Όταν διαβάζεις ακούγοντας: Είναι τα audiobooks ανάγνωσμα;

Ωστόσο, το τι ορίζεται ανάγνωση για την πλειονότητα των ανθρώπων, μπορεί να μην συμβαδίζει με τον τρόπο που διαβάζουν πλέον οι άνθρωποι σήμερα, όπως διευκρινίζουν οι New York Times.

Η ανάγνωση ενισχύει την ενσυναίσθηση, την εστίαση και την κριτική σκέψη. Αλλά φαίνεται να απολαμβάνουμε την ανάγνωση όλο και λιγότερο. Μια πρόσφατη μελέτη από ερευνητές στο University College London και το Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, που δημοσιεύτηκε στο iScience, διαπίστωσε πως στις Ηνωμένες Πολιτείες τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχει μειωθεί πάνω από 40% η καθημερινή ανάγνωση.

Απεναντίας, η ακρόαση βιβλίων βρίσκεται σε άνοδο και αυτή είναι μία τάση που οι βιβλιοθήκες και οι εκδότες βλέπουν από πρώτο χέρι. Οι πωλήσεις ηχητικών βιβλίων έφτασαν τα 2,2 δισεκατομμύρια δολάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2024. Ο ήχος έχει ξεπεράσει τα ηλεκτρονικά βιβλία στην ώθηση της ανάπτυξης.

Η προσεκτική ακρόαση μπορεί να προσφέρει την ίδια κατανόηση με την έντυπη ανάγνωση

Ένας βασικός παράγοντας που κάνει τους ανθρώπους διστακτικούς ως προς τα audiobooks, προέρχεται από τον τρόπο που πιστεύουμε ότι λειτουργεί η ανάγνωση. Η εκμάθηση της ανάγνωσης με τα μάτια ξεκινά με την αποκωδικοποίηση, τη σύνδεση των γραμμάτων με τους ήχους και το νόημα. Στη συνέχεια, ο εγκέφαλος βασίζεται στο ίδιο γλωσσικό δίκτυο για να κατανοήσει τις λέξεις, είτε αυτές φτάνουν μέσω της όρασης είτε μέσω του ήχου. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2019 στο The Journal of Neuroscience από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια διαπίστωσε ότι οι εγκέφαλοι των ανθρώπων που διαβάζουν ή ακούν τις ίδιες ιστορίες επεξεργάζονται το νόημα σχεδόν με τον ίδιο τρόπο. Η συγκεντρωμένη ακρόαση ενεργοποιεί αυτά τα δίκτυα όπως ακριβώς και η γραφή.

Η περιστασιακή ή η αφηρημένη ακρόαση, όπως η αναπαραγωγή ενός ηχητικού βιβλίου ενώ κάνετε δουλειές του σπιτιού, δεν φαίνεται να εμπλέκει πλήρως αυτά τα δίκτυα. Αλλά η προσεκτική ακρόαση μπορεί να προσφέρει την ίδια κατανόηση με την έντυπη ανάγνωση.

Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι για ορισμένους ανθρώπους, όπως εκείνους με μαθησιακές δυσκολίες, η προσεκτική ακρόαση μπορεί να βελτιώσει την κατανόηση της πληροφορίας και να τους βοηθήσει να παραμείνουν συγκεντρωμένοι στην ιστορία που ακούνε.

«Κλειδί» η συνήθεια

Την ίδια ώρα, φαίνεται πως ο τρόπος με τον οποίο μαθαίνουμε να διαβάζουμε, είτε ακούγοντας, είτε κοιτάζοντας, είναι «κλειδί» στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων μας. Όπως σημειώνουν οι NYT, οι νέοι που διαβάζουν καθημερινά για ψυχαγωγικούς σκοπούς τείνουν να αναπτύσσουν σημαντικές δεξιότητες και να έχουν υψηλότερες επιδόσεις στο σχολείο, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ.

Ορισμένες έρευνες δείχνουν επίσης ότι είναι πιο πιθανό να συνεχίσουν να διαβάζουν για ευχαρίστηση και στο μέλλον. Σύμφωνα με έρευνα του Εθνικού Ιδρύματος Γραμματισμού της Βρετανίας που δημοσιεύθηκε το 2024, οι νεότεροι που μεγάλωσαν με ηχητικά βιβλία και podcast ανέφεραν ήδη την προτίμησή τους για την ακρόαση αντί για την παραδοσιακή ανάγνωση. Ο συνδυασμός, δε, έντυπης και ηχητικής ανάγνωσης έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την κατανόηση για ορισμένους αναγνώστες που δυσκολεύονται, ειδικά όταν η αποκωδικοποίηση του γραπτού κειμένου αποτελεί εμπόδιο.