Διατροφή με 30% λιγότερες θερμίδες μπορεί να προστατεύσει τον εγκέφαλο από τη γήρανση

Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Aging Cell, πραγματοποιήθηκε από επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου της Βοστώνης και ανέλυσε τις επιδράσεις της θερμιδικής μείωσης στον εγκέφαλο σε βάθος άνω των δύο δεκαετιών.

Οι ερευνητές μελέτησαν τους εγκεφάλους 24 μακάκων ρήσων (πίθηκοι Macaca mulatta), οι οποίοι είχαν χωριστεί σε δύο ομάδες: η μία ακολουθούσε κανονικό πρόγραμμα διατροφής, ενώ η δεύτερη κατανάλωνε κατά 30% λιγότερες θερμίδες για περισσότερα από 20 χρόνια. Μετά από αυτή τη μακροχρόνια διατροφική διαφοροποίηση, οι επιστήμονες εντόπισαν σαφή σημάδια πιο υγιούς νευρικής επικοινωνίας και καλύτερης προστασίας των εγκεφαλικών κυττάρων στα ζώα της ομάδας με τη μειωμένη πρόσληψη θερμίδων, αναφέρει το Science Alert.

Η σημασία της μυελίνης

Τα ευρήματα ενισχύουν όσα ήταν ήδη γνωστά για τις δίαιτες περιορισμένων θερμίδων: μειώνοντας την «καύσιμη ύλη» του οργανισμού, ο μεταβολισμός φαίνεται να λειτουργεί πιο αποδοτικά, περιορίζοντας τις κυτταρικές φθορές που συνοδεύουν τη γήρανση.

«Παρότι ο θερμιδικός περιορισμός είναι μια καλά τεκμηριωμένη παρέμβαση που επιβραδύνει τη βιολογική γήρανση σε οργανισμούς με μικρότερη διάρκεια ζωής, η μελέτη αυτή προσφέρει σπάνιες, μακροπρόθεσμες ενδείξεις ότι μπορεί να προστατεύει και τον εγκέφαλο πιο σύνθετων ειδών», εξηγεί η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, νευροβιολόγος Ana Vitantonio.

Η έρευνα εστίασε ειδικά στη μυελίνη, το λιπαρό περίβλημα των νευρικών ινών στον εγκέφαλο, που τις προστατεύει και επιταχύνει τη μεταφορά των σημάτων μεταξύ τους. Με την πάροδο των ετών, η μυελίνη φθείρεται, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει φλεγμονές και διαταραχές στη λειτουργία του εγκεφάλου. Στους πιθήκους που ακολουθούσαν διατροφή με λιγότερες θερμίδες, τα γονίδια που σχετίζονται με τη μυελίνη ήταν πιο ενεργά, ενώ οι μεταβολικές οδοί που συμμετέχουν στην παραγωγή και στη συντήρησή της λειτουργούσαν πιο αποτελεσματικά.

Παράλληλα, τα κύτταρα που παράγουν και διατηρούν τη μυελίνη εμφάνισαν καλύτερη λειτουργία, περιορίζοντας αρκετά από τα σημάδια γήρανσης που παρατηρήθηκαν στα ζώα της ομάδας με την κανονική διατροφή. «Οι κυτταρικές αυτές αλλαγές είναι σημαντικές, γιατί μπορεί να επηρεάζουν άμεσα τη μνήμη, τη μάθηση και γενικότερα τη γνωστική λειτουργία», σημειώνει η νευροβιολόγος Tara Moore.

Αλτσχάιμερ και φθορά της μυελίνης

Όπως συμβαίνει και με το υπόλοιπο σώμα, καθώς ο εγκέφαλος γερνά, οι μηχανισμοί που διατηρούν την εύρυθμη λειτουργία του μπορεί να απορρυθμιστούν, οδηγώντας σε νευροφλεγμονή. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που παθήσεις όπως οι νόσοι Αλτσάιμερ και Πάρκινσον εμφανίζονται συχνότερα σε μεγαλύτερες ηλικίες. Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες επανεξετάζουν όλο και πιο συστηματικά τη σύνδεση μεταξύ του Αλτσάιμερ και της φθοράς της μυελίνης, συνδυάζοντας πειραματικά δεδομένα με απεικονιστικές μελέτες σε ανθρώπους. Η νέα αυτή έρευνα προσθέτει ακόμη ένα στοιχείο και δείχνει ότι η διατροφή θα μπορούσε να αποτελέσει έναν πιθανό μοχλό παρέμβασης.

• Διαβάστε ακόμη:
  Ποια είναι η δίαιτα MIND που υπόσχεται υγιή εγκέφαλο και προστασία από άνοια και Αλτσχάιμερ

Αν και ο αριθμός των ζώων ήταν σχετικά μικρός, οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι ο εγκέφαλος των μακάκων ρήσων παρουσιάζει σημαντικές ομοιότητες με τον ανθρώπινο, γεγονός που επιτρέπει συγκρατημένη αισιοδοξία για την εφαρμογή των ευρημάτων και στον άνθρωπο. «Οι διατροφικές μας συνήθειες επηρεάζουν την υγεία του εγκεφάλου και η μακροχρόνια μείωση των θερμίδων φαίνεται ότι μπορεί να επιβραδύνει ορισμένες πτυχές της εγκεφαλικής γήρανσης», τονίζει η Moore. Πέρα από τη διατροφή, πάντως, παράγοντες όπως ο ύπνος και η πνευματική δραστηριότητα παίζουν σημαντικό ρόλο.