41ο Φεστιβάλ Ελληνικών Ταινιών Μικρού Μήκους: Το «νέο αίμα» του ελληνικού σινεμά

Στο 41ο Φεστιβάλ Ελληνικών Ταινιών Μικρού Μήκους είδαμε και πάλι νέους σκηνοθέτες να κάνουν, με δημιουργικό αυθορμητισμό, περίσσευμα ταλέντου κι ελάχιστα χρήματα, ταινίες που μιλούν για το σήμερα με διεισδυτική ματιά και κινηματογραφική ένταση. Η αυξημένη συμμετοχή που είχε φέτος η διοργάνωση αποδεικνύει ότι η ευελιξία, η αμεσότητα καθώς και το χαμηλό κόστος παραγωγής που προσφέρει η μικρού μήκους φόρμα, δίνει την ευκαιρία στους νέους δημιουργούς να εκφραστούν ακόμη και μέσα σε οικονομικά δυσμενείς συνθήκες.

Ωστόσο και φέτος κυριαρχούν οι διαφορετικές «ταχύτητες» ταινιών, κάτι που οφείλεται κυρίως στον μεγάλο αριθμό συμμετοχών στο διαγωνιστικό τμήμα. Ατελείς ιδέες που μένουν μετέωρες, αφηγηματική φλυαρία και καλές προθέσεις που δεν εκπληρώνονται δημιουργούν ένα πλαίσιο, στο οποίο εντάσσονται αρκετές ταινίες.

Εξήντα έξι ελληνικές ταινίες διαγωνίζονται φέτος για τα βραβεία, που απονέμονται σήμερα (22/9) στην τελετή λήξης στην οποία θα παραστούν η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Μυρσίνη Ζορμπά και ο υπουργός Εσωτερικών Αλέξης Χαρίτσης.

Ανάμεσα στα θέματα που απασχόλησαν φέτος τους δημιουργούς είναι η οικονομική κρίση, ο σχολικός εκφοβισμός, η περίπλοκη καθημερινότητα, το αβέβαιο μέλλον, η αποδόμηση της οικογένειας, η ενηλικίωση, η σεξουαλική κακοποίηση γυναικών (το θέμα αυτό συναντήθηκε σε περισσότερες από κάθε άλλη χρονιά ταινίες), η γενιά των social media, ο εθισμός στο διαδίκτυο, η διαχείριση της απώλειας και βέβαια οι ανθρώπινες σχέσεις.

Αν και από το πρόγραμμα λείπουν οι κωμωδίες, αρκετοί σκηνοθέτες επέλεξαν να διηγηθούν μετααποκαλυπτικές ιστορίες για το ζοφερό αύριο ενός πολιτισμού σε παρακμή.

Ενδεικτικά, παρουσιάζουμε κάποιες ταινίες που ξεχώρισαν για την ολοκληρωμένη αποτύπωση της θεματικής τους και τις ερμηνείες των πρωταγωνιστών τους.

«Έκτορας Μαλό: Η τελευταία μέρα της χρονιάς» της Ζακλίν Λέντζου

Βινιέτες από την καθημερινότητα μιας κοπέλας που κουβαλάει τη μοναξιά όλου του κόσμου σε ένα συνειρμικό φιλμ που πατάει με το ένα πόδι στην μυθοπλασία και με το άλλο στο ημερολογιακό σινεμά του Γιόνας Μέκας. Στη νέα της ταινία (που έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στην Εβδομάδα Κριτικής των Καννών, όπου και απέσπασε το πρώτο βραβείο Leica Cine Discovery award) η Ζακλίν Λέντζου κάνει μια μικρή μελέτη πάνω στο τραγελαφικό της μοναξιάς. Η ηρωίδα της, η Σοφία, ερμηνευμένη εξαιρετικά από την Σοφία Κόκκαλη, λίγο πριν αλλάξει ο χρόνος θα ανακαλύψει ότι δεν έχει κανέναν για να μοιραστεί το όνειρό της.

«Η Σιγή των Ψαριών όταν Πεθαίνουν» του Βασίλη Κεκάτου

Ένα σεναριακό εύρημα της μιας ιδέας γίνεται στα χέρια του Bασίλη Κεκάτου ένα σπαρακτικό, υπαρξιακό θρίλερ που δεν χάνει το χιούμορ του ακόμα και στις πιο σκοτεινές στιγμές του. Οι επιρροές του Β.Κεκάτου πολλές: από τον Κάφκα μέχρι τον Καρυωτάκη. Ο ήρωας του (Ανδρέας Κωνσταντίνου) μια μέρα μαθαίνει πως είναι νεκρός. «Η έμπνευση μου ήρθε από ένα προσωπικό βίωμα. Όταν βρέθηκα στην Κεφαλονιά για να παραστώ στην κηδεία του παππού μου, αντίκρισα ένα κηδειόχαρτο με το όνομά μου (είχαμε το ίδιο όνομα με τον παππού) και στο υποσυνείδητό του γεννήθηκε η ιδέα του δικού μου θανάτου» αναφέρει ο σκηνοθέτης. Αυτήν την αίσθηση θέλησε να μεταφέρει στη ταινία, όπου στο επίκεντρο είναι ένας μέσος άνθρωπος ο οποίος δεν έχει μάθει να αντιδρά στην ιδέα του θανάτου.

«Muffin» του Ντάνιελ Μπόλντα

Μια κλασική ιστορία από το σύμπαν της επιστημονικής φαντασίας εκμοντερνίζεται με κέφι, νέον φώτα, ερμηνείες πρώτης γραμμής και σάουντρακ από τον Αλέξανδρο Βούλγαρη (The Boy). Πρόθυμος να πληρώσει το τίμημα για μια νέα, φανταχτερή ζωή, ένας άντρας σταματάει το αυτοκίνητό του στη μέση του πουθενά και εγκαταλείπει τον πατέρα του μόνο του στο δάσος. Η πρώτη μικρού μήκους του Ντ. Μπόλντα είναι μία ταινία για τις «επιλογές και τις προτεραιότητες του καθενός, μία αλληγορία που ο καθένας μπορεί να την μεταφράσει όπως θέλει για τον εαυτό του».

«Κιόκου πριν έρθει το καλοκαίρι» του Κωστή Χαραμουντάνη

Αστείο και μελαγχολικό, ποπ και πειραματικό, υστερικό αλλά και ήσυχο όπου χρειάζεται, το φιλμ του Κωστή Χαραμουντάνη είναι κάτι περισσότερο από μια άσκηση ύφους και μια σπάνια περίπτωση που η φόρμα και το περιεχόμενο είναι αλληλένδετα. Σε μια αλληλουχία εικόνων που φεύγουν η μία πίσω από την άλλη, η ταινία καταγράφει στιγμές και αναμνήσεις από τη ζωή δυο αδερφιών. Ο ίδιος, χαρακτηρίζει την ταινία του πειραματική καθώς τραβήχτηκε με μια κάμερα που δεν είναι για κινηματογραφικές λήψεις. «Η ταινία δημιουργήθηκε με σκοπό να εισάγουμε τους θεατές στη μεγάλου μήκους που θ' ακολουθήσει. Ήταν επίσης μία ευκαιρία για ν' ανακαλύψουμε τους χαρακτήρες και τις δυνατότητές τους» σημειώνει.

«Yawth» των Δημήτρη Τσακαλέα και Λήδας Βαρτζιώτη

Τα social media, το άγχος της τέλειας βραδιάς, η εργασία που δεν έγινε ποτέ και η μελαγχολία του ξημερώματος σε ένα δεκάλεπτο φιλμ που δεν μένει ποτέ από μπαταρία. Η ταινία μιλά για τη γενιά των εικοσάρηδων και για τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούν και ερωτεύονται στη σημερινή εποχή. «Θελήσαμε να μιλήσουμε για ένα συνηθισμένο βράδυ Παρασκευής- το οποίο όλοι έχουμε περάσει- με έναν τρόπο που θα έδινε στο θεατή την αίσθηση ότι ενώ είσαι σε πέντε διαφορετικές εφαρμογές social media, την ίδια στιγμή κανονίζεις για το πού θα βρεθείς για μπύρα» αναφέρουν οι σκηνοθέτες.

«Hippo» του Θεοφύλακτου Αργυρού

Μια καθημερινή ιστορία σχολικού μπούλινγκ εξελίσσεται σε μια παραβολή για τη γέννηση του κακού και τη διαδοχή της βίας που βλέπεται και από τις δυο όψεις της. Στο «Hippo» παρακολουθούμε τον Σωτήρη, έναν εύσωμο μαθητή με ιδιαίτερο ταλέντο στο σχέδιο, ο οποίος, δέχεται καθημερινή ψυχολογική και σωματική βία από τους συμμαθητές του. Η μετάλλαξη του από ένα συνεσταλμένο παιδί σε ένα «αγρίμι - ιπποπόταμο» είναι ουσιαστικά η δική του διαφυγή σε αυτό το παιχνίδι επιβίωσης.

«Μόλλυ 6 με 8» του Ευθύμη Μιχελουδάκη

Ένα κεφάλαιο του βιβλίου του Νίκου Νικολαΐδη «Μια Στεκιά στο Μάτι του Μοντεζούμα», γίνεται αφορμή για μια μικρή και τρυφερά γεμάτη από αναφορές ταινία, με τον Χάρη Φραγκούλη και τη Σοφία Κόκκαλη, σύμβολα ενός έρωτα απραγματοποίητου, να λάμπουν μέσα στα κάδρα της.

«Βουρβουρού» της Καρίνας Λογοθέτη

Ο εξάχρονος Μάρκος, μοιράζεται τις αναμνήσεις του από τα καλοκαίρια που περνούσε με τον μεγαλύτερο αδελφό του, στο σπίτι του παράξενου παππού του, που λάτρευε ως θεό του το αυγό, στην παραθαλάσσια Βουρβουρού. Με παιχνιδιάρικη αφήγηση, εκθαμβωτικό art direction και φωτογραφία, το ντεμπούτο της Καρίνας Λογοθέτη διαχειρίζεται με ευφυΐα και τρυφερότητα την έννοια της απώλειας.

«Άρια» της Μυρσίνης Αριστείδου

Νταρντενικών διαθέσεων δράμα ενηλικίωσης, που ενώ η αφήγηση του γίνεται σε αληθινό χρόνο, μοιάζει να διατρέχει όλη τη σχέση ενός κοριτσιού με τον πατέρα του. Με φόντο μια μελαγχολική πόλη και την κάμερα κεντραρισμένη στο δυνατό πρόσωπο της πρωταγωνίστριάς της, η Μυρσίνη Αριστείδου αφηγείται την ιστορία της δεκαεξάχρονης 'Αριας, η οποία περιμένει αγωνιωδώς ένα μάθημα οδήγησης με τον πατέρα της. Όταν όμως τελικά αυτός φτάνει, αντί για μάθημα, της εμπιστεύεται τη φροντίδα μιας νεαρής Κινέζας μετανάστριας που δεν μιλά ούτε ελληνικά ούτε αγγλικά.

«Όλα για Όλα» του Μαρίνου Σκλαβουνάκη

Στιβαρό και άγριο νέο-γουέστερν που υπηρετεί ταυτόχρονα και με σεβασμό τους αντρικούς κώδικες τιμής του σύμπαντος του Ζαν-Πιέρ Μελβίλ και του λαϊκού, σύγχρονου «ρεαλισμού» του Γιάννη Οικονομίδη (ο οποίος, όχι τυχαία, κρατάει έναν κομβικό ρόλο στην ταινία).

«Beyond Good & Evil or (The Exuberantly Painful Process of Teething)» του Αλέξανδρου Παπαθανασόπουλου

Κλειστοφοβικό, διαλογικό και φορτωμένο με αναφορές που ξεκινούν από την φιλοσοφία και καταλήγουν στα κόμικ το ντεμπούτο του Αλέξανδρου Παπαθανασόπουλου είναι μια στιλάτη άσκηση στο σινεμά είδους. Η ταινία φέρνει έναν νεαρό ιδεαλιστή αντιμέτωπο με τις αξίες του. Πρόκειται για το πρώτο μέρος μιας τριλογίας που ετοιμάζει ο σκηνοθέτης, και αποτελεί ένα σχόλιο για τη δύναμη της ανθρώπινης επιθυμίας για ελευθερία και τη σημασία των επιλογών μας.

«Όταν ήμουν στο λύκειο, ήμουν ερωτευμένος με την Άννα» της Ελένης Μητροπούλου

Μαύρη κωμωδία (με στοιχεία φάρσας) για τις σχέσεις, με μια ομάδα ηθοποιών (Χάρης Φραγκούλης, Σοφία Κόκκαλη, Ανδρέας Κοντόπουλος και Ηρώ Μπέζου) που φέρνουν με επιτυχία τη δοκιμασμένη τους χημεία από το θέατρο στο σινεμά.