Σπαρτιάτες: Μιλούσαν λίγο αλλά πολεμούσαν πολύ - Νέο βιβλίο για τους θρυλικούς μαχητές

Το νέο βιβλίο του Άντριου Μπέιλις, Sparta: The Rise and Fall of an Ancient Superpower, αποκαλύπτει πώς η στρατιωτική πειθαρχία και η αφοσίωσή τους στη δόξα έκαναν τους Σπαρτιάτες τόσο ακατανίκητους όσο και αδύναμους μακροπρόθεσμα.

Αν και η κοινωνία τους ήταν σκληρή, με αυστηρές δοκιμασίες για τα αγόρια από την ηλικία των επτά ετών και ανελέητη συμπεριφορά απέναντι στους ήλιους (δούλους της Σπάρτης), υπήρχαν και προοδευτικά στοιχεία: οι γυναίκες είχαν λόγο και μπορούσαν να κατέχουν γη – κάτι που δεν συνέβαινε στη Βρετανία μέχρι το 1882. Η αφοσίωση στη στρατιωτική αρετή και την τιμή ήταν τόσο απόλυτη που η επιβίωση θεωρούνταν ντροπή.

Το βιβλίο του Μπέιλις παρουσιάζει με λεπτομέρεια τη σκληρή, συχνά απάνθρωπη καθημερινότητα των Σπαρτιατών, αλλά και την πολιτική τους στρατηγική, από τις συμμαχίες με την Αθήνα μέχρι την κατάληψη και την ήττα στη Λεύκτρα από τη Θήβα. Η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού και η εμμονή στην πολεμική αρετή ήταν οι κύριοι λόγοι για την πτώση τους: το 480 π.Χ., περίπου το 7,5% των ενήλικων ανδρών της Σπάρτης σκοτώθηκαν σε μια μόνο μάχη και ο πληθυσμός τους παρέμεινε περιορισμένος λόγω των αυστηρών κοινωνικών κανόνων.

Ενώ οι Σπαρτιάτες έκαναν τους Ρωμαίους να φαίνονται μετρημένοι στην προσαρμογή και την ολοκλήρωση της κατάκτησής τους, οι Σπαρτιάτες απέτυχαν να ενσωματωθούν στους κατακτημένους λαούς και επικεντρώθηκαν αποκλειστικά στη νίκη της επόμενης μάχης. Όπως παρατηρεί ο Θουκυδίδης, τα κτίρια που άφησαν πίσω τους δεν δείχνουν την ισχύ που πραγματικά κατείχαν.

Το βιβλίο του Μπέιλις είναι μια συναρπαστική αναδρομή στην άνοδο και την πτώση μιας κοινωνίας που είχε στόχο μόνο τη στρατιωτική δόξα, αποδεικνύοντας ότι η αυστηρή πειθαρχία και η αφοσίωση στη μάχη δεν αρκούν για να δημιουργηθεί μια διαρκής υπερδύναμη.