FOCUS

Eπιστήμονες παρακολουθούν στο YouTube βίντεο με ζώα - Και υπάρχει λόγος γι' αυτό

Eπιστήμονες παρακολουθούν στο YouTube βίντεο με ζώα - Και υπάρχει λόγος γι' αυτό
Οι «σταρ» των online video προσφέρουν στους ερευνητές μια σημαντική πηγή πληροφόρησης στη μετά κορωνοϊού εποχή AP Photo/Firdia Lisnawati

Τι κοινό έχουν οι ασιατικοί ελέφαντες, οι αράχνες – παγόνι και ένα κακατούα με το όνομα Snowball (Χιονόμπαλα); Όλοι τους είναι σταρ στο σύμπαν του YouTube, συγκεντρώνοντας συνολικά δεκάδες εκατομμύρια views. Η συμπεριφορά τους, η οποία καταγράφεται σε μερικά από αυτά τα βίντεο θεωρείται επιστημονικά σημαντική.

Δύο επιστήμονες από Ινστιτούτο Επιστήμης της Ινδίας, οι Sanjeeta Sharma Pokharel και Nachiketha Sharma, αφιέρωσαν την τελευταία τους μελέτη σε συμπεράσματα σχετικά με την αντίδραση των ελεφάντων στον θάνατο, στα οποία κατέληξαν βλέποντας βίντεο στο YouTube.

«Σε τρία χρόνια εντατικής εργασίας πεδίου, έχω δει μόνο μία περίπτωση θανάτου ενός ελέφαντα», λέει η Sanjeeta στο BBC. «Είναι τόσο σπάνιο – αλλά σχεδόν όλοι έχουν κάμερα στις μέρες μας». Χρησιμοποιώντας απλώς όρους αναζήτησης όπως «θάνατος ελεφάντων» και «αντιδράσεις ελέφαντα στο θάνατο», βρήκαν 24 περιπτώσεις των ζώων που αλληλεπιδρούσαν με πτώματα άλλων.

Τα βίντεο τους επέτρεψαν να δουν κοπάδια ελεφάντων να προσπαθούν να επαναφέρουν στη ζωή μέλη της οικογένειάς τους ή να συγκεντρώνονται γύρω από το πτώμα, σαν σε κηδεία. Για την επιστήμονα όμως, το πιο συνταρακτικό ήταν η μεταφορά του πτώματος.

Το φανερό ενδιαφέρον των ελεφάντων για τον θάνατο δείχνει κάτι για το πώς σκέφτονται αυτά τα ζώα και, σύμφωνα με την επιστήμονα, πόσο έξυπνα είναι.

Ασφαλώς δεν χρειάζεται να είσαι ερευνητής άγριας ζωής για να «χαθείς» μέσα στη μαύρη τρύπα των online βίντεο με πρωταγωνιστές ζώα.

Αλλά όλο και περισσότεροι επιστήμονες καταφεύγουν σε αυτή τη διαθέσιμη πηγή δεδομένων.

Σύμφωνα με την καθηγήτρια Χιμένα Νέλσον από το Πανεπιστήμιο του Καντέρμπουρι της Νέας Ζηλανδίας, χιλιάδες ερευνητές περνούν ώρες στη φύση παρατηρώντας ζώα ωστόσο ίσως ποτέ να μην καταφέρουν να γίνουν μάρτυρες μιας συμπεριφοράς, πόσο μάλλον να την καταγράψουν κιόλας.

Τα παιχνίδια των ζώων με άλλα είδη ή με ασυνήθιστα αντικείμενα είναι ένα δημοφιλές είδος online video.

Και ενώ μπορεί αυτή η παρακολούθηση να είναι διασκεδαστική, αυτή η ίδια η διασκέδαση μπορεί να προσφέρει μια εικόνα για τη λειτουργία του παιχνιδιού, που είναι στην πραγματικότητα κάτι σαν βιολογικό αίνιγμα.

Το παιχνίδι δεν έχει προφανή σκοπό.

Όπως το λέει η Χιμένα - «δεν πρόκειται να σας προσφέρει φαγητό ή μωρά, τουλάχιστον όχι άμεσα».

Το YouTube και άλλες διαδικτυακές πλατφόρμες με βίντεο είναι μια πηγή πληροφοριών στην οποία πολλοί ερευνητές στράφηκαν κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο ετών εν μέσω lockdown.

«Ένας από τους μαθητές μου, για παράδειγμα - που αναζητά περιπτώσεις παιχνιδιού σε ζώα που δεν έχουν περιγραφεί πριν - κατέβηκε ακριβώς σε αυτήν την τρύπα από το κουνέλι [κατά τη διάρκεια της πανδημίας]», είπε η Χιμένα. «Είπαν, καλά, δεν μπορώ να συλλέξω δεδομένα στο πεδίο αυτή τη στιγμή, οπότε θα τα συλλέξω από το YouTube».

Όμως τα ζώα – διασημότητες αυτών των βίντεο δεν είναι πάντα σπάνια και δύσκολα να τα βρεις.

Ο Łukasz Dylewski, από το Πανεπιστήμιο Επιστημών της Ζωής του Πόζναν στην Πολωνία, χρησιμοποίησε το YouTube για να βρει στοιχεία για τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των κόκκινων και γκρίζων σκίουρων.

Η μελέτη του, δεν έδειξε μόνο ότι οι γκρίζοι σκίουροι ήταν πιο επιθετικοί από τους κόκκινους, επαλήθευσαν επίσης ότι αυτά τα βίντεο αντικατοπτρίζουν με ακρίβεια αυτό που οι επιστήμονες έχουν δει στην άγρια ​​φύση.

«Είναι μια νέα προσέγγιση σε μελέτες συμπεριφοράς που μπορεί να εξοικονομήσει χρόνο στους ερευνητές», είπε ο Lukasz, «μπορούμε να αυξήσουμε τα μεγέθη του δείγματος - ή τον αριθμό των ζώων που μελετάμε, και [πιο εύκολα] να μελετήσουμε τη συμπεριφορά ειδών από άλλες ηπείρους».

Σε κάποιες περιπτώσεις, όπως σε αυτή της αράχνης – παγώνι, μόνο ένα ζώο αρκεί για την επιστημονική έρευνα.

Ο Snowball, ο χορευτής κακατούα – ο οποίος έχει προκαλέσει διαδικτυακή αίσθηση - ενέπνευσε τη δική του μελέτη στο Χάρβαρντ, η οποία ουσιαστικά κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν είναι μόνο οι άνθρωποι που απολαμβάνουν τη μουσική με ρυθμό.

Σε μια εργασία που δημοσιεύτηκε στο Current Biology το 2019, οι ερευνητές έγραψαν ότι ο Snowball «ανταποκρίνεται στη μουσική με αξιοσημείωτα διαφορετικές αυθόρμητες κινήσεις χρησιμοποιώντας διάφορα μέρη του σώματος, υποδεικνύοντας ότι οι παπαγάλοι μοιράζονται αυτή την αντίδραση με τους ανθρώπους».

Πέρα από τις επιστημονικές αρετές αυτών των βίντεο, λέει η Sanjeeta, μια πιθανή παρενέργεια είναι ότι κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται λίγο πιο συνδεδεμένοι με τη φύση και με άλλα είδη.

«Προσωπικά, όταν βλέπω ελέφαντες, βλέπω συγκίνηση. Βλέπω ότι μπορεί να θρηνούν», λέει η Sanjeeta. «Αλλά φυσικά, η επιστήμη μου χρειάζεται περισσότερα στοιχεία.

«Αλλά όταν οι άνθρωποι αισθάνονται απλώς συνδεδεμένοι με αυτά τα ζώα και συναισθηματικοί, ελπίζουμε ότι αυτό μπορεί να βοηθήσει και στην επιβίωση των ελεφάντων».

ΔΗΜΟΦΙΛΗ