Ουκρανία: Σταυρό μαρτυρίου σηκώνουν οι άμαχοι - Σε νέα φάση εισέρχεται ο πόλεμος

Ημέρα πένθους η Μεγάλη Παρασκευή για τους ορθόδοξους Χριστιανούς, όπως είναι και η πλειονότητα των Ουκρανών, εκείνοι ωστόσο θρηνούν επιπλέον για τους δικούς τους ανθρώπους που βρήκαν τον θάνατο ή για εκείνους που βρίσκονται στα μέτωπα των μαχών και κινδυνεύουν. Δάκρυα και για τις εκατοντάδες χιλιάδες Ουκρανών που έχουν πάρει το δρόμο της προσφυγιάς.

Είναι ημέρα πένθους και περισυλλογής η σημερινή καθώς οι ειδήσεις για την Ουκρανία εντάσσονται πλήρως σε αυτό το κλίμα. Στο επίκεντρο βρίσκεται το δράμα των πολιορκημένων αμάχων της Μαριούπολης, την οποία έθεσε υπό τον έλεγχό της η Ρωσία μετά από σχεδόν δύο μήνες ασταμάτητου βομβαρδισμού. Μόνη εξαίρεση η αχανής έκταση του εργοστασίου σιδήρου και χάλυβα Azovstal, όπου έχουν ταμπουρωθεί εκατοντάδες κάτοικοι και ένοπλοι. Η Μόσχα εξετάζει τις επιλογές της μεταξύ του πλήρους αποκλεισμού της περιοχής ώστε «να μην περνάει ούτε μύγα» όπως ήταν αρχική η εντολή Πούτιν και του ανοίγματος «ανθρωπιστικού διαδρόμου» για να εκκενωθεί η εγκατάσταση των 11 τετραγωνικών χιλιομέτρων με υπόγεια τούνελ, όπως ανακοίνωσε το ρωσικό υπουργείο Άμυνας σήμερα.

Το ζήτημα της διάνοιξης ανθρωπιστικών διαδρόμων για την εκκένωση της Μαριούπολης και άλλων υπό πολιορκία πόλεων έθεσε στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, στη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας. Το θέμα τέθηκε «ευθέως και χωρίς περιστροφές» στον Πούτιν, σύμφωνα με τα όσα δήλωσε πηγή στο BBC, καθώς και υπό το «φως» του Ορθόδοξου Πάσχα.

«Καλούμε σθεναρά για άμεση ανθρωπιστική πρόσβαση και ασφαλή διέλευση από τη Μαριούπολη και άλλες πολιορκημένες πόλεις ακόμη περισσότερο με την ευκαιρία του Ορθόδοξου Πάσχα» ήταν το μήνυμα του Σαρλ Μισέλ.

«Εδώ και εβδομάδες, ο κόσμος έχει γίνει μάρτυρας μιας σκληρής παράνομης επίθεσης στη Μαριούπολη από τη Ρωσία που οδήγησε σε ευρεία καταστροφή της πόλης, συμπεριλαμβανομένων θηριωδιών εναντίον αμάχων, υπό το στρεβλό πρόσχημα της "απελευθέρωσης" της πόλης. Χιλιάδες από τους κατοίκους έχουν απελαθεί στη Ρωσία ή εκτοπίστηκαν βίαια στις μη ελεγχόμενες από την κυβέρνηση περιοχές της Ουκρανίας» αναφέρει σε γραπτή ανακοίνωσή του ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ. Επιπροσθέτως, ο Ύπατος Εκπρόσωπος επισημαίνει ότι «παρά το μακελειό που προκάλεσε η Ρωσία, περισσότεροι από 100.000 πολίτες παραμένουν στη Μαριούπολη» και κάλεσε το Κρεμλίνο να επιτρέψει την ασφαλή εκκένωση των αμάχων της πόλης.

Παρά τις εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός και δημιουργία ανθρωπιστικών διαδρόμων υπό το φως των ιερών ημερών του Πάσχα, ουδεμία συμφωνία έχει επέλθει μεταξύ των δύο αντιμαχόμενων πλευρών για κάτι τέτοιο, καμία σχετική ανακοίνωση δεν έχει γίνει από πλευράς Κρεμλίνου...

«Αυτό δείχνει πώς οι ηγέτες αυτής της χώρας αντιμετωπίζουν την Χριστιανική πίστη» δήλωσε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι για την απόρριψη της πρότασης για Πασχαλινή εκεχειρία.

Η κατάσταση στην Μαριούπολη είναι δραματική εδώ και εβδομάδες. Υπάρχουν σοβαρότατες ελλείψεις σε νερό και τρόφιμα, ενώ εκτιμάται ότι από το ανελέητο σφυροκόπημα των Ρώσων έχουν σκοτωθεί περισσότεροι από 20.000 άμαχοι.

Ταυτόχρονα, υπάρχουν αναφορές για μαζικούς τάφους. Δορυφορικές εικόνες δείχνουν τέτοιου είδους τοποθεσίες έξω από την πόλη, ενώ υπάρχουν και άλλες ενδείξεις, όπως και αναφορές δημοσιογράφων που ερευνώνται. Στις δορυφορικές εικόνες απεικονίζονται περίπου 200 ομαδικοί τάφοι, ενώ οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι σε αυτούς θα μπορούσαν να βρίσκονται ακόμη και 9.000 σοροί.

Την ίδια ώρα, τα Ηνωμένα Έθνη ανακοίνωσαν ότι έχουν στοιχεία για 50 θανάτους αμάχων στην Μπούτσα, συμπεριλαμβανομένου εκτέλεσης με συνοπτικές διαδικασίες. Έκαναν λόγο για «ιστορία τρόμου» και τόνισαν ότι έχουν λάβει επίσημες καταγγελίες για ακόμη 300 δολοφονίες -κάτι που μπορεί να στηρίξει την κατηγορία για εγκλήματα πολέμου.

Συγκεκριμένα, η υπηρεσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα του ΟΗΕ έκανε λόγο για αυξανόμενα αποδεικτικά στοιχεία για τη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου στην Ουκρανία κάνοντας έκκληση τόσο στη Μόσχα όσο και στο Κίεβο να αξιώσουν από τους στρατιώτες τους να σεβαστούν το διεθνές δίκαιο.

«Οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις έχουν βομβαρδίσει αδιακρίτως κατοικημένες περιοχές σκοτώνοντας αμάχους και καταστρέφοντας νοσοκομεία, σχολεία και άλλες πολιτικές υποδομές-ενέργειες που συνιστούν εγκλήματα πολέμου», ανέφερε το γραφείο της Μισέλ Μπατσελέτ, της Ύπατης Αρμοστή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Σύμφωνα με την ίδια πηγή, από την έναρξη του πολέμου στις 24 Φεβρουαρίου μέχρι τις 20 Απριλίου, οι παρατηρητές ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών έχουν επαληθεύσει 5.264 θύματα μεταξύ αμάχων: 2.345 νεκρούς και 2.919 τραυματίες.

Από αυτά, το 92,3% καταγράφηκε σε ελεγχόμενο από την κυβέρνηση έδαφος. Περίπου το 7,7% των θυμάτων ήταν στις περιφέρειες του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ που ελέγχονται από τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις και από ένοπλες οργανώσεις που πρόσκεινται σε αυτές, όπως σημειώνεται.

«Γνωρίζουμε ότι οι ακριβείς αριθμοί θα είναι πολύ υψηλότεροι όταν θα αποκαλυφθούν οι θηριωδίες που σημειώνονται σε περιοχές σφοδρών συγκρούσεων, όπως στη Μαριούπολη», είπε η Μπατσελέτ.

«Το εύρος των εκτελέσεων με συνοπτικές διαδικασίες αμάχων σε περιοχές που προηγουμένως είχαν υπό τον έλεγχό τους οι ρωσικές δυνάμεις επίσης έρχεται στο φως. Θα πρέπει να διασφαλιστούν η διατήρηση των αποδεικτικών στοιχείων και η διαχείριση των σορών των θυμάτων με σεβασμό καθώς και η παροχή ψυχολογικής και άλλης στήριξης προς τα θύματα και τους συγγενείς τους», πρόσθεσε η ίδια.

Στη διάρκεια μιας αποστολής στην Μπούτσα, στις 9 Απριλίου, αξιωματικοί της Ύπατης Αρμοστείας, κατέγραψαν τους παράνομους φόνους -ανάμεσά τους και συνοπτικές εκτελέσεις- περίπου 50 αμάχων, όπως αναφέρεται. Η υπηρεσία έχει δεχτεί πάνω από 300 καταγγελίες για φόνους αμάχων στις περιφέρειες του Κιέβου, του Τσερνιχίβ, του Χαρκόβου, του Σούμι -σε περιοχές υπό τον έλεγχο των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων- στο τέλος Φεβρουαρίου και στις αρχές Μαρτίου.

Κι εκείνοι που φεύγουν...

Εκείνοι που μένουν πίσω θρηνούν για τα αγαπημένα πρόσωπα που έχασαν. Τις τελευταίες ημέρες πραγματοποιούνται συνεχώς κηδείες καθώς εντοπίζονται σοροί σε περιοχές που εγκαταλείπουν οι Ρώσοι στρατιώτες. Την ίδια ώρα, συνεχίζεται ο ξεριζωμός.

Τα τραίνα, ακόμη κι αυτές τις ημέρες, εξακολουθούν να γεμίζουν πρόσφυγες που αναζητούν ασφάλεια σε μια γειτονική χώρα. Μητέρες με μωρά στην αγκαλιά, οικογένειες με μικρά παιδιά και ελάχιστοι ηλικιωμένοι. Άλλοι, πάλι, μετακινούνται δυτικότερα μέσα στη χώρα, κυρίως στην Λβιβ.

Συνολικά, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες περίπου 5 εκατομμύρια άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Ουκρανία μετά την εισβολή της Ρωσίας στις 24 Φεβρουαρίου.

Η αναπληρώτρια Ύπατη Αρμοστής, η Κέλι Κλέμεντς, παρότρυνε το Συμβούλιο Ασφαλείας να «παραμερίσει» τους διχασμούς και να βρει τρόπο να τερματιστεί αυτός ο «φρικιαστικός και παράλογος πόλεμος», σημειώνοντας:

«Κάθε άνθρωπος από τα εκατομμύρια που εκτοπίστηκαν αναγκάστηκε να πάρει αποφάσεις που σου ραγίζουν την καρδιά».

Πέρα από τους πρόσφυγες, μέσα στην Ουκρανία υπάρχουν κάπου 7 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένοι, τόνισε από την πλευρά του ο Αντόνιο Βιτορίνου, εκπρόσωπος του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ).

Σε νέα φάση εισέρχεται ο πόλεμος

Μετά την πτώση της Μαριούπολης και την αναδιάταξη των ρωσικών στρατευμάτων, η Μόσχα σηματοδότησε ότι τώρα ξεκινά η νέα φάση του πολέμου, αποκαλύπτοντας για πρώτη φορά τα σχέδιά της, και αποδεικνύοντας ότι η Ανάσταση για την Ουκρανία θα αργήσει...

«Δεν πρόκειται για ένα παραμύθι με επικείμενο αίσιο τέλος. Νομίζω ότι πιθανόν να δούμε μια πολύ σημαντική αύξηση στην σφοδρότητα των ρωσικών στρατιωτικών επιθέσεων στα ανατολικά, νομίζω ότι πιθανόν να δούμε μια εντατικοποίηση των ρωσικών στρατιωτικών επιθέσεων κατά μήκος των ακτών», δήλωσε σε δημοσιογράφους ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος.

«Νομίζω ότι θα δούμε ότι είναι καθοριστικές οι επόμενες δύο εβδομάδες», επισήμανε.

Σε μια πιο απαισιόδοξη πρόβλεψη, ο βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον χαρακτήρισε σήμερα «ρεαλιστική» την πιθανότητα ο πόλεμος στην Ουκρανία να διαρκέσει μέχρι το τέλος του 2023 λόγω της αποφασιστικότητας της Ρωσίας να συνεχίσει την «φρικτή» επίθεσή της.

Ερωτηθείς σε συνέντευξη Τύπου στο Νέο Δελχί για ένα τέτοιο χρονοδιάγραμμα που αναφέρουν δυτικές πηγές και για το πιθανό σενάριο μιας ρωσικής νίκης, ο Βρετανός πρωθυπουργός απάντησε: «Είναι μια ρεαλιστική πιθανότητα, ναι, φυσικά».

Ο Ρώσος πρόεδρος «έχει τεράστιο στρατό, [...] έκανε ένα καταστροφικό λάθος και η μοναδική επιλογή που έχει τώρα είναι να συνεχίσει να προσπαθεί να χρησιμοποιεί την φρικτή μέθοδό του, που βασίζεται στο πυροβολικό, για να προσπαθήσει να συνθλίψει τους Ουκρανούς».

Η πρώτη επίσημη παραδοχή της Μόσχας ότι επιδιώκει τη δημιουργία ενός χερσαίου διαδρόμου μέσω ουκρανικού εδάφους που να συνδέει τη Ρωσία με την Κριμαία -τη χερσόνησο που προσάρτησε το 2014- ήρθε σήμερα, 58η ημέρα πολέμου, δια στόματος ενός ανώτατου Ρώσου στρατιωτικού αξιωματούχου.

«Από την έναρξη της δεύτερης φάσης της ειδικής επιχείρησης, η οποία ξεκίνησε κυριολεκτικά πριν από δύο ημέρες, ένα από τα καθήκοντα του ρωσικού στρατού είναι να ελέγχει πλήρως το Ντονμπάς και τη νότια Ουκρανία. Αυτό θα παράσχει έναν χερσαίο διάδρομο προς την Κριμαία» δήλωσε ο Ρουστάμ Μινεκάγιεφ, εν ενεργεία διοικητής της Κεντρικής Στρατιωτικής Περιφέρειας της Ρωσίας.

Ο Μινεκάεφ, μιλώντας στην Ετήσια Γενική Συνέλευση της Ένωσης Επιχειρήσεων Αμυντικής Βιομηχανίας της περιοχής Σβερντλόφσκ, ανέφερε ότι στόχος ήταν η δημιουργία ενός χερσαίου διαδρόμου μεταξύ της ανατολικής περιοχής του Ντονμπάς της Ουκρανίας και της Κριμαίας.

Πρόσθεσε ότι ο έλεγχος στο νότιο τμήμα της Ουκρανίας θα δώσει στις ρωσικές δυνάμεις πρόσβαση στην Υπερδνειστερία, που ελέγχεται από αυτονομιστές της Μολδαβίας, όπου ρωσικά στρατεύματα έχουν σταθμεύσει από τις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν επί του παρόντος μόνο μερικό έλεγχο της νότιας Ουκρανίας, με την ουκρανική κυβέρνηση να εξακολουθεί να ελέγχει τις βασικές πόλεις Μικολάιβ και Οδησσό.

Η Ρωσία τις τελευταίες εβδομάδες απέσυρε τις δυνάμεις της στη βόρεια Ουκρανία μετά την αποτυχία να καταλάβει το Κίεβο, με Ρώσους στρατιωτικούς αξιωματούχους να ισχυρίζονται ότι οι στρατηγικοί τους στόχοι είχαν μετατοπιστεί στην κατάληψη όλης της ανατολικής περιοχής του Ντονμπάς.

Παράλληλα, δε, με τις «αποκαλύψεις» αυτές, η Μόσχα πιέζει το Κίεβο σχετικά με την πρόταση ειρηνευτικής συμφωνίας που έχει καταθέσει.

Για στασιμότητα στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις κάνει λόγο ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, καθώς η Μόσχα υποστηρίζει ότι δεν έχει λάβει καμία απάντηση από πλευράς Κιέβου στο προσχέδιο συμφωνίας που φέρεται να παρέδωσε στο Κίεβο.

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών δήλωσε, επιπλέον, ότι διατηρεί αμφιβολίες σχετικά με τη βούληση της ουκρανικής ηγεσίας να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις. «Είναι πολύ περίεργο για εμένα να ακούω καθημερινά δηλώσεις, μεταξύ άλλων από τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τους συμβούλους του, που υποδηλώνουν ότι δεν έχουν καθόλου ανάγκη αυτές τις διαπραγματεύσεις, ότι δέχτηκαν τη μοίρα τους», σημείωσε ο Λαβρόφ, χωρίς να δώσει περαιτέρω διευκρινίσεις.

Δείτε πώς κάλυψε σε liveblog το CNN Greece την 58η ημέρα του πολέμου στην Ουκρανία