Νέα εποχή στις ελληνοτουρκικές σχέσεις - Το χρονοδιάγραμμα, οι προσδοκίες και οι αστερίσκοι

Η απόφαση Ερντογάν να προχωρήσει σε εξομάλυνση των σχέσεων της Τουρκίας με τις ΗΠΑ όσο και με την ΕΕ, που οδήγησε σε «ξεπάγωμα» των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, προκάλεσε χαμόγελα, έστω συγκρατημένα, στην Αθήνα αλλά και τη Δύση συνολικά.

Οπως δήλωσε από τη Λιθουανία ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης «είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξο» κάνοντας λόγο για «νέα σελίδα με την Τουρκία», και για ειρηνική συνύπαρξη, χωρίς εντάσεις, «έστω και αν δεν μπορούμε άμεσα να λύσουμε τη μία και βασική μας διαφορά, αυτή των θαλάσσιων ζωνών».

Μένει να αποδειχθεί εάν οι προθέσεις του Ταγίπ Ερντογάν είναι ειλικρινείς και πρόκειται για στρατηγική επιλογή ή για μία ακόμη κίνηση τακτικισμού, από αυτές που συνηθίζει ο Τούρκος πρόεδρος, με δεδομένο το πρόβλημα αξιοπιστίας που τον χαρακτηρίζει.

Σε αυτό το θετικό πλαίσιο ενεργοποιούνται άμεσα πολλαπλοί δίαυλοι επικοινωνίας, με τον πολιτικό διάλογο να πραγματοποιείται στο εξής, σε κορυφαίο θεσμικό επίπεδο από τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών, όπου θα τίθενται τα μεγάλα γεωπολιτικά ζητήματα: οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα.

Επίσης στους άξονες διαλόγου με την γείτονα εντάσσονται τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, αλλά και η συνεργασία σε τομείς όπου μπορούν να υπάρξουν άμεσα αποτελέσματα όπως αυτόν της ενέργειας και της πολιτικής προστασίας.

Η αρχή θα γίνει τον ερχόμενο Σεπτέμβριο στη Θεσσαλονίκη με την ενεργοποίηση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας, για πρώτη φορά μετά το 2016.

Εξοπλιστικά

Και οι δύο ηγέτες πάντως απέφυγαν να θέσουν ευθέως το ευαίσθητο θέμα των εξοπλισμών. «Κάθε χώρα μπορεί να εξοπλίζεται όπως κρίνει ότι εξυπηρετεί καλύτερα τις δικές της προτεραιότητες» αρκέστηκε να δηλώσει ο κ. Μητσοτάκης, συμπληρώνοντας πως «το τι κάνουν οι ΗΠΑ με την Τουρκία μας αφορά μόνο έμμεσα».

Η δέσμευση Μπάιντεν ότι θα προχωρήσει στην προμήθεια F-16 στην Τουρκία σε συνεννόηση με το Κογκρέσο, αμέσως μετά το «ναι» Ερντογάν στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ επισφράγισε την στροφή της Αγκυρας προς τη Δύση, σίγουρα όχι χωρίς ανταλλάγματα.

Η δήλωση πάντως του τούρκου προέδρου ότι δεν πρόκειται να στρέψει τα F16 κατά της Ελλάδας, δείχνει πως ο Ερντογάν έλαβε το μήνυμα τόσο από την Ουάσινγκτον όσο και από την Αθήνα.

Αλλωστε και ο Ελληνας πρωθυπουργός σημείωσε πως οι σχέσεις με τις ΗΠΑ «είναι ισχυρότερες από ποτέ»: «Συνομίλησα με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν στο περιθώριο της Συνόδου και επαναβεβαιώσαμε το υψηλό επίπεδο συνεργασίας μας. Σύντομα θα υπάρξουν ειδήσεις για το πως οι ΗΠΑ σκοπεύουν να ενισχύσουν περισσότερο τις Ένοπλες Δυνάμεις της Ελλάδα» υπογράμμισε συμπληρώνοντας πως «η στάση του Κογκρέσου για το θέμα των F16 είναι γνωστή. Απομένει να δούμε τον τρόπο που θα διατυπωθεί το αίτημα από κυβέρνηση των ΗΠΑ στο Κογκρέσο. Θεωρώ αυτονόητο ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά άλλων μελών ΝΑΤΟ».

Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση επιλέγει να βλέπει «το ποτήρι μισογεμάτο». Μένει να αποδειχθεί στη πράξη πώς ακριβώς θα είναι η «νέα εποχή» που δείχνει να ανατέλλει στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.