ΚΟΣΜΟΣ

Το σκάφος Parker Solar Probe χαρτογράφησε ένα αόρατο τμήμα του Ήλιου στην πιο ενεργή του στιγμή

Το σκάφος Parker Solar Probe χαρτογράφησε ένα αόρατο τμήμα του Ήλιου στην πιο ενεργή του στιγμή

Εικονογράφηση της επιφάνειας Alfvén του Ήλιου, που έγινε εφικτή με τη χρήση δεδομένων από το Parker Solar Probe της NASA

CfA/Melissa Weiss

Για πρώτη φορά, οι επιστήμονες κατάφεραν να δημιουργήσουν λεπτομερείς δισδιάστατους χάρτες της εξώτερης ατμόσφαιρας του Ήλιου, χρησιμοποιώντας δεδομένα από το διαστημικό σκάφος Parker Solar Probe της NASA, το οποίο από το 2021 «μπαινοβγαίνει» στο ηλιακό στέμμα.

Είναι το πρώτο σκάφος στην ιστορία που πλησίασε τόσο κοντά σε ένα άστρο, χάρη στην προηγμένη θερμική του ασπίδα, ικανή να αντέχει θερμοκρασίες άνω των 1.370 βαθμών Κελσίου. Αν και το ηλιακό στέμμα φτάνει σε θερμοκρασίες περίπου 555.000 βαθμών Κελσίου, η πολύ χαμηλή πυκνότητά του επιτρέπει στο Parker Solar Probe να το διασχίζει για σύντομα χρονικά διαστήματα χωρίς να καταστρέφεται, αναφέρει το LiveScience.

Στο επίκεντρο της έρευνας βρίσκεται η αποκαλούμενη επιφάνεια Alfvén, ένα αόρατο όριο πέρα από το οποίο τα σωματίδια του Ήλιου παρασύρονται οριστικά από τον ηλιακό άνεμο, που κινείται με ταχύτητες έως και 1,6 εκατομμύρια χιλιόμετρα την ώρα. Πρόκειται για ένα σημείο χωρίς επιστροφή για τα ηλιακά σωματίδια, του οποίου η ακριβής μορφή παρέμενε έως σήμερα σε μεγάλο βαθμό άγνωστη.

Οι νέοι χάρτες, που δημιουργήθηκαν με βάση επτά χρόνια δεδομένων από ειδικό όργανο μέτρησης του ηλιακού ανέμου Solar Wind Electrons Alphas and Protons του Parker, αποκαλύπτουν ότι η επιφάνεια Alfvén δεν είναι σταθερή. Αλλάζει σχήμα και έκταση ανάλογα με τη δραστηριότητα του Ήλιου, η οποία ακολουθεί έναν περίπου 11ετή κύκλο. Το ηλιακό μέγιστο – η περίοδος αιχμής της δραστηριότητας του Ήλιου – φέρνει πιο συχνά ισχυρές ηλιακές εκλάμψεις.

Γιατί είναι σημαντική για εμάς η επιφάνεια Alfvén

Οι νέοι χάρτες αποκαλύπτουν ότι η επιφάνεια Alfvén γίνεται πιο «αιχμηρή» και πιο ταραχώδης καθώς ο Ήλιος γίνεται πιο ενεργός, όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια. Αυτό είναι σημαντικό για να κατανοήσουμε ακριβώς πού βρίσκεται το εξωτερικό άκρο της ατμόσφαιρας του Ήλιου και πώς συμπεριφέρονται οι ηλιακοί άνεμοι σε σχέση με αυτό. Η καλύτερη κατανόηση της γένεσης και της συμπεριφοράς του ηλιακού ανέμου μπορεί να συμβάλει στην πρόβλεψη ισχυρών ηλιακών εκλάμψεων, που είναι ικανές να επηρεάσουν συστήματα GPS, τηλεπικοινωνίες και ηλεκτρικά δίκτυα στη Γη.

Σύμφωνα με τη NASA, το σκάφος ολοκλήρωσε τον 25η του πτήση κοντά στον Ήλιο τον Σεπτέμβριο, ισοφαρίζοντας το ρεκόρ ελάχιστης απόστασης (6,2 εκατ. χιλιόμετρα) και υψηλότερης ταχύτητας (687.000 χλμ/ώρα), γεγονός που το καθιστά το ταχύτερο ανθρώπινο κατασκεύασμα μέχρι σήμερα. Αν και η κύρια αποστολή του έχει τυπικά ολοκληρωθεί, το Parker Solar Probe παραμένει σε άριστη κατάσταση και αναμένεται να συνεχίσει τη συλλογή δεδομένων τουλάχιστον έως τα μέσα του 2029.