Συμμαχία AUKUS: Διπλωματικό «μασάζ» των ΗΠΑ σε Γαλλία και ΕΕ μετά τον αιφνιδιασμό
Εν μέσω ευρύτερων διπλωματικών τριγμών και γαλλικής οργής για τη στρατηγική αμυντική σύμπραξη AUKUS -που «κοστίζει» στο Παρίσι συμβόλαιο ύψους 56 δισ. ευρώ για την πώληση συμβατικών υποβρυχιών στην Αυστραλία- ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, σπεύδει να διαβεβαιώσει ότι η Γαλλία είναι «ζωτικός σύμμαχος» των Ηνωμένων Πολιτειών στον Ινδοειρηνικό.
Εντούτοις, τόσο η κυβέρνηση Μακρόν, όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία συνολικά αιφνιδιάστηκε από τις εξελίξεις, παραμένουν «παγωμένες», και το ζήτημα «έρχεται» ενώπιον της Συνόδου Κορυφής του Οκτωβρίου.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε κατόπιν συνάντησής του στην Ουάσινγκτον με τους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας της Αυστραλίας, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας δήλωσε ότι οι ΗΠΑ επιθυμούν να διαδραματίσουν οι ευρωπαϊκές χώρες σημαντικό ρόλο στην περιοχή του Ινδοειρηνικού, χαρακτηρίζοντας ειδικά τη Γαλλία «εταίρο ζωτικής συμμαχίας».
«Αυτή η συμμαχία με την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο καταδεικνύει ότι θέλουμε να εργαστούμε με τους εταίρους μας, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης, για να διασφαλίσουμε μια ελεύθερη και ανοιχτή ζώνη» στην περιοχή Ινδικού-Ειρηνικού, ανέφερε.
«Χαιρετίζουμε τις ευρωπαϊκές χώρες που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη ζώνη του Ινδοειρηνικού και θέλουμε να συνεχίσουμε τη στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ, με την Ευρωπαϊκή Ένωση και με άλλους με αυτόν τον σκοπό» επέμεινε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών.
Σε ανάλογο τόνο είχε κινηθεί νωρίτερα και ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον, διαμηνύοντας ότι η σχέση Βρετανίας και Γαλλίας είναι ακλόνητη.
Η νέα συμμαχία, η αποκαλούμενη AUKUS, έχει σαφώς στόχο να αντικρούσει τις εντεινόμενες φιλοδοξίες της Κίνας στην περιοχή. Το Πεκίνο έχει αντιδράσει οργισμένα, κάνοντας λόγο για «ανεύθυνο» εγχείρημα και ισχυρό πλήγμα στην περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα.
Κατά την ίδια συνέντευξη Τύπου στην Ουάσινγκτον, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Λόιντ Όστιν, κατήγγειλε για άλλη μία φορά «τις αποσταθεροποιητικές δραστηριότητες της Κίνας και τις προσπάθειες του Πεκίνου να ασκήσει πιέσεις σε άλλες χώρες και να τις εκφοβίσει».
Από την πλευρά της, η υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας, Μαρίζ Πέιν, εκτίμησε ότι «η ηγεσία των ΗΠΑ στον Ινδοειρηνικό» παραμένει «αναντικατάστατη».
«Αποφασίσαμε με γνώμονα το συμφέρον της εθνικής ασφάλειας»
Ο Αυστραλός υπουργός Άμυνας, Πίτερ Ντάτον, ανέφερε ακολούθως ότι συμφωνήθηκε με τις ΗΠΑ να εντείνουν τη στρατωτική συνεργασία, μέσω της εναλλασσόμενης ανάπτυξης κάθε είδους αμερικανικών στρατιωτικών αεροσκαφών στην Αυστραλία.
Σχολιάζοντας την απόφαση της Καμπέρας να «σπάσει» τη σύμβαση για την προμήθεια γαλλικών, συμβατικών υποβρυχίων και να τα αντικαταστήσει με πυρηνοκίνητα αμερικανικά, ο Ντάτον είπε ότι η κυβέρνηση αποφάσισε με γνώμονα το συμφέρον της εθνικής ασφάλειας.
Ο ίδιος προσέθεσε ότι η επιλογή να αποκτήσει η Αυστραλία γαλλικά πυρηνοκίνητα δεν ήταν ανώτερη από την αγγλοαμερικανική πρόταση.
Το Παρίσι έχει αντιδράσει έντονα στην ανακοίνωση της συμμαχίας που τορπιλίζει τη δική του συμφωνία με την Αυστραλία για την παράδοση υποβρυχίων. Η οργή δεν στράφηκε μόνο εναντίον της Καμπέρας, που κατηγορείται ότι δεν τήρησε τον λόγο της, αλλά και εναντίον του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν.
«Αυτή η μονομερής, ωμή, απροσδόκητη απόφαση, μοιάζει πολύ με αυτά που έκανε ο κ. Τραμπ» δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό France Info.
Παράλληλα, η Γαλλία διέψευσε, διά του εκπροσώπου της γαλλικής πρεσβείας στην Ουάσινγκτον, Πασκάλ Κονφαβρέ, ότι είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων για τη νέα «συμμαχία» Αυστραλίας, Βρετανίας και ΗΠΑ.
«Δεν είχαμε ενημερωθεί για το σχέδιο αυτό πριν από τη δημοσίευση των πρώτων πληροφοριών στον αμερικανικό και αυστραλιανό Τύπο, λίγες ώρες πριν από την επίσημη ανακοίνωση του [προέδρου των ΗΠΑ] Τζο Μπάιντεν» δήλωσε ο Πασκάλ Κονφαβρέ.
Η διάψευση ακολούθησε δήλωση υψηλόβαθμου αξιωματούχου του Λευκού Οίκου ότι ΗΠΑ και Γαλλία είχαν επαφές, σε υψηλό επίπεδο, πριν από την ανακοίνωση της νέας στρατηγικής σύμπραξης.
«Υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της αμερικανικής κυβέρνησης ήταν σε επαφή με τους Γάλλους ομολόγους τους για να συζητήσουν την AUKUS ακόμη και πριν από την ανακοίνωσή της» ανέφερε μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP).
Διαβάστε αναλυτικά
Αμυντική συμμαχία AUKUS: Στη Σύνοδο Κορυφής «έρχεται» το σύμφωνο που αιφνιδίασε την ΕΕ
Οργή από τη Γαλλία: «Πισώπλατη μαχαιριά» η συμμαχία AUKUS - Καταπέλτης και το Πεκίνο
Αμυντική συμμαχία AUKUS: Τριγμοί στις διατλαντικές σχέσεις - Διαψεύδει η Γαλλία ότι είχε ενημερωθεί
AUKUS: Σε αχαρτογράφητα νερά η Αυστραλία με πρόσβαση στην αμερικανική δύναμη πυρος
Αιφνιδιασμένη η ΕΕ - Στη Σύνοδο Κορυφής η συμμαχία AUKUS
Αιφνιδιασμένη από τη στρατηγική συμμαχία Αυστραλίας, Βρετανίας και Ηνωμένων Πολιτειών, η Ευρωπαϊκή Ένωση εντάσσει το σύμφωνο αμυντικής σύμπραξης AUKUS στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής του Οκτωβρίου, σφυρηλατώντας παράλληλα τη δική της στρατηγική για την περιοχή Ινδικού-Ειρηνικού.
Σε συνέχεια της δήλωσης του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, ότι η ΕΕ δεν είχε ενημερωθεί επί του στρατηγικού συμφώνου, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, γνωστοποίησε πως το σύμφωνο AUKUS, καθώς και η κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση στη ζώνη Ινδικού-Ειρηνικού, θα τεθούν επί τάπητος στην επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής.
«Η εταιρική σχέση ασφάλειας AUKUS καταδεικνύει περαιτέρω την ανάγκη για μία κοινή προσέγγιση της ΕΕ σε μια περιοχή στρατηγικού ενδιαφέροντος. Μια ισχυρή στρατηγική της ΕΕ για τη ζώνη του Ινδικού-Ειρηνικού ωκεανού είναι απαραίτητη περισσότερο από ποτέ. Χαιρετίζω τη σημερινή παρουσίαση της στρατηγικής του Ζοζέπ Μπορέλ. Στην ατζέντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίου» ανέφερε σε σχετική ανάρτησή του στο Twitter ο Σαρλ Μισέλ.
Μπορέλ: Λυπούμαστε που δεν ενημερωθήκαμε - Κατανοούμε τη δυσαρέσκεια της Γαλλίας
Τη λύπη του που η ΕΕ δεν ενημερώθηκε για την πρωτοβουλία AUKUS, εξέφρασε από τις Βρυξέλλες, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ, τονίζοντας παράλληλα ότι κατανοεί τη δυσαρέσκεια της γαλλικής κυβέρνησης.
«Θέλουμε να ενημερωθούμε καλύτερα τι σημαίνει αυτή η συμφωνία. Λυπούμαστε που δεν μας ενημέρωσαν, που δεν μας κάλεσαν να πάρουμε μέρος σε αυτές τις συνομιλίες» δήλωσε ο Ζοζέπ Μπορέλ, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε για να παρουσιάσει τη στρατηγική της ΕΕ για τη συνεργασία στον Ινδοειρηνικό.
Η Γαλλία έχει αντιδράσει οργισμένα για το σύμφωνο AUKUS -το οποίο στην πράξη ακυρώνει υπάρχουσα συμφωνία ύψους 40 εκατ. δολαρίων για την αγορά γαλλικών υποβρυχίων εκ μέρους της Καμπέρα- και θα βοηθήσει αντίθετα την Αυστραλία να αποκτήσει υποβρύχια με πυρηνική πρόωση από τις ΗΠΑ.
Ο Μπορέλ τόνισε ότι τα πρόσφατα γεγονότα αποδεικνύουν πόσο σημαντική είναι η συνεργασία της ΕΕ με τις χώρες του Ινδοειρηνικού. «Αυτή η νέα συμμαχία υπογραμμίζει πόσο σημαντική είναι η περιοχή του Ινδοειρηνικού για την ασφάλειά μας και για τις οικονομικές μας δυνατότητές» σημείωσε.
Το αμυντικό σύμφωνο έχει προκαλέσει επίσης την οργή της Κίνας, η οποία υποστηρίζει ότι συνιστά ισχυρό πλήγμα στην περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα.
«Κατανοώ τον βαθμό απογοήτευσης της γαλλικής κυβέρνησης και συμφωνώ με τους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας της Γαλλίας, αναφορικά με την ανάγκη να ενισχυθεί η παρουσία της ΕΕ στον Ινδοειρηνικό για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της» υπογράμμισε.
«Δεν είναι η σωστή στιγμή να αξιολογηθούν οι διατλαντικές σχέσεις»
Ερωτηθείς για τις επιπτώσεις της συμμαχίας AUKUS στις σχέσεις της ΕΕ με τις ΗΠΑ, ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας απάντησε πως «δεν πρέπει να αρχίσουμε να θέτουμε υπό αμφισβήτηση τις σχέσεις της ΕΕ με τις ΗΠΑ, οι οποίες έχουν βελτιωθεί πολύ με τη νέα διακυβέρνηση».
Και προσέθεσε ότι δεν είναι η σωστή στιγμή να αξιολογηθούν οι διατλαντικές σχέσεις, λέγοντας:
«Ας μη μπερδεύουμε τα αχλάδια με τα μήλα. Θέλουμε να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας με τις χώρες στον Ινδοειρηνικό, όπως και με την Αυστραλία και δεν θα δράσουμε ad-hoc, λόγω μεμονωμένων γεγονότων όπως αυτών που ακούσαμε σήμερα. Οι διαπραγματεύσεις της ΕΕ με την Αυστραλία για τη σύναψη συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου θα συνεχιστούν».
Η στρατηγική της ΕΕ για τον Ινδοειρηνικό
Ο Ζοζέπ Μπορέλ παρουσίασε τη στρατηγική της ΕΕ για τη συνεργασία με τις χώρες του Ινδοειρηνικού, λέγοντας τα εξής:
«Το παγκόσμιο κέντρο βάρους κινείται προς τον Ινδοειρηνικό, τόσο από γεωοικονομική όσο και από γεωπολιτική άποψη. Το μέλλον της ΕΕ είναι αλληλένδετο με εκείνο του Ινδοειρηνικού. Στην περιοχή αυτή, η ΕΕ αποτελεί ήδη τον κορυφαίο επενδυτή, τον κύριο εταίρο αναπτυξιακής συνεργασίας και έναν από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους. Η δέσμευσή μας έχει ως στόχο τη διατήρηση ενός ελεύθερου και ανοικτού Ινδοειρηνικού για όλους, με παράλληλη οικοδόμηση ισχυρών και μακροχρόνιων εταιρικών σχέσεων για τη συνεργασία σε θέματα από την πράσινη μετάβαση, τη διακυβέρνηση των ωκεανών ή το ψηφιακό θεματολόγιο έως την ασφάλεια και την άμυνα».
Η στρατηγική της ΕΕ στον Ινδοειρηνικό περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ολοκλήρωση των εμπορικών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με την Αυστραλία, την Ινδονησία και τη Νέα Ζηλανδία και την επανέναρξη των εμπορικών διαπραγματεύσεων με την Ινδία.
Περιλαμβάνει επίσης, τη σύναψη συμφωνιών εταιρικής σχέσης και συνεργασίας με τη Μαλαισία και την Ταϊλάνδη, τη σύναψη πράσινων συμμαχιών για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, την ενίσχυση της διακυβέρνησης των ωκεανών, την επέκταση του δικτύου ψηφιακών εταιρικών σχέσεων και την ενισχυμένη ναυτική παρουσία των κρατών-μελών της ΕΕ.