερος Doctor Who, και ο David Hemmings) και νέων δημιουργών όπως ο Ridley Scott – τότε ακόμα σχεδιαστής σκηνικών – η σειρά δημιούργησε μια ολόκληρη σχολή σκέψης γύρω από το sci-fi της τηλεόρασης.

Από την παράνοια του Ψυχρού Πολέμου μέχρι την τρομακτική εξάρτηση από την τεχνολογία, το Out of the Unknown κατάφερε να δείξει πως η φαντασία είναι απλώς ο καθρέφτης της πραγματικότητας — μια «παραμορφωτική» εκδοχή της, όπως θα έλεγε και ο Μπρούκερ.

Και αν το Black Mirror σήμερα μάς θυμίζει ότι το μέλλον είναι ήδη εδώ, το Out of the Unknown το είχε ήδη ψιθυρίσει πριν από 60 χρόνια:
Το μέλλον δεν έρχεται – απλώς το ζούμε χωρίς να το καταλαβαίνουμε.