Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να αλλάξει τον τρόπο που ακούμε μουσική;

Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη ή αλλιώς το AI να βοηθήσει τους μουσικούς αλλά και τους ακροατές να ακούν πλέον διαφορετικά τη μουσική; Και όχι μόνο να την ακούν αλλά και να την συνθέτουν; Αυτό είναι ένα ερώτημα που μας προβληματίζει ουσιαστικά από την δεκαετία του 1980.

Για μεγάλο χρονικό διάστημα, τα μουσικά έργα τεχνητής νοημοσύνης έτειναν προς τη απλή μίμηση.

Το 1980, ο Βρετανός συνθέτης David Cope άρχισε να διδάσκει υπολογιστές για να γράφουν μουσική. Αφού εκπαίδευσε ένα νευρωνικό δίκτυο που ονομάζεται Emmy - μια προσαρμογή του EMI, ή «Πειράματα στη Μουσική Νοημοσύνη» - για να αναπαράγει τις περίπλοκες μουσικές αντιθέσεις του Johann Sebastian Bach, η έρευνά αυτή του έδωσε νέες ιδέες σε 5.000 «νέα» χορωδιακά κομμάτια του Bach, μερικά από τα οποία συμπεριέλαβε στο άλμπουμ του 1994, «Bach by Design».

Η επόμενη πράξη του Cope ήταν να χρησιμοποιήσει το AI ως δημιουργικό εργαλείο.

Τροφοδοτώντας ένα νευρικό δίκτυο που ονομαζόταν Emily, διάλεγε από τα αποτελέσματα και δημιούργησε τη δική του σύνθεση από αυτά - αντιμετωπίζοντας την τεχνητή νοημοσύνη ως έναν υπερανθρώπινο συνεργατικό μουσικό, στην πραγματικότητα.

Άλλοι μουσικοί, όπως οι YACHT και ακόμη και ο David Bowie, έχουν χρησιμοποιήσει παρομοίως την τεχνητή νοημοσύνη ωςμια ατελείωτη γεννήτρια ιδεών.

Στο άλμπουμ της «I AM AI», η ηθοποιός, τραγουδίστρια και σκηνοθέτης Taryn Southern τροφοδότησε προτάσεις σε ένα AI δίκτυο και στη συνέχεια χρησιμοποίησε τον εξαγόμενο ήχο ως βάση για τη δική της σύνθεση τραγουδιών.

Για μια τέτοια φαινομενικά ριζοσπαστική προσέγγιση, το twinkly pop-rock του «I AM AI» αποδείχθηκε απογοητευτικά συμβατικό - μια υπενθύμιση ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι τόσο περιπετειώδης όσο η ανθρώπινη φαντασία που τα χειρίζεται τελικά.

Αλλά όλο και περισσότερο, οι καλλιτέχνες θέλουν να ακούν τι σκέφτονται οι υπολογιστές τους— όχι μόνο με τα δικά τους λόγια αλλά και με τη δική τους φωνή. Όπως το άλμπουμ «PROTO» της Holly Herndon, έτσι και το γερμανικό ηλεκτρονικό συγκρότημα Mouse on Mars με το άλμπουμ του «AAI», συντομογραφία της «αναρχικής τεχνητής νοημοσύνης»—εκπαιδεύτηκε στην ανθρώπινη ομιλία.

Για το φωνητικό τους μοντέλο, στράφηκαν στον Louis Chude-Sokei, έναν καθηγητή με έδρα τη Βοστώνη, ο οποίος έχει γράψει εκτενώς για την ηθική διάσταση της τεχνητής νοημοσύνης στη μουσική. Κατά μία έννοια, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το έργο του Chude-Sokei ασχολείται επίσης με τις αρχές της δίκαιης χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης.

Ενώ οι Herndon, Mouse on Mars και άλλοι καλλιτέχνες στον χώρο της ηλεκτρονικής μουσικής - Arca, Lee Gamble, Debit, Ash Koosha - εξερευνούν τις εννοιολογικές διαστάσεις της τεχνητής νοημοσύνης, ένας αυξανόμενος αριθμός εταιρειών σχεδιάζει δημιουργία μουσικής με δυνατότητα AI και εφαρμογές ροής. Αυτά τα εργαλεία έχουν τεράστιες επιπτώσεις στον τρόπο που φτιάχνουμε και ακούμε μουσική — για να μην αναφέρουμε τον τρόπο με τον οποίο οι μουσικοί πληρώνονται (ή δεν πληρώνονται τελικά) για να τη φτιάξουν.

Ο Drew Silverstein ήταν αρχικά συνθέτης ταινιών. Σπούδασε μουσική σύνθεση στο Vanderbilt και ασχολήθηκε με τη συγγραφή μουσικής για ταινίες, τηλεοπτικές εκπομπές και βιντεοπαιχνίδια. Η ιστορία που αφηγείται θα είναι οικεία σε οποιονδήποτε σε έναν δημιουργικό τομέα. Ξανά και ξανά, οι πελάτες του ανέφεραν κάτι ανάλογο: Αγαπάμε τη μουσική σου, αλλά δεν έχουμε τον προϋπολογισμό για αυτήν αυτήν τη στιγμή. Μόνο αυτή τη φορά, έχετε κάτι που θα μπορούσατε να μας δώσετε δωρεάν, ως χάρη;

Ως επιχειρηματικό μοντέλο, φυσικά, οι χάρες δεν είναι ούτε βιώσιμες ούτε ιδιαίτερα επεκτάσιμες.

Αλλά ο Silverstein και οι συνεργάτες του βρήκαν μια άλλη ιδέα: Τι θα γινόταν αν μπορούσαν να δημιουργήσουν μια τεχνητή νοημοσύνη που θα μπορούσε να εκπληρώσει τα είδη των εργασιών που τους ζητούσαν να κάνουν δωρεάν;

Το τελικό αποτέλεσμα δεν θα μπορούσε ποτέ να συγχέεται για τον Hans Zimmer ή τον Danny Elfman, αλλά μπορεί απλώς να είναι αρκετά καλό ώστε ορισμένοι άνθρωποι —ανεξάρτητοι παραγωγοί βίντεο, YouTubers, τοπικοί διαφημιστές— να είναι πρόθυμοι να πληρώσουν για αυτό. Ο Silverstein χαρτογράφησε τον αρχικό αλγόριθμο στο Excel και μέχρι το 2016, είχαν δημιουργήσει το Amper, ένα εργαλείο που επιτρέπει σε οποιονδήποτε, όσο μη μουσικό, να παράγει ήχο έτοιμο για soundtrack, κυριολεκτικά, με ένα κλικ του ποντικιού.

Η γέννηση ενός νέου μέσου ή ο θάνατος ενός παλιού επιχειρηματικού μοντέλου μήπως;

Το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης υπόσχεται πολλά, αλλά εγείρει επίσης πολλούς λόγους ανησυχίας.

Για τους λάτρεις της μουσικής, για να μην αναφέρουμε τους καλλιτέχνες, τα άλμπουμ που δημιουργούνται με το πάτημα ενός κουμπιού μπορεί να μην ακούγονται σαν μια πολύ ελκυστική προοπτική, όπως η μουσική με βελτιστοποιημένη μεταβολική διάθεση μπορεί να ακούγεται σαν απάτη, μια μουσική replica που αφαιρεί την ευχαρίστηση από την ακρόαση.

Αυτό που για έναν καλλιτέχνη είναι το προκλητικό παιχνίδι της σύνθεσης με βάση την δική του ταυτότητα θα μπορούσε, στα χέρια ενός κακόβουλου λογισμικού, να γίνει μια απάτη υψηλού κινδύνου.

Ίσως αξίζει να θυμηθούμε κάτι που είπε κάποτε ο Brian Eno: Η τεχνητή νοημοσύνη είναι, από πολλές απόψεις, μια εσφαλμένη ονομασία. αυτό που πραγματικά έχουν οι υπολογιστές είναι «τεχνητή βλακεία».

Μια δεδομένη τεχνολογία είναι τόσο χρήσιμη όσο και οι εργασίες που της αναθέτουν οι δημιουργοί της. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να κάνει μόνο αυτό που της διδάσκουμε - είτε αυτό σημαίνει αντιγραφή του Elvis, παραποίηση/απομίμηση του προσώπου ενός αρχηγού κράτους ή σύνθεση ήχου που δεν έχει ακουστεί ποτέ πριν. Ο ευφάνταστος ορίζοντας, όπως και ο ηθικός, εξαρτάται αποκλειστικά από εμάς.