Γιώβος: Χρειάζονται λύσεις που θα εμπλέξουν περισσότερο τους πολίτες σε περιβαλλοντικά ζητήματα

O ίδιος αναφέρθηκε και στις δυσκολίες που αντιμετώπισε, τονίζοντας ότι «κάθε περίοδος εμφανίζει τις δυσκολίες της, αλλά όπως σε πολλές περιπτώσεις "κάθε αρχή και δύσκολη"».

«Ένα μερίδιο της εμπιστοσύνης στην iSea, οφείλεται στο ότι δρούμε με απόλυτη διαφάνεια από όλες τις απόψεις, οπότε ανά πάσα στιγμή οι πολίτες μπορούν να ανατρέξουν σε οποιαδήποτε πληροφορία για εμάς και το έργο μας, αλλά και συνολικότερα θέλουμε να εμπλέκονται στις δράσεις μας, με αυτό να σημαίνει ότι τους αντιμετωπίζουμε ως συνεργάτες μας με ό,τι συνεπάγεται αυτή η δήλωση», ανέφερε ο κ. Γιώβος, μιλώντας για την αμοιβαία σχέση εμπιστοσύνης -ανάμεσα στην οργάνωση και στους υποστηρικτές της.

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη του Ιωάννη Γιώβου, Γενικού Διευθυντή της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης iSea, στο Act for Earth του CNN Greece:

Κύριος στόχος της iSea είναι η προστασία των υδάτινων οικοσυστημάτων και της χλωρίδας και πανίδας που διαβιούν σε αυτά μέσα από την έρευνα, την ευαισθητοποίηση και την προώθηση πολιτικών προστασίας. Πώς επιτυγχάνεται, επί της ουσίας, ο πρωταρχικός στόχος της οργάνωσης; Ποιες είναι οι δράσεις σας;

Οι δράσεις της iSea για τη συμβολή μας στην προστασία των υδάτινων οικοσυστημάτων οργανώνονται γύρω από 4 βασικούς πυλώνες δράσης: τα ευάλωτα είδη, την επιστήμη των πολιτών, τα υδάτινα απορρίμματα και τη σχέση του ανθρώπου με τα υδάτινα οικοσυστήματα. Σε αυτούς του πυλώνες πραγματοποιούνται διαφορετικές δράσεις και προγράμματα με στόχο την επιστημονική έρευνα, τη λήψη και εφαρμογή ορθών πολιτικών αποφάσεων και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού.

Για παράδειγμα, ασχολούμαστε με είδη, όπως η Ποσειδωνία, που απειλούνται από ανθρώπινες δραστηριότητες και παράλληλα υπάρχει περιορισμένη γνώση για αυτά στην Ελλάδα και γενικότερα στη Μεσόγειο. Μέσα από την επιστημονική έρευνα συμβάλλουμε στην αύξηση της γνώσης για αυτά και αξιοποιούμε την ήδη υπάρχουσα και νέα επιστημονική γνώση με στόχο την πίεση για τη λήψη μέτρων προς την προστασία τους. Παράλληλα, εντοπίζουμε τις ομάδες-στόχους, που σε μεγάλο βαθμό μπορούν να συμβάλουν στη διατήρηση αυτών των ειδών μέσα από την υιοθέτηση καλών πρακτικών και τους ευαισθητοποιούμε για την υιοθέτηση των πρακτικών αυτών. Αντίστοιχη προσέγγιση υπάρχει και για τα προγράμματα των Υδάτινων Απορριμμάτων, που αφορούν στη συλλογή δεδομένων σχετικά με την ποσότητα και τους τύπους των απορριμμάτων και των μικροπλαστικών, στην προώθηση της μείωσης των απορριμμάτων του κοινού και συγκεκριμένων ομάδων στόχων, αλλά και στις παρεμβάσεις σε συγκεκριμένες περιοχές για τη μείωση του όγκου των απορριμμάτων.

Ένας ακόμη στόχος μας είναι η ενεργός εμπλοκή του κοινού στην περιβαλλοντική προστασία και αυτό το επιτυγχάνουμε μέσα από την Επιστήμη των Πολιτών και συγκεκριμένα αξιοποιώντας εργαλεία συλλογής δεδομένων, όπως η παγκόσμια πλατφόρμα iNaturalist, μέσα από τα οποία το κοινό, όχι μόνο συμβάλλει σημαντικά στη συλλογή δεδομένων που αξιοποιούνται επιστημονικά και άρα μπορούν να συμβάλλουν και στη λήψη πολιτικών αποφάσεων, αλλά βρίσκεται σε μια συνεχή αλληλεπίδραση με την επιστημονική κοινότητα και έχει την ευκαιρία να ενημερώνεται συνεχώς για συγκεκριμένα περιβαλλοντικά ζητήματα. Στόχος μας είναι και η αναθεώρηση της σχέσης της σύγχρονης κοινωνίας με το υδάτινο περιβάλλον, έτσι όλες μας οι θεματικές περιλαμβάνουν και το κομμάτι της ενημέρωσης του κοινού μέσα από αντίστοιχες εκπαιδευτικές δράσεις, αλλά και τη δημιουργία υλικού και εργαλείων που απευθύνονται σε διαφορετικές ομάδες, από φοιτητές και μαθητές, έως συγκεκριμένους επαγγελματικούς κλάδους, όπως αλιείς και εστιάτορες.

Η iSea είναι μια Περιβαλλοντική Οργάνωση, που ιδρύθηκε το 2016 στη Θεσσαλονίκη. Ποια θα λέγατε πως ήταν η πιο δύσκολη περίοδος μέχρι σήμερα, ως προς την υλοποίηση του οράματός σας;

Κάθε περίοδος εμφανίζει τις δυσκολίες της, αλλά όπως σε πολλές περιπτώσεις «κάθε αρχή και δύσκολη». Οι περισσότερες προκλήσεις αντιμετωπίστηκαν στην αρχή, μέχρι η iSea να βρει τα πρώτα σταθερά της «πατήματα», από την επίλυση γραφειοκρατικών και διαδικαστικών θεμάτων, έως τη δημιουργία σταθερής ομάδας και φυσικά την ανεύρεση χρηματοδοτήσεων που θα έκαναν πραγματικότητα το όραμά μας.

Μετά τα πρώτα σταθερά βήματα, κάθε πρόκληση είναι πιο εύκολο να αντιμετωπιστεί και έχει αντιμετωπιστεί κυρίως λόγω των ανθρώπων της iSea, που είναι προσηλωμένοι στους στόχους τους, βιοπορίζονται μεν από αυτό, αλλά για όλους είναι κάτι περισσότερο από τη δουλεία τους. Και φυσικά η πιο πρόσφατη κρίση που είχαμε και εμείς να διαχειριστούμε ήταν η πανδημία που μάλιστα για εμάς ήρθε σε μια περίοδο «ανοίγματος», καθώς είχαμε μόλις μετακομίσει σε μεγαλύτερα γραφεία και το ανθρώπινο δυναμικό μας είχε αυξηθεί σημαντικά. Όπως σε πολλούς κλάδους και εμείς έπρεπε να αναβάλλουμε κάποιες δράσεις μας, να προσαρμοστούμε σε ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο εργασίας και να καλύψουμε όλες τις πάγιες οικονομικές μας ανάγκες, μέσα σε μια συνολικότερη ανασφάλεια που επικρατούσε. Ίσως ακόμα μας επηρεάζουν οι συνθήκες που επικράτησαν, γιατί πρέπει συνεχώς να επαναπροσδιορίζουμε τις καταστάσεις, αλλά παράλληλα μετά από αυτό όλοι εξοικειώθηκαν στη γρήγορη προσαρμογή σε διαφορετικές συνθήκες και αυτό είναι εμφανές σε διάφορα ζητήματα που και τώρα προκύπτουν.

Εκτιμάτε πως η λειτουργία της iSea, στηρίζεται σε μία αμοιβαία σχέση εμπιστοσύνης -ανάμεσα στην οργάνωση και στους υποστηρικτές της, δηλαδή στους πολίτες, που συμβάλλουν κατά κύριο λόγο μέσα από δωρεές και ετήσιες συνδρομές. Ποιο θεωρείται ότι είναι το «μυστικό» της επιτυχίας σας, ώστε να δημιουργήσετε αυτή την ειλικρινή σχέση με τους ανθρώπους που σας στηρίζουν;

Η λειτουργία της iSea, από οικονομική άποψη, βασίζεται κατά κύριο λόγο στη στήριξη εταιρειών και ιδρυμάτων. Δεν λαμβάνουμε ετήσιες συνδρομές και γενικά δεν υπάρχει κανένα πάγιο έσοδο. Φυσικά, δεχόμαστε υποστήριξη και από δωρεές πολιτών ή παραγγελίες από το ηλεκτρονικό μας κατάστημα, αλλά αυτά αποτελούν μόνο ένα μικρό μέρος των εσόδων μας. Η αξία όμως της υποστήριξης του κόσμου έγκειται ακριβώς στην εμπιστοσύνη που μας δείχνει, η οποία και αποτελεί προϋπόθεση για το έργο μας. Δεν υπάρχει «μυστικό». Θεωρούμε όμως ότι αυτή η σχέση χτίστηκε γιατί κάθε μας ενέργεια στηρίζεται στο ότι είμαστε εκπρόσωποι της Κοινωνίας των Πολιτών και πρέπει τόσο να «αφουγκραζόμαστε» τους πολίτες, όσο και να τους θεωρούμε βασικούς αποδέκτες του έργου μας. Επιπλέον, ένα μερίδιο της εμπιστοσύνης οφείλεται στο ότι δρούμε με απόλυτη διαφάνεια από όλες τις απόψεις, οπότε ανά πάσα στιγμή οι πολίτες μπορούν να ανατρέξουν σε οποιαδήποτε πληροφορία για εμάς και το έργο μας, αλλά και συνολικότερα θέλουμε να εμπλέκονται στις δράσεις μας, με αυτό να σημαίνει ότι τους αντιμετωπίζουμε ως συνεργάτες μας με ό,τι συνεπάγεται αυτή η δήλωση.

Κάνοντας τη δική σας κριτική, αναφορικά με τα βασικά προβλήματα και τις κύριες αστοχίες που πραγματοποιούνται στη χώρα μας, σχετικά με την προστασία των υδάτινων οικοσυστημάτων, ποια θα λέγατε πως είναι αυτά και κατ’ επέκταση ποιες οι λύσεις για την ανατροπή τους;

Το συγκεκριμένο κεφάλαιο είναι τεράστιο, καθώς περιλαμβάνει πτυχές από τις αστοχίες του περιβαλλοντικού κινήματος παγκοσμίως, έως και την επιστήμη που πραγματοποιείται μόνο για την επιστήμη. Προσπαθώντας να θέσω ένα πιο συγκεκριμένο πλαίσιο, στην Ελλάδα η έλλειψη περιβαλλοντικής προστασίας και κατ’ επέκταση προστασίας του υδάτινου περιβάλλοντος σχετίζεται με τη διάσταση που υπήρχε για πολλά χρόνια ανάμεσα στην επιστήμη και την κοινωνία.

Χωρίς να θέτει κάποιος, λοιπόν, τα περιβαλλοντικά ζητήματα σε μια βάση που συνυπολογίζει και τις κοινωνικές ανάγκες, σαφώς και η περιβαλλοντική προστασία ήταν προτεραιότητα λίγων και αντίστοιχη ήταν και η πολιτική βούληση. Αντίστοιχα, έχοντας φτάσει σε τελματικό σημείο πλέον, κατά το οποίο η περιβαλλοντική προστασία αποτελεί προϋπόθεση για την κάλυψη όλων μας των αναγκών, πρέπει εμείς, οι επιστημονικοί φορείς και τα κέντρα λήψεις αποφάσεων να γεφυρώσουμε αυτό το χάσμα που υπάρχει με την κοινωνία. Δεν χρειάζεται πλέον οι πολίτες να πειστούν ότι η περιβαλλοντική προστασία αποτελεί βασική προτεραιότητα, χρειάζεται όμως εμείς με τη σειρά μας να τους παρέχουμε λύσεις τις οποίες μπορούν έμπρακτα να υιοθετήσουν και να εμπλέξουμε ακόμα περισσότερο τις ομάδες πολιτών που είναι πρόθυμοι να δώσουν το παράδειγμα.