FOCUS

Η γιορτή στο λόφο των αρχαιοτήτων της Ελευσίνας με ρίζες στην Αρχαία Ελλάδα

Η γιορτή στο λόφο των αρχαιοτήτων της Ελευσίνας με ρίζες στην Αρχαία Ελλάδα
Andreas Kamoutsis

Στο λόφο των αρχαιοτήτων πάνω από το τελεστήριο των ελευσινίων μυστήριων είναι κτισμένη η εκκλησία αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου και γιορτάζει στις 21 Νοεμβρίου.

Η γιορτή αυτή της Θεομήτορος Παναγίας, λόγω της κρίσιμης φάσης της καλλιέργειας του σιταριού που στα τέλη Νοέμβρη βρίσκεται στο αποκορύφωμα της σποράς, αποκαλείται σε όλο σχεδόν τον ελληνικό χώρο (ανάλογα και με τις κλιματικές συνθήκες που επηρεάζουν τις φάσεις της καλλιέργειας των δημητριακών) «της Μεσοσπορίτισσας» [Παναγίας] και συνοδεύεται από «πολυσπόρια», τελετουργική παρασκευή είδους κόλλυβων με δημητριακά και όσπρια που προσκομίζονται και ευλογούνται στην εκκλησία, πριν καταναλωθούν.

 DSF6602

Στην Ελευσίνα όμως, καθώς η «Μεσοσπορίτισσα» γιορτάζεται -κυρίως από τις γυναίκες- μέσα στο αρχαίο ιερό της Δήμητρας, το εκκλησάκι το επωνομαζόμενο τοπικά της «Παναγίτσας» σε συνδυασμό με την παραδοσιακή, συλλογική τελετουργική προσφορά άρτων αποκτούν, μη συνειδητά για τους επιτελεστές, χαρακτηριστικά ενός «τόπου μνήμης», όπου κάθε χρόνο επαναπροσδιορίζεται τελετουργικά μέσα στο σύγχρονο, χριστιανικό θρησκευτικό πλαίσιο ο συμβολισμός του αρχαίου ιερού και η σχέση της αρχαίας θεάς με τα σιτηρά και τους τελετουργικούς άρτους, όπως ήταν η προσφορά του «πελάνου», του τελετουργικού, μεγάλου ψωμιού από σιτάρι του Ράριου πεδίου της Ελευσινιακής πεδιάδας, μάλλον κατά την έκτη ημέρα (20ή Βοηδρομιώνος) των Μυστηρίων. (Βλ. Καλλιόπη Παπαγγελή, Ελευσίνα. Ο αρχαιολογικός χώρος και το μουσείο).

 DSF6737

Ο φωτογράφος Aνδρέας Καμουτσής βρέθηκε την Κυριακή στην Ελευσίνα και κατέγραψε με την κάμερά του την αρτοκλασία. «Το ενδιαφέρον σε αυτό είναι ότι η γιορτή αυτή άθελα τους είναι συνδεδεμένη με τα Ελευσίνια Μυστήρια και κυρίως με τη λατρεία της θεάς Δήμητρας, της κόρης της κόρη του Κρόνου και της Ρέας. Αδερφή της Ήρας, της Εστίας, του Δία και του Ποσειδώνα. Εξαιτίας της ιστορίας της καθόδου και των δύο στον Άδη, είναι συνδεδεμένο με χθόνιες τελετές κ.λπ. Στη συνέχεια, η Δημητρα ταυτίστηκε με τη γεωργία, το σιτάρι και όλα τα συναφή, και στους εορτασμούς προς τιμήν της, είχαν άρτους, σιτηρά, καρπούς κ.α», είπε στο CNN Greece.