Avatar: Fire and Ash – Ένα φιλόδοξο ταξίδι στην Πανδώρα με...άνισο αποτέλεσμα

Το Avatar: Fire and Ash επιχειρεί να διευρύνει ακόμη περισσότερο το σύμπαν της σειράς, παραδίδοντας 197 λεπτά εντυπωσιακών εικόνων, έντονων θεματικών αναζητήσεων και πνευματικών προβληματισμών, που όμως δεν καταφέρνουν πάντα να συνδεθούν σε ένα σφιχτό, απολύτως λειτουργικό σύνολο.

Η τεράστια επιτυχία των δύο πρώτων Avatar –δύο από τις εμπορικότερες ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου– εξηγεί απόλυτα τη συνέχιση του franchise. Στο Fire and Ash, ο Κάμερον μοιάζει αποφασισμένος να εμβαθύνει ακόμη περισσότερο στον κόσμο που δημιούργησε, επιλέγοντας μια πιο αργή, στοχαστική αφήγηση και μια διάρκεια που ξεπερνά κατά μισή ώρα την πρώτη ταινία του 2009. Η φιλοδοξία είναι σαφής, αν και για πολλούς θεατές η έκταση αυτή λειτουργεί εις βάρος της συνοχής.

Ένα από τα βασικά ζητήματα που επισημαίνονται είναι ότι η ταινία δυσκολεύεται να σταθεί πλήρως ως αυτόνομο έργο. Παρά τον πλούτο των ιδεών και των σκηνών, η δραματουργική της καμπύλη δεν ακολουθεί ξεκάθαρα την κλασική δομή αρχής, μέσης και τέλους. Ο σκηνοθέτης φαίνεται να απευθύνεται πρωτίστως σε θεατές ήδη εξοικειωμένους και συναισθηματικά δεμένους με το σύμπαν της Πανδώρας, ζητώντας τους υπομονή και αφοσίωση σε μια ιστορία που εκτυλίσσεται σε βάθος χρόνου.

Σε αντίθεση με το πρώτο Avatar, που έδινε την αίσθηση ενός τολμηρά φουτουριστικού οράματος, το Fire and Ash υιοθετεί έναν πιο γνώριμο, σχεδόν νοσταλγικό τόνο. Οι οικολογικές και πολιτικές θεματικές παραμένουν παρούσες, αλλά η αφήγηση μετατοπίζεται από τον Τζέικ Σάλι και τη Νεϊτίρι προς τα παιδιά τους, επιχειρώντας να εξερευνήσει τη νέα γενιά των Να’βι. Η επιλογή αυτή ανοίγει ενδιαφέρουσες προοπτικές, αν και οι νέοι χαρακτήρες δεν αποκτούν πάντα την απαραίτητη διακριτή ταυτότητα.

Η ταινία κινείται ανάμεσα σε εντυπωσιακές σκηνές δράσης, εκτενείς συζητήσεις γύρω από την πνευματικότητα και τις αξίες των Να’βι, αλλά και πιο ανάλαφρες, σχεδόν καθημερινές στιγμές, που προσδίδουν έναν απροσδόκητα ανθρώπινο τόνο. Το αποτέλεσμα είναι άνισο: στιγμές αυθεντικής κινηματογραφικής δύναμης συνυπάρχουν με σκηνές που μοιάζουν να παρατείνουν την αφήγηση χωρίς σαφή δραματική αναγκαιότητα.

Ακόμη και το οπτικό σκέλος, σήμα κατατεθέν του franchise, αντιμετωπίζεται πλέον με μεγαλύτερη εξοικείωση από το κοινό. Η Πανδώρα εξακολουθεί να είναι εντυπωσιακή, όμως η αίσθηση της πρωτοπορίας έχει αναπόφευκτα αμβλυνθεί, μετά από σχεδόν εννέα ώρες κινηματογραφικού χρόνου στον ίδιο κόσμο. Η τεχνολογία της performance capture παραμένει υψηλού επιπέδου, αλλά δεν προκαλεί πια το ίδιο δέος όπως στο παρελθόν.

Τέλος, το γεγονός ότι έχουν ήδη ανακοινωθεί δύο ακόμη συνέχειες επηρεάζει αναπόφευκτα την αίσθηση δραματικού ρίσκου. Η ιστορία μοιάζει περισσότερο με ένα μεγάλο, ενιαίο αφήγημα σε εξέλιξη, παρά με μια ταινία που κορυφώνεται και ολοκληρώνεται εδώ. Το Avatar: Fire and Ash δεν στερείται φιλοδοξίας ούτε τεχνικής αρτιότητας· μένει όμως να φανεί αν η υπομονή του κοινού θα ανταμειφθεί πλήρως στις επόμενες πράξεις αυτού του φιλόδοξου κινηματογραφικού έπους.