Μισή σαύρα, μισό φίδι: Το μυστηριώδες πλάσμα 160 εκατ. ετών που αποκαλύφθηκε στη Σκωτία

Το νέο είδος, που έζησε πριν από 167 εκατομμύρια χρόνια, ονομάστηκε Breugnathair elgolensis, που σημαίνει «ψευδόφιδο του Έλγκολ» – από την περιοχή Έλγκολ στο νότιο Σκάι όπου εντοπίστηκε και από την παράξενη ανατομία του, αναφέρει το LiveScience.

Παρά το μικρό του μήκος – μόλις 41 εκατοστά – το B. elgolensis θεωρούνταν από τα μεγαλύτερα ερπετά του οικοσυστήματός του, σύμφωνα με τη σχετική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι κυνηγούσε μικρότερες σαύρες, πρώιμα θηλαστικά, ακόμα και νεαρούς φυτοφάγους δεινόσαυρους.

• Διαβάστε ακόμη:
  Βρέθηκε απολίθωμα από νέο είδος δεινοσαύρου, που πέθανε μασώντας ένα… πόδι κροκόδειλου

Είχε φιδοειδή σαγόνια και καμπυλωτά δόντια παρόμοια με του σημερινού πύθωνα, αλλά ο κορμός του ήταν κοντός, με πλήρως ανεπτυγμένα άκρα, όπως σε μια σαύρα. Σε κάποια οστά, όπως στο πίσω μέρος του κρανίου, εντοπίστηκαν χαρακτηριστικά που θυμίζουν γκέκο.

Η ανακάλυψη του B. elgolensis θα μπορούσε να αλλάξει την κατανόηση της πρώιμης εξέλιξης των σαυρών και των φιδιών. Και τα δύο ζώα ανήκουν στην ομάδα των φολιδωτών, η οποία εμφανίστηκε πριν από περίπου 190 εκατομμύρια χρόνια. Υπάρχει κάποια επικάλυψη μεταξύ των μελών της ομάδας, αλλά οι σαύρες εμφανίστηκαν πρώτες και γενικά έχουν τέσσερα άκρα, ενώ τα φίδια είναι χωρίς άκρα.

10 χρόνια μελέτης

Το απολίθωμα εντοπίστηκε το 2015 από τον παλαιοντολόγο Στιγκ Γουόλς, ανώτερο επιμελητή της παλαιοβιολογίας των σπονδυλωτών στο Εθνικό Μουσείο της Σκωτίας. Χρειάστηκε σχεδόν μία δεκαετία σχολαστικής μελέτης, με τη χρήση ισχυρών ακτινογραφιών και λεπτομερών αξονικών τομογραφιών, ώστε να ανασυσταθεί πλήρως η εικόνα του ζώου.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το B. elgolensis ανήκει σε μια υποομάδα των φολιδωτών που ονομάζεται parviraptoridae. «Περιέγραψα για πρώτη φορά τα parviraptoridae πριν από περίπου 30 χρόνια με βάση πιο αποσπαματικό υλικό, οπότε είναι σαν να βρίσκεις το καπάκι του κουτιού ενός παζλ πολλά χρόνια μετά την συμπλήρωση της αρχικής εικόνας από μια χούφτα κομμάτια», δήλωσε η συν-συγγραφέας της μελέτης Σούζαν Έβανς, καθηγήτρια μορφολογίας σπονδυλωτών και παλαιοντολογίας στο University College London.