ΚΟΣΜΟΣ

Εκλογές Γερμανία: Μικρό προβάδισμα του SPD - Τα σενάρια για την κυβέρνηση συνασπισμού

Εκλογές Γερμανία: Μικρό προβάδισμα του SPD - Τα σενάρια για την κυβέρνηση συνασπισμού
(Sebastian Gollnow/Pool via AP)

Όλαφ Σολτς και Άρμιν Λάσετ διεκδικούν καγκελαρία της χώρας, σε μια εκλογική βραδιά που προμηνύεται μακρά για τη Γερμανία, κάτι το οποίο επεσήμαναν και οι δύο υποψήφιοι στις δηλώσεις τους αμέσως μετά το κλείσιμο των καλπών και της ανακοίνωσης των πρώτων exit poll. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής επίσημα αποτελέσματα από την καταμέτρηση των ψήφων, το SPD προηγείται κατά 1,5% των CDU/CSU.

Συγκεκριμένα, προβάδισμα με 25,7% (+5,2 από το 2017) δίνει στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) η επίσημη καταμέτρηση, έναντι ποσοστού 24,2% (-7,9) της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU).

Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία καταμέτρησης, οι Πράσινοι εξασφαλίζουν 14,6% (+5,7), το Κόμμα των Φιλελευθέρων (FDP) 11,5% (+0,7), η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) 10,4% (-2,3) και η Αριστερά 4,8% (-4,3).

Αν η τελική εικόνα δεν διαφοροποιηθεί ουσιαστικά, αριθμητικά τουλάχιστον είναι εφικτός: ένας «μεγάλος» συνασπισμός SPD-CDU/CSU, ένας συνασπισμός «Τζαμάικα» με CDU/CSU, Πράσινους και FDP, ένας συνασπισμός «φανάρι κυκλοφορίας» με SPD, Πράσινους και FDP, ενώ δεν είναι εφικτός ο συνασπισμός SPD, Πρασίνων, Αριστεράς.

Το αδελφό κόμμα του CDU στη Βαυαρία, η Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CSU) κατέγραψε το χειρότερο αποτέλεσμα των 70 χρόνων, κερδίζοντας 32,8%, κατά έξι μονάδες λιγότερο από το 2017.

Σε μία ασυνήθιστη εκλογική αναμέτρηση, και ενώ το αποτέλεσμα δεν έχει ακόμα κριθεί, το SPD φαίνεται ότι αναδεικνύεται νικητής, ανεβάζοντας κατά πολύ τα ποσοστά του, με τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης να κάνουν λόγο για «νεκρανάσταση».

Από την άλλη, η Χριστιανική Ένωση (Χριστιανοδημοκράτες/ Χριστιανοκοινωνιστές) είναι η μεγάλη ηττημένη της βραδιάς, αφού καταποντίστηκε, σημειώνοντας τα χειρότερα αποτελέσματα στην ιστορία της.

Παράλληλα, σημαντική πτώση καταγράφει η ακροδεξιά AfD, αλλά και η Αριστερά (Linke), που συγκεντρώνει το οριακό για την είσοδό της στο Κοινοβούλιο 5%. Όμως, και σε περίπτωση που η Αριστερά δεν ξεπεράσει το όριο του 5%, θα πρέπει να θεωρείται σίγουρο ότι θα εκπροσωπείται στη βουλή. Μια από τις προϋποθέσεις για την είσοδο ενός κόμματος στη Κοινοβούλιο είναι η απευθείας εκλογή τριών βουλευτών ενός κόμματος. Τουλάχιστον τρεις εκλογικές περιφέρειες στο Βερολίνο θεωρούνται προπύργια της Αριστεράς.

Το ερώτημα, ωστόσο, παραμένει για το ποιος θα είναι ο επόμενος καγκελάριος της χώρας, που θα διαδεχθεί την Άνγκελα Μέρκελ. Και με ποιον συνασπισμό θα κυβερνήσει τη χώρα στο μέλλον; Ρόλο ρυθμιστή φαίνεται πως θα έχουν οι Πράσινοι και οι Φιλελεύθεροι.

Και ενώ οι κάλπες έκλεισαν, τα δύσκολα τώρα αρχίζουν. Οι έξι αρχηγοί έκαναν μια πρώτη αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος στην σε τηλεοπτικό στρογγυλό τραπέζι, τον «Γύρο των Ελεφάντων» (Elefantenrunde).

Ανοιχτοί σε συνεργασία, αλλά δεν δεσμεύονται Πράσινοι και Φιλελεύθεροι

Στη διάρκεια της συζήτησης, η Αναλένα Μπέρμποκ ρωτήθηκε με ποιον θα συνεργαστεί για το σχηματισμό κυβέρνησης, αλλά η επικεφαλής των «Πράσινων» απέφυγε να ανοίξει τα χαρτιά της, λέγοντας ότι δεν μπορεί να απαντηθεί αυτή η ερώτηση όταν ακόμη δεν έχει γίνει καμία συζήτηση μεταξύ της ιδίας και των υποψηφίων Όλαφ Σολτς και Άρμιν Λάσετ. Υπογράμμισε, πάντως, ότι για να μπει το κόμμα των «Πράσινων» σε κυβέρνηση συνασπισμού, θα πρέπει τα περιβαλλοντικά ζητήματα να βρίσκονται στις βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησης αυτής.

Στις πρώτες δηλώσεις της, μετά το κλείσιμο της κάλπης, η Μπέρμποκ είχε αναφέρει ότι η Γερμανία έχει ανάγκη από μια «κυβέρνηση (για την προστασία) του κλίματος»· ο δε συμπρόεδρος του κόμματος, Ρόμπερτ Χάμπεκ, διαβεβαίωσε ότι οι Πράσινοι θέλουν να κυβερνήσουν και ότι υπάρχει «μια καλή ευκαιρία» να συμμετέχουν στην επόμενη κυβέρνηση από θέση ισχύος.

Όπως και οι Φιλελεύθεροι, έτσι και οι Πράσινοι άφησαν ανοιχτό αν θα κυβερνήσουν με τους Σοσιαλδημοκράτες ή με τα χριστιανικά κόμματα.

Ο πρόεδρος των Φιλελεύθερων, Κρίστιαν Λίντνερ, επεσήμανε για μια ακόμη φορά ότι τα περισσότερα κοινά σημεία οι Φιλελεύθεροι τα έχουν με το CDU και το CSU. Παράλληλα δήλωσε όμως ότι είναι ανοιχτός και για συνομιλίες με τους Σοσιαλδημοκράτες. Στόχος του είναι μια «κυβέρνηση του Kέντρου».

Καθώς φαίνεται, θα χρειαστούν μακρές διαβουλεύσεις για τον σχηματισμό του επόμενου κυβερνητικού συνασπισμού, ο οποίος το πιθανότερο είναι ότι θα χρειάζεται να περιλαμβάνει τρία κόμματα, κάτι που δεν έχει συμβεί στη Γερμανία από τη δεκαετία του 1950.

Η 67χρονη Μέρκελ ίσως χρειαστεί να παραμείνει επικεφαλής της Γερμανίας ως το τέλος του έτους, αν και τόσο ο Όλαφ Σολτς, όσο και ο Άρμιν Λάσετ τόνισαν κατά τις δηλώσεις τους ότι στόχος τους είναι να σχηματιστεί κυβέρνηση πριν από τα Χριστούγεννα.

SPD: Είναι σαφές ότι οι ψηφοφόροι θέλουν Σολτς για την καγκελαρία

Αμέσως μετά το κλείσιμο των καλπών, ο ηγέτης του SPD Όλαφ Σολτς δήλωσε πως είναι σαφές ότι οι ψηφοφόροι τον θέλουν ως καγκελάριο. «Τώρα περιμένουμε τα τελικά αποτελέσματα και μετά αρχίζουμε τη δουλειά» δήλωσε, υπό τις επευφημίες των υποστηρικτών του.

«Είμαι πολύ ευχαριστημένος που οι πολίτες αυτής της χώρας ψήφισαν με τον τρόπο που ψήφισαν. Αποφάσισαν ότι το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα τα πάει καλύτερα εδώ και πάρα πολύ καιρό και αυτό είναι πραγματική επιτυχία.

(AP Photo/Michael Sohn)

»Θα είναι μια μακρά εκλογική βραδιά, αυτό είναι σίγουρο, αλλά κάτι άλλο που είναι σίγουρο είναι ότι πολλοί πολίτες ψήφισαν το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα γιατί θέλουν μια αλλαγή στην διακυβέρνηση και θέλουν ο καγκελάριος να είναι ο Όλαφ Σολτς.

»Καθώς βγαίνουν τα αποτελέσματα των exit poll βλέπουμε ότι λαμβάνουμε μεγάλη στήριξη από τους πολίτες αυτής της χώρας και αυτό είναι η εντολή που μας δίνεται για να διασφαλίσουμε ότι ό,τι είπαμε στην προεκλογική μας εκστρατεία, όλες μας οι προτάσεις, θα υλοποιηθούν. Σε αυτό το σημείο αφήστε με να σας ευχαριστήσω. Ευχαριστώ τους πολίτες που ψήφισαν εμένα, εμάς, και έχουμε αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα».

«Έχουμε εντολή να κυβερνήσουμε και ο Όλαφ Σολτς να γίνει Καγκελάριος», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του SPD Λαρς Κλινγκμπάιλ, αναφερόμενος στην πρόγνωση αποτελέσματος που δίνει στο κόμμα του προβάδισμα δύο μονάδων έναντι των CDU/CSU.

Πάντως, ο Όλαφ Σολτς αντιμετωπίζει ακόμη το ενδεχόμενο διαπραγματεύσεων που μπορεί να κρατήσουν μήνες για την εξασφάλιση κυβερνητικού συνασπισμού, με τον κύριο αντίπαλό του, τον ηγέτη των Χριστιανοδημοκρατών Άρμιν Λέσετ, να επιμένει ότι θα προσπαθήσει να ηγηθεί της επόμενης κυβέρνησης.

Λάσετ: Δεν είμαστε ευχαριστημένοι με αυτά τα αποτελέσματα

Στην πρώτη του εμφάνιση μετά το κλείσιμο των εκλογικών κέντρων, ο υποψήφιος καγκελάριος της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU) Άρμιν Λάσετ εμφανίστηκε αισιόδοξος για τη νίκη, λέγοντας ότι θα κάνει ό, τι περνά από το χέρι του για να σχηματίσει μια ομοσπονδιακή κυβέρνηση υπό την ηγεσία της Ένωσης. Όπως είπε,ακόμα το αποτέλεσμα δεν είναι σαφές και πως θα είναι μια μακρά βραδιά, ενώ ευχαρίστησε την Άνγκελα Μέρκελ. Τα exit poll που ανακοινώθηκαν μετά το κλείσιμο των καλπών έδειξαν αρχικά ισοπαλία μεταξύ του SPD και του CDU/CSU, ωστόσο στη συνέχεια το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) φέρεται να έχει ένα οριακό προβάδισμα, έναντι της Χριστιανικής Ένωσης. Τίποτα, ωστόσο, δεν έχει ακόμα κριθεί και η βραδιά εξελίσσεται σε θρίλερ.

«Σήμερα είναι μια ασυνήθιστη εκλογική βραδιά. Για πρώτη φορά εδώ και 16 χρόνια, η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δεν είναι υποψήφια για την καγκελαρία. Δεκαέξι πολύ καλά χρόνια για την Γερμανία και για το λόγο αυτό θέλω να ευχαριστήσω την Άνγκελα Μέρκελ», τόνισε ο Άρμιν Λάσετ και συνέχισε:

«Ήταν σαφές σε εμάς ότι χωρίς εκείνη δίπλα μας, θα ήταν ένας πολύ σκληρός προεκλογικός αγώνας, θα ήταν μάχη στήθος με στήθος και αυτό ακριβώς συνέβη. Αυτή την βραδιά βιώνουμε μια ασυνήθιστη κατάσταση, ακόμα δεν έχουμε αξιόπιστους αριθμούς, αξιόπιστα αποτελέσματα».

(AP Photo/Martin Meissner)

«Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι δεν είμαστε ευχαριστημένοι με αυτά τα αποτελέσματα και το αποτέλεσμα αυτών των εκλογών είναι ασαφές. Θα είναι μια μακρά νύχτα», σημείωσε στη συνέχεια και πρόσθεσε:

«Αυτό που είναι σίγουρο είναι πως τα εκλογικά αποτελέσματα θα σημαίνουν για το CDU και όλα τα Δημοκρατικά κόμματα, θα είναι μια πρόκληση για να θέσουμε τους στόχους για τα επόμενα χρόνια. Γι’αυτό πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι Δημοκράτες σε αυτή τη χώρα πρέπει να ξεπεράσουν όλες τις αντιφάσεις τους και να κρατήσουν τη Γερμανία ενωμένη».

Φαίνεται ότι για πρώτη φορά θα έχουμε μία ομοσπονδιακή κυβέρνηση με τρεις συνασπισμούς. Και εμείς λάβαμε από τους ψηφοφόρους μας σαφή εντολή πως κάθε ψήφος για την Ένωση ήταν ψήφος κατά μιας αριστερής κυβέρνησης, είπε. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα κάνουμε ό, τι περνά από το χέρι μας για να σχηματίσουμε μια ομοσπονδιακή κυβέρνηση υπό την ηγεσία της Ένωσης».

Ικανοποίηση Λίντνερ

Ο επικεφαλής του Κόμματος των Φιλελεύθερων (FDP), Κρίστιαν Λίντνερ, δεν αποκλείεται να έχει τελικά τον ρόλο του ρυθμιστή της επόμενης κυβέρνησης. «Οι πολίτες θέλουν μια κυβέρνηση του κέντρου», δήλωσε και εξέφρασε την ικανοποίησή του για το αποτέλεσμα του κόμματός του. Η δήλωσή του ερμηνεύτηκε από πολλούς σχολιαστές ως νύξη προς την Χριστιανική Ένωση.

Μεγάλη συμμετοχή των Γερμανών ψηφοφόρων

H συμμετοχή των Γερμανών στις σημερινές βουλευτικές εκλογές ήταν μεγάλη, όπως έδειξαν τα πρώτα στοιχεία που ανακοίνωσε το Κεντρικό Εκλογικό Γραφείο. Σύμφωνα με τον ενδιάμεσο υπολογισμό, στα περισσότερα κρατίδια διαπιστώθηκε ελαφρώς υψηλότερη συμμετοχή των ψηφοφόρων από ό,τι στις προηγούμενες εκλογές, το 2017, όταν ψήφισε το 76,2% των δικαιούχων.

Ερώτημα δημιουργήθηκε για το αν θα μετρήσει η ψήφος του υποψήφιου καγκελάριου Άρμιν Λάσετ, ο οποίος κατά την άσκηση νωρίτερα σήμερα του εκλογικού του δικαιώματος στο 'Ααχεν, δίπλωσε το ψηφοδέλτιο κατά τρόπο ώστε να φαίνεται τι είχε ψηφίσει, κάτι που απαγορεύεται.

Η Κεντρική Εφορευτική Επιτροπή ανακοίνωσε εν τέλει ότι η ψήφος του θα μετρηθεί κανονικά ως έγκυρη, παρά το γεγονός ότι συνιστά «παραβίαση του απορρήτου της ψηφοφορίας».

Αλλαγή πολιτικής και πιθανά σενάρια

Σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκλογές το 2017 και το 2013, υπάρχουν «πολύ περισσότερες πιθανότητες σημαντικής αλλαγής στη γερμανική πολιτική και ατζέντα μετά τις εκλογές», σύμφωνα με τον Pepijn Bergsen, ερευνητή που παρακολουθεί τη χώρα για το διεθνές think tank Chatham House.

Τα πιο πιθανά σενάρια για τον σχηματισμό του νέου κυβερνητικού συνασπισμού θέλουν όποιο κερδίσει την πρώτη θέση μεταξύ του SPD και του CDU να σχηματίζει κυβέρνηση με τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες (FDP).

Οι Πράσινοι επιθυμούν να συμμετάσχουν στον μελλοντικό κυβερνητικό συνασπισμό, κατά προτίμηση με το SPD.

Η Αριστερά (Die Linke) φαίνεται επίσης έτοιμη να συμμετάσχει στην κυβέρνηση, αλλά μάλλον πρέπει πρώτα να αλλάξει θέση όσον αφορά το ΝΑΤΟ.

Το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), που εισήλθε για πρώτη φορά στη Μπούντεσταγκ πριν τέσσερα χρόνια, αναμένεται να εδραιωθεί στο πολιτικό τοπίο, συγκεντρώνοντας περίπου το 10%, πάντως κανένα κόμμα δεν προτίθεται να το συμπεριλάβει στον κυβερνητικό συνασπισμό.

Οι υποψήφιοι διάδοχοι Μέρκελ

Όλαφ Σολτς (Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα SPD)

Michael Kappeler/Pool via AP

Ο Όλαφ Σολτς θα ήταν ο ιδανικός υποψήφιος Καγκελάριος για το... Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (CDU/CSU). Αυτή ήταν ίσως μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες και η άποψη του δικού του κόμματος, των Σοσιαλδημοκρατών (SPD). Την επόμενη Κυριακή όμως, ο... «Μέρκελ του SPD» είναι πολύ πιθανό να πανηγυρίσει τη νίκη, πετυχαίνοντας μια από τις πιο θεαματικές «νεκραναστάσεις» στην γερμανική πολιτική ιστορία, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ανταποκρίτρια του ΑΠΕ-ΜΠΕ στο Βερολίνο, Φ.Καραβίτη.

Οι φήμες λένε ότι μετά τις εκλογές του 2017, όταν σχηματιζόταν η κυβέρνηση CDU/CSU-SPD, η Άνγκελα Μέρκελ συμφώνησε να δοθεί το υπουργείο Οικονομικών στον «μικρό» εταίρο μόνο επειδή τη θέση θα αναλάμβανε ο Όλαφ Σολτς, τον οποίο γνώριζε καλά από την πρώτη συγκυβέρνηση με τους Σοσιαλδημοκράτες. Σε εκείνη την κυβέρνηση ο κ. Σολτς συμμετείχε ως υπουργός Εργασίας. Πόσα κοινά είχε αλήθεια ο κ. Σολτς με τον προκάτοχό του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε; Όχι πολλά. Πίστευε όμως κι αυτός στους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, στα «νοικοκυρεμένα» δημοσιονομικά και στις περιορισμένες δημόσιες δαπάνες. Εγγυάτο, με άλλα λόγια, ότι όσα μάζευε τα προηγούμενα χρόνια ο κ. Σόιμπλε δεν θα τα σκόρπιζε το SPD.

Δεν είναι λοιπόν να απορεί κανείς που ο Όλαφ Σολτς δεν κατάφερε το 2018 να εκλεγεί αρχηγός του κόμματός του, αλλά έχασε από το αριστερό δίδυμο των Σάσκια Έσκεν και Νόρμπερτ Βάλτερ-Μπόργιανς. Το SPD, με προτάσεις όπως για κατάργηση της ιδιοκτησίας στα ακίνητα, βάδιζε ολοταχώς προς τα μονοψήφια νούμερα. Η διαπίστωση αυτή, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη δημοτικότητα του κ. Σολτς και την ικανότητά του για διείσδυση σε άλλους πολιτικούς χώρους, κατέστησε την επιλογή του ως υποψηφίου καγκελάριου σχεδόν μονόδρομο. Οι Σοσιαλδημοκράτες τον επέλεξαν μάλιστα ήδη από το προηγούμενο καλοκαίρι, αποφεύγοντας τις εσωκομματικές κρίσεις και τα δράματα.

Η πανδημία ήρθε να ενισχύσει περαιτέρω το προφίλ του αποτελεσματικού και ευέλικτου διαχειριστή, όταν εισηγήθηκε πακέτα βοήθειας χωρίς προηγούμενο, προκειμένου να προστατεύσει επιχειρήσεις και εργαζόμενους. Η δε ευκολία του να δανείζεται για πρώτη φορά από τις αγορές και ταυτόχρονα να σχεδιάζει την αποπληρωμή των δανείων έδειξε ότι μπορεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις ανάγκες των καιρών και σε αυτές του μέλλοντος. Ο πραγματισμός αποτελεί ούτως ή άλλως το κυρίαρχο χαρακτηριστικό του Όλαφ Σολτς, μαζί με την παροιμιώδη ηρεμία, η οποία έχει αποδειχτεί ότι δεν χάνεται υπό οποιεσδήποτε συνθήκες πίεσης. Ούτε καν όταν το υπουργείο του βρίσκεται -προεκλογικά- να ελέγχεται για προβλήματα στη λειτουργία της υπηρεσίας καταπολέμησης του μαύρου χρήματος.

Ανεξάρτητα από την έκβαση των εκλογών, η ανέλπιστη ανάδειξη του SPD σε φαβορί αυτής της αναμέτρησης έχει να κάνει περισσότερο με το προφίλ του Όλαφ Σολτς παρά με το ίδιο το κόμμα. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι τα ηγετικά στελέχη έχουν εξαφανιστεί από την προεκλογική εκστρατεία, υπό τον φόβο του λάθους που θα μπορούσε να κοστίσει τη νίκη -μια νίκη που πριν από λίγες εβδομάδες έμοιαζε απίθανη. 'Αλλωστε ο κ. Σολτς κέρδιζε τους δύο αντιπάλους του, τον 'Αρμιν Λάσετ και την Αναλένα Μπέρμποκ, στην απευθείας επιλογή Καγκελάριου, ακόμη και όταν το κόμμα του ερχόταν τρίτο στις δημοσκοπήσεις.

Η ανέλιξη του Όλαφ Σολτς υποδεικνύει μεταξύ άλλων ότι τελικά είναι η προσωπικότητα του υποψηφίου που διαδραματίζει τον καθοριστικό ρόλο, ειδικά σε μια εποχή όπου οι διαχωριστικές ιδεολογικές γραμμές των τριών πρώτων κομμάτων είναι εν πολλοίς δυσδιάκριτες. «It's the leader, stupid!», όπως γράφει εύστοχα ο Βρετανός Εργατικός και δημοσιογράφος 'Αντριου Αντόνις, στο νέο του βιβλίο, αναφερόμενος σε ηγέτες όπως ο Αβραάμ Λίνκολν, αλλά και ο Τζο Μπάιντεν ή ο Μπόρις Τζόνσον.

Οι μέχρι τώρα σοσιαλδημοκράτες καγκελάριοι ήταν πάντως πολύ διαφορετικοί από τον Όλαφ Σολτς: Βίλι Μπράντ, Χέλμουτ Σμιτ, Γκέρχαρντ Σρέντερ -τρεις εξαιρετικά λαμπερές προσωπικότητες. Ο Όλαφ Σολτς, ωστόσο, δεν είναι ούτε ιδιαίτερα φωτογενής ούτε επικοινωνιακά χαρισματικός. Μήπως ήταν οτιδήποτε από τα δύο η Άνγκελα Μέρκελ; Κι όμως. Κατάφερε όχι απλώς να κερδίσει τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις, αλλά και να καθιερωθεί ως εγγυήτρια της σταθερότητας και του κέντρου. Επιπλέον, ο γερμανικός λαός έμαθε να εκτιμά την ευθύτητα, τους χαμηλούς τόνους και την αποτελεσματικότητα, ιδιότητες τις οποίες δεν αμφισβήτησε ποτέ στην απερχόμενη καγκελάριο, ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές.

Όσο όμως και αν ο Όλαφ Σολτς φαίνεται να παίρνει πάνω του την υπόθεση των εκλογών, αν τελικά γίνει καγκελάριος, θα το χρωστάει σε μεγάλο βαθμό και στη βαριά πολιτική κληρονομιά του κόμματός του, η οποία βοήθησε ώστε το SPD να μη χάσει ποτέ -ούτε στα χειρότερά του- τη στόφα του μεγάλου «κυβερνητικού» κόμματος.

'Αρμιν Λάσετ (Χριστιανική Ένωση - CDU/CSU)

AP Photo/Michael Sohn

Αν ο Όλαφ Σολτς διεκδικεί με αξιώσεις την καγκελαρία, παρά την απρόθυμη στήριξη του κόμματός του, η υποψηφιότητα του 'Αρμιν Λάσετ αποτελεί καθαρό θρίαμβο των κομματικών μηχανισμών. Στις 26 Σεπτεμβρίου θα γνωρίζουμε εάν για να παραμείνει κανείς στην καγκελαρία αρκεί να ηγείται του κόμματος που κυβέρνησε την Γερμανία τα 52 από τα 72 χρόνια μετά τον Πόλεμο.

Ο 'Αρμιν Λάσετ εξελέγη αρχηγός του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) τον περασμένο Ιανουάριο, εξασφαλίζοντας τη στήριξη της πλειοψηφίας των 1.001 συνέδρων, όταν όλες οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι οι Γερμανοί θα προτιμούσαν ξεκάθαρα τον αντίπαλό του, Φρίντριχ Μερτς. Αντίστοιχα, λίγους μήνες μετά, με τη στήριξη 46 ηγετικών στελεχών, επιβλήθηκε ως υποψήφιος καγκελάριος της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU), αν και πάλι ο έτερος διεκδικητής, Μάρκους Ζέντερ, ήταν σαφώς δημοφιλέστερος. Στις δύο κρίσιμες μάχες του ο κ. Λάσετ έδειξε ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει τους μηχανισμούς υπέρ του. Και το CDU όμως έδειξε ότι δεν γνωρίζει κάτι άλλο από μηχανισμούς.

Εκείνες τις μέρες φαινόταν ακόμη ότι ήταν αρκετό να κρατάει κανείς την σφραγίδα του CDU για να κερδίσει τις εκλογές. Κι ύστερα άρχισαν οι γκάφες και τα λάθη: Πότε τα γέλια του στην κάμερα ενώ ο ομοσπονδιακός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ εξέφραζε τη θλίψη του για τα θύματα των πλημμυρών στη δυτική Γερμανία, πότε τα περιστατικά λογοκλοπής στο βιβλίο που έγραψε το 2009 και πότε η αδυναμία του να ονομάσει έστω τα δύο πρώτα ζητήματα που θα τον απασχολήσουν από τη θέση του καγκελάριου, ο αρχηγός του CDU τείνει να θεωρηθεί «μη εκλέξιμος».

Το περιοδικό Der Spiegel, ακολουθώντας τον πρόσφατα σε προεκλογική περιοδεία, τον περιέγραψε ως «παραιτημένο, χωρίς διάθεση» πλέον να παλέψει για τη νίκη. Ταυτόχρονα, σχεδόν καθημερινά έρχονται στο φως υποθέσεις που υποδεικνύουν ότι ο υποψήφιος της Χριστιανικής Ένωσης πολύ δύσκολα θα μπορούσε να συγκριθεί με την Άνγκελα Μέρκελ. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της εποχής που δίδασκε σε μεταπτυχιακούς φοιτητές και... έχασε τη βαθμολογία τους. Αφού δήλωσε ψέματα ότι οι βαθμοί χάθηκαν στο ταχυδρομείο, προσφέρθηκε να τους επαναλάβει, με βάση τις σημειώσεις του. Κατέληξε όμως να βαθμολογήσει και φοιτητές, οι οποίοι δεν είχαν καν εξεταστεί…

Σε κάθε περίπτωση, ο 'Αρμιν Λάσετ είχε πέντε μήνες να αποδείξει ότι είχε δίκιο που επέμενε να ηγηθεί μιας από τις κρισιμότερες αναμετρήσεις για το κόμμα του. Τώρα ακόμη και οι Χριστιανοδημοκράτες τον στηρίζουν απρόθυμα, κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία.

Σε ό,τι αφορά τις θέσεις του για τα μεγάλα θέματα, έχουν κατά καιρούς αποτελέσει αντικείμενο σχολίων και κριτικής. Το 2015 στήριξε σθεναρά την προσφυγική πολιτική της Μέρκελ, αλλά το 2017 η προεκλογική του καμπάνια εστιάστηκε στα θέματα εσωτερικής ασφάλειας και κατάχρησης ασύλου. Παλιότερα, όταν ακόμη ήταν υπουργός Ενσωμάτωσης στην Βόρεια Ρηνανία - Βεστφαλία, είχε «κερδίσει» τα παρατσούκλια «τουρκο-'Αρμιν» και «'Αρμιν Πασάς», λόγω της φιλελεύθερης στάσης του απέναντι στους μετανάστες, ενώ το 2014 δέχτηκε δριμεία κριτική στην Γερμανία, όταν μέσω Twitter, απευθύνθηκε στον τότε υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι, κατηγορώντας τον ότι η Αμερική στήριζε το «Ισλαμικό Κράτος» και την «Αλ Νούσρα» κατά του προέδρου 'Ασαντ στην Συρία.

Γενικότερα, οι θέσεις του για τα μεγάλα θέματα της χώρας, τη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή, την κλιματική αλλαγή, τον διεθνή εμπορικό ανταγωνισμό, υπαγορεύονταν μέχρι τώρα από καθαρά τοπικιστικά κριτήρια. Αντιστεκόταν στην πολιτική της καγκελαρίου για απολιγνιτοποίηση, ακριβώς επειδή τα συμφέροντα της περιοχής του ήταν διαφορετικά, ενώ επαναλάμβανε συχνά ότι «οι πολιτικές για το κλίμα δεν πρέπει να οδηγήσουν την οικονομία σε ασφυξία». Μια ενδεχόμενη μετεκλογική συνύπαρξη με τους Πράσινους θα απαιτήσει, προφανώς, μεγάλες αμοιβαίες παραχωρήσεις. Ο κ. Λάσετ είναι ωστόσο αδιαμφισβήτητος ευρωπαϊστής και ως πρώην ευρωβουλευτής γνωρίζει καλά ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι χώρος συνθέσεων και συνεργασιών. Επιπλέον, δηλώνει φανατικός κεντρώος.

Ο 60χρονος πρώην δημοσιογράφος, βουλευτής, ευρωβουλευτής, κρατιδιακός υπουργός και νυν πρωθυπουργός του πολυπληθέστερου κρατιδίου της Γερμανίας, της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, καυχιέται συχνά ότι όλα αυτά τα χρόνια έχει αποκτήσει μόνο φίλους. Σήμερα, ωστόσο δύσκολα μπορεί ακόμη να το πιστεύει. Αν την επόμενη Κυριακή ηττηθεί, δεν έχει να περιμένει και πολλά. Οι «εχθροί» βρίσκονται κυρίως στο δικό του στρατόπεδο και θα τον περιμένουν μόνο μέχρι τις 26 Σεπτεμβρίου.

ΔΗΜΟΦΙΛΗ