ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Πού το πάει ο Ερντογάν με τη Συνθήκη της Λωζάνης;

Πού το πάει ο Ερντογάν με τη Συνθήκη της Λωζάνης;

Ήπια αλλά ξεκάθαρη είναι η πρώτη αντίδραση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών στην κίνηση του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να χαρακτηρίσει επιζήμια για τη χώρα του τη Συνθήκη της Λωζάνης.

Όπως ανέφεραν πηγές του υπουργείου Εξωτερικών στο CNN Greece, "η Συνθήκη της Λωζάνης αποτελεί μια πραγματικότητα για τον πολιτισμένο κόσμο και ως εκ τούτου πρέπει να είναι σεβαστή από όλους, και η Άγκυρα να μην την αμφισβητεί όσο οδυνηρό και αν της φαίνεται αυτό". Λίγο αργότερα ακολούθησε το εξής τουίτ στον λογαριασμό του ελληνικού ΥΠΕΞ:

Η σημερινή κίνηση του Τούρκου Προέδρου -μιλώντας σε ομοεθνείς του κοινοτάρχες- να θέσει ουσιαστικά θέμα αλλαγής της Συνθήκης υποδηλώνει διάθεση της Τουρκίας να δημιουργήσει μια νέα 'γκρίζα ζώνη' χωρίς, σε πρώτη φάση, να προκαλέσει θερμό επεισόδιο όπως είχε κάνει στα Ίμια.

erdog copy

Το δημοσίευμα της Hurriyet

Μάλιστα, ο Ερντογάν αμφισβήτησε τον Ισμέτ Ινονού που υπέγραψε τη συνθήκη από την πλευρά της Άγκυρας, λέγοντας πως επιχείρησε να την παρουσιάσει «ως μεγάλη νίκη» αν και -όπως υπογράμμισε- δεν ήταν. Όπως γράφει η Hurriyet, ο Τούρκος Πρόεδρος υποστήριξε, στην ίδια ομιλία του, πως "η Οθωμανική Αυτοκρατορία σύρθηκε να υπογράψει τη Συνθήκη των Σεβρών", ως ηττημένη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 1920, πρόσθεσε όμως ότι, στη συνέχεια, "η Τουρκία πείστηκε να υπογράψει εκείνη της Λωζάνης το 1923".

"Κάποιοι προσπάθησαν να μας κοροϊδέψουν, παρουσιάζοντας αυτή τη συμφωνία ως νίκη για την Τουρκία. Στην πραγματικότητα δώσαμε στην Ελλάδα τα νησιά που αν φωνάξεις ακούγεσαι στην άλλη πλευρά του Αιγαίου", είπε χαρακτηριστικά.

H ανάλυση του Χριστόφορου Γιαλουρίδη

Ο κ. Γιαλουρίδης, καθηγητής στο Πάντειο και διευθυντής στο Κέντρο Ανατολικών Σπουδών, επισημαίνει στο CNN Greece, ότι πρόκειται για την πρώτη δήλωση που κάνει ο τούρκος πρόεδρος σε σχέση με τα Ελληνοτουρκικά μετά την απόπειρα πραξικοπήματος.

«Είναι ενδιαφέρουσα η δήλωσή του, γιατί δείχνει ότι ο Ερντογάν όχι μόνο συνεχίζει την πολιτική των προκατόχων του, αλλά αμφισβητεί το διεθνές καθεστώς του Αιγαίου και με εκκωφαντικό τρόπο την νομιμότητα των νήσων του Αιγαίου» λέει ο κ. Γιαλουρίδης και προσθέτει:.

«Αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία δεν θέτει απλά θέμα νησιών αλλά Αιγαίου και αμφισβητεί το διεθνές καθεστώς και τη νομιμότητα. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και προετοιμασμένοι».

Η Συνθήκη της Λωζάνης

Η Συνθήκη της Λωζάνης έθεσε τα όρια της σύγχρονης Τουρκίας. Υπεγράφη στη Λωζάνη της Ελβετίας στις 24 Ιουλίου 1923 από την Ελλάδα, την Τουρκία και τις άλλες χώρες που πολέμησαν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και την Μικρασιατική εκστρατεία (1919-1922) και συμμετείχαν στην Συνθήκη των Σεβρών συμπεριλαμβανομένης και της ΕΣΣΔ (που δεν συμμετείχε στην προηγούμενη συνθήκη).

Κατήργησε την Συνθήκη των Σεβρών που δεν είχε γίνει αποδεκτή από την νέα κυβέρνηση της Τουρκίας που διαδέχθηκε τον Σουλτάνο της Κωνσταντινούπολης. Μετά την εκδίωξη από την Μικρά Ασία του Ελληνικού στρατού από τον Τουρκικό υπό την ηγεσία του Κεμάλ Ατατούρκ, εμφανίστηκε η ανάγκη για αναπροσαρμογή της συνθήκης των Σεβρών. Στις 20 Οκτωβρίου 1922 ξεκίνησε το συνέδριο που διακόπηκε μετά από έντονες διαμάχες στις 4 Φεβρουαρίου 1923 για να ξαναρχίσει στις 23 Απριλίου. Το τελικό κείμενο υπεγράφη στις 24 Ιουλίου μετά από 7,5 μήνες διαβουλεύσεων.

Η Τουρκία ανέκτησε την Ανατολική Θράκη, την Ίμβρο και την Τένεδο, μια λωρίδα γης κατά μήκος των συνόρων με την Συρία, την περιοχή της Σμύρνης και της Διεθνοποιημένης Ζώνης των Στενών η οποία όμως θα έμενε αποστρατικοποιημένη και αντικείμενο νέας διεθνούς διάσκεψης. Παραχώρησε τα Δωδεκάνησα στην Ιταλία, όπως προέβλεπε και η συνθήκη των Σεβρών, αλλά χωρίς πρόβλεψη για δυνατότητα αυτοδιάθεσης. Ανέκτησε πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα σε όλη της την επικράτεια και απέκτησε δικαιώματα στρατιωτικών εγκαταστάσεων σε όλη την επικράτειά της εκτός της ζώνης των στενών.

Η Ελλάδα υποχρεώθηκε να πληρώσει σε είδος (ελλείψει χρημάτων) τις πολεμικές επανορθώσεις. Η αποπληρωμή έγινε με επέκταση των τουρκικών εδαφών της Ανατολικής Θράκης πέρα από τα όρια της συμφωνίας. Τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος παραχωρήθηκαν στην Τουρκία με τον όρο ότι θα διοικούνταν με ευνοϊκούς όρους για τους Έλληνες. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης έχασε την ιδιότητα του Εθνάρχη και το Πατριαρχείο τέθηκε υπό ειδικό διεθνές νομικό καθεστώς.

Σε αντάλλαγμα, η Τουρκία παραιτήθηκε από όλες τις διεκδικήσεις για τις παλιές περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εκτός των συνόρων της και εγγυήθηκε τα δικαιώματα των μειονοτήτων στην Τουρκία. Με ξεχωριστή συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας αποφασίστηκε η υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών από τις δύο χώρες και η αποστρατικοποίηση κάποιων νησιών του Αιγαίου.

ΔΗΜΟΦΙΛΗ