Βιβλίο: "Ωστικό Κύμα" από το Λονδίνο στην Αθήνα...

Οι δύο εκρήξεις στο σταθμό του Μετρό στο Λονδίνο έχουν σκορπίσει νεκρούς και τραυματίες. 38 νεκροί -μόλις ένας λιγότερος από αυτούς στην Κωνσταντινούπολη τη νύχτα της Πρωτοχρονιάς - και 254 τραυματίες. Ο γιος της Δέσποινας, φοιτητής, είναι μεταξύ των 38 νεκρών. Και δεν ήταν ένας κάποιος τυχαίος περαστικός που έχασε τη ζωή του κατά τη διάρκεια του βομβιστικού αμόκ ακραίων ισλαμιστών.

Ο Νίκος Δαββέτας, στο “Ωστικό Κύμα”, (εκδ. Πατάκη) αγγίζει το θέμα της ισλαμιστικής τρομοκρατίας στην Ευρώπη, θέμα που εξελίσσεται συνεχώς, συμβαίνει διαρκώς, δίχως να προσφέρει σε κάθε συγγραφέα τα απαραίτητα εργαλεία ανάλυσης που προσφέρει ένα πολύπλοκο φαινόμενο όταν έχει καταλαγιάσει.

Ο δημοσιογράφος Ν. Δαββέτας προσπερνά αυτό το αντικειμενικό -επιστημονικό έλλειμμα- βάζοντας το φαινόμενο της ισλαμιστικής τρομοκρατίας να ανατινάζει τη ζωή της Δέσποινας -που δεν έχει κλείσει καν τα 40- και να της κάνει ένα είδος αξονικής τομογραφίας. Οι γονείς της, η παιδική ηλικία, ο γάμος, η γέννηση του αγοριού της, το διαζύγιο και ο χωρισμός.

Οι χωρισμοί δεν είναι επιτραπέζια παιχνίδια. Είναι μάχες σώμα με σώμα, χωρίς όρια και κανόνες, με χτυπήματα κάτω από τη μέση που δεν ξεχνιούνται εύκολα. Για την ακρίβεια, δεν ξεχνιούνται ποτέ. Λίγο να ξύσεις το δέρμα, το τραύμα πάλι αιμορραγεί”.

Καταφανώς εξασκημένος στα μικρά δημοσιογραφικά κείμενα ο Ν. Δαββέτας, μετά βίας ξεπερνά τα όρια της νουβέλας τόσο από την άποψη της δομής όσο και της έκτασης (157 σελίδες). Σε όλες τις σελίδες του είναι πρόδηλο ότι η συγγραφική διαδικασία είναι ποτισμένη από τον βασικό κανόνα της μικρής φόρμας: “Χρειάζεται πολύ περισσότερος χρόνος και κόπος για να γράψεις λίγα".

Πώς, όμως, ο αναγνώστης ξεκινά να διαβάζει ένα σύντομο βιβλίο που μπορεί να περιέχει συναισθηματισμούς, λυρισμούς, περιγραφές εικόνων, στοιχεία ρεπορτάζ ακόμα και ποιητικές προσεγγίσεις -ευθύνεται και η θητεία του συγγραφέα στην ποίηση- και να καταλήγει έχοντας την αίσθηση ότι διάβασε ένα σκληρό πολιτικό κείμενο;

Εδώ είναι η δυσκολία που υπερνικά ο Δαββέτας. Να γεφυρώσει -αν όχι να παντρέψει- το καθημερινό βίωμα, την ενηλικίωση, το πατρικό ή το μητρικό χάδι, την ένταση ή και την έλλειψη μιας αγκαλιάς και της συναισθηματικής πορείας μιας οικογένειας ή κάποιων μελών της, με την πολιτική πραγματικότητα. Η οικογένεια, αυτή που διαπερνά ως κόκκινη κλωστή την ελληνική κοινωνία, είναι αιτία και συνέπεια μαζί, μέρος ενός ενιαίου οικοσυστήματος. Άλλοτε με ουδέτερη προσέγγιση και άλλοτε με στοιχεία δυστοπίας που ξεκινά από το παρελθόν, μεταλλάσσεται και φτάνει στις μέρες μας αλλάζοντας μορφή αλλά όχι ουσία.

Επαγγέλματα που “κατάπιε” η τεχνολογία, όπως του παραδοσιακού γραφίστα και του σχεδιαστή εντύπων, η ανεργία, η βία της καθημερινότητας, οι προσωπικές ακυρώσεις, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η περιγραφή της δολοφονίας του Θάνου Αξαρλιάν ως ένα πρώιμο καθ’ ημάς δείγμα της τρομοκρατικής παράνοιας, οι ιδιαιτερότητες των τηλεοπτικών δελτίων ειδήσεων. Όλα είναι πολιτική.

Και τι είναι αυτό που οδηγεί έναν νέο άνθρωπο στον φανατικό κόσμο του Ισλάμ; Σε βαθμό που να θέλει να σκοτώσει και να σκοτωθεί; Η λογοτεχνία, από μόνη της, δεν μπορεί να έχει σαφή απάντηση. Ούτε και το “Ωστικό Κύμα” που από το Λονδίνο και τη φονική τρέλα των βομβιστών φτάνει στην Αθήνα και σαρώνει και τις τρεις γενιές μιας ελληνικής οικογένειας μέσα από τα μάτια και την ψυχή μιας μητέρας που θρηνεί το παιδί της. Έναν νέο άνθρωπο που βρέθηκε στη δίνη ενός κυκλώνα που δεν του κληροδοτήθηκε αλλά τον διάλεξε. Όποιος διαβλέπει στοιχεία αρχαίας ελληνικής τραγωδίας σε αυτό το μικρό βιβλίο, δεν κάνει λάθος...