ΚΟΣΜΟΣ

Η επόμενη μέρα: Λευκός καπνός με γκρίζα σύννεφα από τη Διάσκεψη του Βερολίνου

Η επόμενη μέρα: Λευκός καπνός με γκρίζα σύννεφα από τη Διάσκεψη του Βερολίνου
John MacDougall/Pool via AP

Μπορεί η κατ’ αρχήν συμφωνία για τη Λιβύη που περιλαμβάνει κατάπαυση πυρός και εμπάργκο όπλων να έγιναν δεκτά με ικανοποίηση από τους συμμετέχοντες και τις αντιμαχόμενες πλευρές, η επόμενη μέρα, ωστόσο, της Διάσκεψης του Βερολίνου δείχνει ότι πολλά μένουν ακόμη να γίνουν για να επιτευχθεί η πολυπόθητη ειρήνη στην σπαρασσόμενη αφρικανική χώρα. Αρχής γενομένης, Φαγιέζ αλ Σάρατζ και Χαλίφα Χαφτάρ, να κάτσουν επιτέλους στο ίδιο τραπέζι.

Το βράδυ της Κυριακής έληξε, μετά από τεσσερισήμισι ώρες συζητήσεων, η πολυαναμενόμενη Διάσκεψη για τη Λιβύη στο Βερολίνο στην οποία συμμετείχαν 12 κράτη, ο ΟΗΕ, η ΕΕ, η Αφρικανική Ένωση και ο Αραβικός Σύνδεσμος, με ηχηρά απούσα την χώρα μας παρά τη διπλωματική ρελάνς με την επίσκεψη Χαφτάρ στην Αθήνα.

Στόχος της διάσκεψης να τερματιστεί ο εμφύλιος πόλεμος που μαίνεται στη χώρα από το 2011, μετά την πτώση του Μουαμάρ Καντάφι.

Σε συνέντευξη τύπου η οικοδέσποινα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ παρουσίασε μαζί με τον ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες τα «Συμπεράσματα της Διάσκεψης», όπως ονομάζεται το τελικό κείμενο, στο οποίο αναφέρονται αναλυτικά μέτρα και διαδικασίες προκειμένου να επαναλειτουργήσουν το κράτος και το πολίτευμα στη Λιβύη.

Σύμφωνα με αυτά, οι ηγέτες που συναντήθηκαν στο Βερολίνο δεσμεύονται να συνεχίσουν την πολιτική διαδικασία με συγκρότηση πολυμερούς επιτροπής για τον συντονισμό των δράσεων στη Λιβύη.

Οι συμμετέχοντες δεσμεύονται επίσης να συμβάλουν προκειμένου να τηρείται, αλλά και να ελέγχεται το εμπάργκο όπλων των Ηνωμένων Εθνών. Για όσο διάστημα θα ισχύει η κατάπαυση του πυρός δεν πρόκειται να προμηθεύσουν τις αντιμαχόμενες δυνάμεις με όπλα. Το δε ζήτημα της αποχώρησης των ξένων μαχητών από τη Λιβύη θα αποτελέσει αντικείμενο των διαπραγματεύσεων για την επίτευξη μιας μόνιμης εκεχειρίας.

Υπήρξε μάλιστα και μια δήλωση με ελληνικό ενδιαφέρον, καθώς σύμφωνα με τον γερμανό υπουργό Εξωτερικών, Χάικο Μάας, «θα κληθούν να συμμετάσχουν και κράτη που δεν εκπροσωπήθηκαν στη Διάσκεψη του Βερολίνου».

Ούτε στο ίδιο δωμάτιο

Ωστόσο οι διαφορές ανάμεσα στις δύο άμεσα εμπλεκόμενες πλευρές, αυτή του πρωθυπουργού της κυβέρνησης της Τρίπολης Φαγιέζ Αλ Σάρατζ και του αντιπάλου του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ μοιάζουν ακόμη αγεφύρωτες, παρά την κατ’ αρχήν συμφωνία.

Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του υπουργού εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, ο οποίος δήλωσε μετά το πέρας των διαπραγματεύσεων: «Η διάσκεψη ήταν πολύ χρήσιμη (...) αλλά είναι σαφές ότι επί του παρόντος δεν επιτεύχθηκε η έναρξη σοβαρού και σταθερού διαλόγου» ανάμεσα στους δύο διεκδικητές της εξουσίας στη Λιβύη.

Σάρατζ και Χάφταρ ήταν φυσικά προσκεκλημένοι στο Βερολίνο και παρόντες στην καγκελαρία. Ωστόσο, πέρα από τις διμερείς επαφές που είχαν καθένας τους, στη Διάσκεψη δεν συμμετείχαν. Κι αυτό γιατί, όπως είχε γίνει μια εβδομάδα νωρίτερα στη Μόσχα, δεν δέχτηκαν να είναι το ίδιο δωμάτιο.

Η Μέρκελ, επιχειρώντας να δώσει μια εξήγηση, είπε πως οι διαφορές ανάμεσα στους δύο ήταν τόσο μεγάλες που δεν στάθηκε δυνατό να «είναι μέρος της διάσκεψης».

Σύμφωνα με το Politico, ο Χαφτάρ, επικεφαλής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (LNA) αρχικά απέρριψε τις εκκλήσεις για εκεχειρία, ωστόσο αργά την Κυριακή ο εκπρόσωπός του, Αχμέντ αλ Μισμαρί εξέδωσε ανακοίνωση λέγοντας ότι ο LNA αποδέχεται την εκεχειρία, με την προϋπόθεση αυτή να γίνει επίσης σεβαστή και από τον στρατό που είναι πιστός στον Σάρατζ, ο οποίος ηγείται της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης του Εθνικού Μετώπου.

Η Διάσκεψη του Βερολίνου παρήγαγε μία συμφωνία που αριθμεί 55 άρθρα και εκτείνεται σε έξι σελίδες, ωστόσο κανείς δεν μπορεί να μιλήσει με σιγουριά για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων. Δεδομένου μάλιστα ότι οι ίδιοι οι συμμετέχοντες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων την παραβιάζουν πριν καν καθαρογραφτούν τα συμπεράσματά της.

Το επόμενο στοίχημα

Η διεθνής κοινότητα αναγνωρίζει μεν ότι συντελέστηκε πρόοδος, παραδέχεται όμως ότι υπάρχει δρόμος μέχρι την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός.

Επόμενο στοίχημα για τους συμμετέχοντες να έρθουν κοντά οι αντίπαλες λιβυκές δυνάμεις ώστε να αποφέρει καρπούς το αποτέλεσμα της Διάσκεψης. Για να γίνει αυτό, ωστόσο, είναι απαραίτητο οι δύο πλευρές να συμφωνήσουν να μείνουν μαζί στον ίδιο δωμάτιο.

ΔΗΜΟΦΙΛΗ