«Παρακολουθούμε μια καταστροφή»: SOS Γάλλων επιστημόνων για το περιβάλλον

«Εκβιομηχάνιση, εντατική γεωργία, αποδάσωση: παρακολουθούμε μια καταστροφή», τονίζει ο 97χρονος Εντγκάρ Μορέν σ' αυτή τη συνέντευξη που πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία του φεστιβάλ Climax αυτό το Σαββατοκύριακο στο Μπορντό (νοτιοδυτική Γαλλία).

Στη διάρκεια των πολλών ετών που είναι στρατευμένη στην προστασία του περιβάλλοντος, «είδαμε όλες τις αλλαγές που μας οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση, που είναι πολύ επικίνδυνη», συμφωνεί η 84χρονη Τζέιν Γκούντολ.

Εκείνη μιλάει για τον κήπο της στην Αγγλία που ήταν άλλοτε γεμάτος έντομα που έχουν πλέον εξαφανιστεί, ενώ εκείνος αναφέρεται στην «πράσινη όασή» του στο Μονπελιέ, όπου «σχεδόν δεν υπάρχουν πια πουλιά».

«Το 1972, η έκθεση Meadows έκρουε ήδη τον κώδωνα του κινδύνου για την επιδείνωση της βιόσφαιρας», υπενθυμίζει ο Γάλλος φιλόσοφος. «Παρά την προειδοποίηση αυτή, συνεχίσαμε να καταστρέφουμε τη ζωή, τον πλανήτη».

«Σε ορισμένα μέρη της Αυστραλίας, δεν έχει βρέξει επί επτά χρόνια. Πρέπει να σκοτώσουν όλα τα ζώα τους (...) Οι κυκλώνες είναι πιο βίαιοι και συχνοί. Τι χρειάζεται περισσότερο για να δράσουμε;», ερωτά η πρωτευοντολόγος, παγκοσμίως γνωστή για το έργο της με τους χιμπατζήδες.

«Περιμένουμε την ύστατη προσπάθεια. Και κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αφυπνίσουμε τις συνειδήσεις. Όμως η μάχη είναι πολύ δύσκολη», αναγνωρίζει ο Εντγκάρ Μορέν.

Για την Τζέιν Γκούντολ, «καθένας περιμένει να δράσουν οι άλλοι. Η Γαλλία, η Γερμανία και η Βρετανία καταφέρνουν σχεδόν να σεβαστούν τις δεσμεύσεις τους για μείωση των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου (...) όμως εξάγουν τις βρώμικες δραστηριότητές τους στην Κίνα ή την Ινδία, μετά αγοράζουν τα τελικά προϊόντα».

Η Κίνα «κάνει ζημιές», όμως χρησιμεύει κυρίως ως «αποδιοπομπαίος τράγος», εκτιμά. «Θα πρέπει κυρίως να κατηγορήσουμε το σύνολο του πολιτικού και του οικονομικού συστήματος, τη βιομηχανία όπλων και τις πολυεθνικές των ορυκτών καυσίμων, τη βιομηχανία του ξύλου».

Η Τζέιν Γκούντολ θεωρεί εντούτοις λόγους για να ελπίζουμε τη νεολαία, την τεχνολογική πρόοδο, την ανθεκτικότητα της φύσης και τα κοινωνικά δίκτυα που «επιτρέπουν να συσπειρώνονται άνθρωποι σ' ολόκληρο τον κόσμο για να αντισταθούν».

Όσο για τον Εντγκάρ Μορέν, εναποθέτει από την πλευρά του τις ελπίδες του «στο απίθανο».

«Η πτώση του Τείχους του Βερολίνου ήταν απίθανη και ωστόσο συνέβη», επισημαίνει και εκφράζει την ελπίδα: «όσο πιο κοντά θα είμαστε στον κίνδυνο, στην άβυσσο, ίσως τόσο περισσότερο να καταλάβουμε ότι πρέπει να τα καταφέρουμε».